Монгол Улсын сүү, сүүн бүтээгдэхүүний импорт оны эхний 10 сард 20 гаруй хувиар өсжээ
64.7 сая толгой малтай, тэр дундаа 5.4 сая үхэр, 29.4 сая хонь, 24.6 сая ямаатай Монгол Улс хэдийгээр сүүнийхээ хэрэгцээг дотоодоосоо бүрэн хангаж чадаж байгаа ч сүү, сүүн бүтээгдэхүүнийхээ 40 гаруй хувийг импортоор авсан хэвээр байна.
Гаалийн ерөнхий газрын мэдээллээс харвал оны эхний 10 сарын байдлаар Монгол Улс 9.7 сая ам.доллароор шингэн сүү, бяслаг, цөцгий, тараг зэргийг импортолсон нь өмнөх оны мөн үеэс 20 гаруй хувиар өссөн дүн болжээ. Харин хуурай сүүний импорт дангаараа 11.4 сая ам.доллар болсон байна.
Монголчуудын сүү, сүүн бүтээгдэхүүний жилийн хэрэглээ Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагын зөвлөсөн хэмжээнээс бага байдаг аж. Дотоодын үйлдвэрлэгчид бүтээгдэхүүнийхээ чанар стандартад анхаарч нэг хүнд ногдох сүү, сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээг нэмэх шаардлагатайг “Апу Дэйри” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Г.Баярмагнай хэлж байлаа.
Уг нь экспортолж байх ёстой
Хүн амын сүү, сүүн бүтээгдэхүүний хангамжийг нэмэгдүүлж, үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор Төрөөс малчин болон эрчимжсэн мал аж ахуй эрхлэгчдэд хүйтний улиралд үйлдвэр, цехэд нийлүүлсэн түүхий сүүний литр тутамд 1000 төгрөгийн урамшуулал олгодог. 2020 оноос хойш нийт 28.5 тэрбум төгрөгийн урамшуулал олгосны үр дүнд сүүний нийлүүлэлт гурав дахин нэмэгдсэнийг ХХААХҮЯ мэдээлсэн юм. Сүүний урамшууллын үр дүнд нэг литр түүхий сүүний ханш 3000 төгрөгөөр тогтож байгаа нь тийм ч хямд үнэ биш боловч дунд болон түүнээс том ферм, хоршоод нийлүүлэлтээ тасралтгүй байлгахад анхаарах хэрэгтэйг “Витафит милк” ХХК-ийн захирал тодотгож байв.
Гэхдээ л тоо толгойтой нь харьцуулж харвал Монголын мал аж ахуйн бүтээмж доогуур хэвээр, мөн экспортолж байх ёстой атал гадаадаас хуурай сүү импортолсоор байгаа нь харамсалтайг Монгол Улс дахь НҮБ-ын Суурин Зохицуулагч Тапан Мишра илэрхийлж байлаа. Тиймээс малын тоо толгойгоо бууруулж, тооноос илүү чанарт анхаарах, нүүдэлчин аж ахуйг илүү бүтээмжтэй болгож, ядаж өвлийн улиралд эрчимжсэн мал ахуй эрхлэх нь зүйтэй гэж тэрбээр үзэж байгаагаа илэрхийлсэн юм.
Харин энэ талаар үйлдвэрлэгчдийн байр сууринаас харахад анхан шатнаас ирж буй түүхий эдийн чанар, ариун цэвэрт онцгой анхаарах нь зүйтэй гэж үзэж буй.
Монгол Улсын сүү, сүүн бүтээгдэхүүний импорт оны эхний 10 сард 20 гаруй хувиар өсжээ
64.7 сая толгой малтай, тэр дундаа 5.4 сая үхэр, 29.4 сая хонь, 24.6 сая ямаатай Монгол Улс хэдийгээр сүүнийхээ хэрэгцээг дотоодоосоо бүрэн хангаж чадаж байгаа ч сүү, сүүн бүтээгдэхүүнийхээ 40 гаруй хувийг импортоор авсан хэвээр байна.
Гаалийн ерөнхий газрын мэдээллээс харвал оны эхний 10 сарын байдлаар Монгол Улс 9.7 сая ам.доллароор шингэн сүү, бяслаг, цөцгий, тараг зэргийг импортолсон нь өмнөх оны мөн үеэс 20 гаруй хувиар өссөн дүн болжээ. Харин хуурай сүүний импорт дангаараа 11.4 сая ам.доллар болсон байна.
Монголчуудын сүү, сүүн бүтээгдэхүүний жилийн хэрэглээ Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагын зөвлөсөн хэмжээнээс бага байдаг аж. Дотоодын үйлдвэрлэгчид бүтээгдэхүүнийхээ чанар стандартад анхаарч нэг хүнд ногдох сүү, сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээг нэмэх шаардлагатайг “Апу Дэйри” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Г.Баярмагнай хэлж байлаа.
Уг нь экспортолж байх ёстой
Хүн амын сүү, сүүн бүтээгдэхүүний хангамжийг нэмэгдүүлж, үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор Төрөөс малчин болон эрчимжсэн мал аж ахуй эрхлэгчдэд хүйтний улиралд үйлдвэр, цехэд нийлүүлсэн түүхий сүүний литр тутамд 1000 төгрөгийн урамшуулал олгодог. 2020 оноос хойш нийт 28.5 тэрбум төгрөгийн урамшуулал олгосны үр дүнд сүүний нийлүүлэлт гурав дахин нэмэгдсэнийг ХХААХҮЯ мэдээлсэн юм. Сүүний урамшууллын үр дүнд нэг литр түүхий сүүний ханш 3000 төгрөгөөр тогтож байгаа нь тийм ч хямд үнэ биш боловч дунд болон түүнээс том ферм, хоршоод нийлүүлэлтээ тасралтгүй байлгахад анхаарах хэрэгтэйг “Витафит милк” ХХК-ийн захирал тодотгож байв.
Гэхдээ л тоо толгойтой нь харьцуулж харвал Монголын мал аж ахуйн бүтээмж доогуур хэвээр, мөн экспортолж байх ёстой атал гадаадаас хуурай сүү импортолсоор байгаа нь харамсалтайг Монгол Улс дахь НҮБ-ын Суурин Зохицуулагч Тапан Мишра илэрхийлж байлаа. Тиймээс малын тоо толгойгоо бууруулж, тооноос илүү чанарт анхаарах, нүүдэлчин аж ахуйг илүү бүтээмжтэй болгож, ядаж өвлийн улиралд эрчимжсэн мал ахуй эрхлэх нь зүйтэй гэж тэрбээр үзэж байгаагаа илэрхийлсэн юм.
Харин энэ талаар үйлдвэрлэгчдийн байр сууринаас харахад анхан шатнаас ирж буй түүхий эдийн чанар, ариун цэвэрт онцгой анхаарах нь зүйтэй гэж үзэж буй.