Компаниуд Монголын уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалтын орчныг хэрхэн үнэлэв?
Монгол Улсын экспортын 90-ээс дээш хувийг бүрдүүлэх болсон уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалтын орчин "Тийм ч дордоогүй, тэгтлээ сайжраагүй" болохыг салбарын компаниуд дүгнэж байна.
Алтан дундаж
Ашигт малтмал, Газрын тосны газрын шинэ судалгаанд хамрагдсан компаниуд Монголын уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалтын орчинд 100-аас 52.2 оноо буюу “дунд” гэсэн үнэлгээ өгчээ. Хайгуул, олборлолтоос баяжуулалт, боловсруулалт хүртэлх бүхий л чиглэлийн 872 компани салбарынхаа хөрөнгө оруулалтын орчныг 20 үзүүлэлтээр үнэлснийг нэгтгэхэд “Маш сайн”, “Сайн” гэсэн үнэлгээтэй ганц ч үзүүлэлт байсангүй. Мөн “Маш муу” гэсэн үнэлгээтэй үзүүлэлт ч гараагүй байна.
60-аас дээш үнэлгээтэй цор ганц үзүүлэлт нь геологи, хайгуулын ажлын үр дүн байв. Хэдий тийм боловч энэ чиглэлд хяналт, хариуцлагын тогтолцоо сул, мэргэжлийн байгууллага, мэргэжилтний оролцоо хангалттай бус байгааг тайланд онцолжээ.
Бодлогын арга хэмжээ, шинэ хууль тогтоомжоор засаж сайжруулахыг оролдсоор ирсэн зарим үзүүлэлтийг харвал уул уурхайн салбарын татварын орчин 54.2, газрын харилцаа ба зохицуулалт 52.1, хөрөнгө оруулагчийн эрх ашгийг хамгаалсан байдал 47.4 оноогоор тус тус үнэлэгджээ.
Уул уурхай VS. Иргэд
Монгол Улс нэгэнт уул уурхайн орон болоод буй ч иргэд үүнийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгааг уг судалгаанд хамгийн тааруу үнэлгээ авсан үзүүлэлт харуулж байна. Уул уурхайн үйл ажиллагаанд үзүүлдэг олон нийтийн хандлагыг ердөө 45.2 хувиар үнэлсэн нь иргэдэд очих үнэн бодит мэдээлэл сул, мөн улс төрчдийн популизм, хариуцлагатай уул уурхайн дутагдалтай холбоотойг судалгаанд дурджээ.
Харин 45.9 оноотойгоор сүүлээсээ хоёрдугаарт бичигдсэн үзүүлэлт нь гадаадын хөрөнгө оруулагчдын байнга шүүмжилдэг улс төрийн тогтворгүй байдал аж. Түүхий эдийн үнийн болон улс төрийн мөчлөг дагасан тогтворгүй байдлын нөлөө гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын урсгалд тусгалаа олсоор иржээ. Хэдийгээр уул уурхайн салбар 2011 оноос хойш гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын урсгалын 73 хувийг бүрдүүлсэн ч энэ хугацаанд орох урсгал жилд хамгийн ихдээ 4.5 тэрбум ам.доллар хүрсэн үе ч байна, бүр 790 сая ам.доллар болж буурсан үе ч байгаа юм.
Компаниуд Монголын уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалтын орчныг хэрхэн үнэлэв?
Монгол Улсын экспортын 90-ээс дээш хувийг бүрдүүлэх болсон уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалтын орчин "Тийм ч дордоогүй, тэгтлээ сайжраагүй" болохыг салбарын компаниуд дүгнэж байна.
Алтан дундаж
Ашигт малтмал, Газрын тосны газрын шинэ судалгаанд хамрагдсан компаниуд Монголын уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалтын орчинд 100-аас 52.2 оноо буюу “дунд” гэсэн үнэлгээ өгчээ. Хайгуул, олборлолтоос баяжуулалт, боловсруулалт хүртэлх бүхий л чиглэлийн 872 компани салбарынхаа хөрөнгө оруулалтын орчныг 20 үзүүлэлтээр үнэлснийг нэгтгэхэд “Маш сайн”, “Сайн” гэсэн үнэлгээтэй ганц ч үзүүлэлт байсангүй. Мөн “Маш муу” гэсэн үнэлгээтэй үзүүлэлт ч гараагүй байна.
60-аас дээш үнэлгээтэй цор ганц үзүүлэлт нь геологи, хайгуулын ажлын үр дүн байв. Хэдий тийм боловч энэ чиглэлд хяналт, хариуцлагын тогтолцоо сул, мэргэжлийн байгууллага, мэргэжилтний оролцоо хангалттай бус байгааг тайланд онцолжээ.
Бодлогын арга хэмжээ, шинэ хууль тогтоомжоор засаж сайжруулахыг оролдсоор ирсэн зарим үзүүлэлтийг харвал уул уурхайн салбарын татварын орчин 54.2, газрын харилцаа ба зохицуулалт 52.1, хөрөнгө оруулагчийн эрх ашгийг хамгаалсан байдал 47.4 оноогоор тус тус үнэлэгджээ.
Уул уурхай VS. Иргэд
Монгол Улс нэгэнт уул уурхайн орон болоод буй ч иргэд үүнийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгааг уг судалгаанд хамгийн тааруу үнэлгээ авсан үзүүлэлт харуулж байна. Уул уурхайн үйл ажиллагаанд үзүүлдэг олон нийтийн хандлагыг ердөө 45.2 хувиар үнэлсэн нь иргэдэд очих үнэн бодит мэдээлэл сул, мөн улс төрчдийн популизм, хариуцлагатай уул уурхайн дутагдалтай холбоотойг судалгаанд дурджээ.
Харин 45.9 оноотойгоор сүүлээсээ хоёрдугаарт бичигдсэн үзүүлэлт нь гадаадын хөрөнгө оруулагчдын байнга шүүмжилдэг улс төрийн тогтворгүй байдал аж. Түүхий эдийн үнийн болон улс төрийн мөчлөг дагасан тогтворгүй байдлын нөлөө гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын урсгалд тусгалаа олсоор иржээ. Хэдийгээр уул уурхайн салбар 2011 оноос хойш гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын урсгалын 73 хувийг бүрдүүлсэн ч энэ хугацаанд орох урсгал жилд хамгийн ихдээ 4.5 тэрбум ам.доллар хүрсэн үе ч байна, бүр 790 сая ам.доллар болж буурсан үе ч байгаа юм.