УИХ-ын сонгуулийн дараа МАХН ёстой л нэг эрх мэдэлтэй болсон гэдгээ харуулж эхлээд байна. Сонгуулиар намдаа суудал авч чадаагүй зарим нөхдөө намын дарга С.Баяр нэг нүдээрээ ч харахгүй байгааг эх сурвалж хэлдэг. Энэ жил УИХ-д нэр дэвшчихээд өвдөг шороодсон эрхмүүдээс УИХ-ын гишүүн асан Т.Ганди л ганцаараа хамтарсан Засгийн газарт багтаж харин Ц.Шаравдоржид УИХ-ын Тамгын газрын ширээ оногдсон. УИХ-д дөрвөн ч удаа заларсан Т.Очирхүү, гурван удаа сонгогдсон Л.Одончимэд одоо хэр өөрийгөө ямар суудалд залрахаа чих тавин хүлээж сууна. Эднээс өөр сонгуульд өвөдөг шороодсон нөхдүүд энэ удаагийн албан тушаалын бялуунаас горьдоод тусыг эс олжээ. Эдгээрийн тоонд Сэлэнгэ аймгийн Засаг дарга асан Ж.Баярмагнай, Баянхонгорын П.Зоригтбаатар, Ховдын Г.Нямдаваа, Орхон аймгийн Г.Шархүү, Дорнодын Жанлав, Завхан аймгийн П.Гансүх, Архангайн Н.Хүрэлсүх, Сүхбаатарын Ж.Эрдэнэцогт нар багтаж байгаа аж. Гэхдээ өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд сайнаар хэлэгдсэн Засаг “ноён” нэгээхэн ч үгүй. П.Гансүх л гэхэд өнгөрсөн хугацаанд Завханы нэртэй ч үндсэндээ нийслэлд ажлаа хийжээ. Үүнтэй нэгэн адил зарим аймгийн Засаг дарга нар жилийн 300 гаруй хоногийг хотод өнгөрөөсөн аж. Тэгсэн хэрнээ төвсийн мөнгийг ирж, очих, зугаацах зэргээр үрэн таран хийжээ. Сүхбаатар аймгийн Засаг дарга гэхэд л лиценз олгосон, Хэнтийн дарга хувийн ашиг сонирхол ихтэй гэх мэтчилэн цоллуулсан. Манай улсын газар тариалангийн талбайн ихэнх нь Сэлэнгэ аймагт байдаг. Ж.Баярмагнайг энэ нутагт эзэн суусан дөрвөн жил тариалалт жилээс жилд муу хийгдэж арвин ургац авах бололцоогүй байжээ. Тухайлбал жилд 400 мянган тонн ургац авдаг Сэлэнгэ аймаг 2005 онд арайхийж 67 мянган тонн ургац хураан авсан байна. Гэсэн атлаа Ж.Баярмагнай Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн дэд сайдаар томилогдохоор хөөцөлдөж явна.
Сүхбаатар аймагт 31 суудлаас 17-г нь АН авч энэ жилийн орон нутгийн сонгуульд сүхбаатарчууд цэнхэр туг намируулсан. Аймгийнхаа Засаг даргад АН-ын Ж.Батсуурийг товлосон бөгөөд тэрбээр ямар ч өрсөлдөгчгүй байжээ. Тиймээс аймгийн Засаг даргаар томилуулахаар сүхбаатарчууд Ерөнхий сайдад саналаа хүргүүлжээ. Түүнчлэн аймгийн дарга нараас гадна дүүргийн даргад өрсөлдсөн нөхдүүд хоорондоо үзэж тарж байна. Эх сурвалжуудын мэдээлж байгаагаар СБД-ийн н.Төмөрбаатар, хуучин Засаг ноён Д.Амарсайхан нар маргаантай хэвээр байна. Дүүргийн намын хорооны хурлаас н.Төмөрбаатар нь олонхийн санал авсан. Харин ИТХ-ын даргад санал хураах үед н.Өлзийбүрэн нэлээд олон санал авснаас үүдээд АН-ын нөхөд хурлаа хаяж гарчээ. Харин Баянгол дүүрэгт хуучин Засаг дарга П.Цогтбаатар, н.Амгалан нар хүч үзэж н.Амгалан олонхийн санал авч нэр дэвшигчдээс хамгийн түрүүнд албан тушаалдаа заларсан. Гэхдээ хуучин Засаг дарга ганцхан саналаар дутжээ. Ийнхүү дахин сонгуулийн хугацаа товлогдохоос өмнө ирц нь бүрдсэн тойрогт олонхийн санал авсан нөхдүүд албан тушаалаа булаалдан зарим нь сэнтий горилон хүлээсээр. Гэхдээ өчигдөр Нийслэлийн сонгуулийн хорооноос СХД, ЧД, БЗД-ийн ИТХ-ын сонгуулийг энэ сарын 30-нд хийхээр зарласан. Монгол Улсын орон нутгийн хурлын тухай сонгуулийн тухай хуулийн 45.1, 45.1.1 гэсэн заалт болон есөн дүүргээс ирүүлсэн албан ёсны дүнгээр нийслэлийн сонгуульд оролцох нийт 477807 сонгогчоос 47.3 хувь нь өмнөх сонгуульд оролцсон. Хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй учраас НИТХ-ыг хүчингүйд тооцсон.
Ж.Байгал
УИХ-ын сонгуулийн дараа МАХН ёстой л нэг эрх мэдэлтэй болсон гэдгээ харуулж эхлээд байна. Сонгуулиар намдаа суудал авч чадаагүй зарим нөхдөө намын дарга С.Баяр нэг нүдээрээ ч харахгүй байгааг эх сурвалж хэлдэг. Энэ жил УИХ-д нэр дэвшчихээд өвдөг шороодсон эрхмүүдээс УИХ-ын гишүүн асан Т.Ганди л ганцаараа хамтарсан Засгийн газарт багтаж харин Ц.Шаравдоржид УИХ-ын Тамгын газрын ширээ оногдсон. УИХ-д дөрвөн ч удаа заларсан Т.Очирхүү, гурван удаа сонгогдсон Л.Одончимэд одоо хэр өөрийгөө ямар суудалд залрахаа чих тавин хүлээж сууна. Эднээс өөр сонгуульд өвөдөг шороодсон нөхдүүд энэ удаагийн албан тушаалын бялуунаас горьдоод тусыг эс олжээ. Эдгээрийн тоонд Сэлэнгэ аймгийн Засаг дарга асан Ж.Баярмагнай, Баянхонгорын П.Зоригтбаатар, Ховдын Г.Нямдаваа, Орхон аймгийн Г.Шархүү, Дорнодын Жанлав, Завхан аймгийн П.Гансүх, Архангайн Н.Хүрэлсүх, Сүхбаатарын Ж.Эрдэнэцогт нар багтаж байгаа аж. Гэхдээ өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд сайнаар хэлэгдсэн Засаг “ноён” нэгээхэн ч үгүй. П.Гансүх л гэхэд өнгөрсөн хугацаанд Завханы нэртэй ч үндсэндээ нийслэлд ажлаа хийжээ. Үүнтэй нэгэн адил зарим аймгийн Засаг дарга нар жилийн 300 гаруй хоногийг хотод өнгөрөөсөн аж. Тэгсэн хэрнээ төвсийн мөнгийг ирж, очих, зугаацах зэргээр үрэн таран хийжээ. Сүхбаатар аймгийн Засаг дарга гэхэд л лиценз олгосон, Хэнтийн дарга хувийн ашиг сонирхол ихтэй гэх мэтчилэн цоллуулсан. Манай улсын газар тариалангийн талбайн ихэнх нь Сэлэнгэ аймагт байдаг. Ж.Баярмагнайг энэ нутагт эзэн суусан дөрвөн жил тариалалт жилээс жилд муу хийгдэж арвин ургац авах бололцоогүй байжээ. Тухайлбал жилд 400 мянган тонн ургац авдаг Сэлэнгэ аймаг 2005 онд арайхийж 67 мянган тонн ургац хураан авсан байна. Гэсэн атлаа Ж.Баярмагнай Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн дэд сайдаар томилогдохоор хөөцөлдөж явна.
Сүхбаатар аймагт 31 суудлаас 17-г нь АН авч энэ жилийн орон нутгийн сонгуульд сүхбаатарчууд цэнхэр туг намируулсан. Аймгийнхаа Засаг даргад АН-ын Ж.Батсуурийг товлосон бөгөөд тэрбээр ямар ч өрсөлдөгчгүй байжээ. Тиймээс аймгийн Засаг даргаар томилуулахаар сүхбаатарчууд Ерөнхий сайдад саналаа хүргүүлжээ. Түүнчлэн аймгийн дарга нараас гадна дүүргийн даргад өрсөлдсөн нөхдүүд хоорондоо үзэж тарж байна. Эх сурвалжуудын мэдээлж байгаагаар СБД-ийн н.Төмөрбаатар, хуучин Засаг ноён Д.Амарсайхан нар маргаантай хэвээр байна. Дүүргийн намын хорооны хурлаас н.Төмөрбаатар нь олонхийн санал авсан. Харин ИТХ-ын даргад санал хураах үед н.Өлзийбүрэн нэлээд олон санал авснаас үүдээд АН-ын нөхөд хурлаа хаяж гарчээ. Харин Баянгол дүүрэгт хуучин Засаг дарга П.Цогтбаатар, н.Амгалан нар хүч үзэж н.Амгалан олонхийн санал авч нэр дэвшигчдээс хамгийн түрүүнд албан тушаалдаа заларсан. Гэхдээ хуучин Засаг дарга ганцхан саналаар дутжээ. Ийнхүү дахин сонгуулийн хугацаа товлогдохоос өмнө ирц нь бүрдсэн тойрогт олонхийн санал авсан нөхдүүд албан тушаалаа булаалдан зарим нь сэнтий горилон хүлээсээр. Гэхдээ өчигдөр Нийслэлийн сонгуулийн хорооноос СХД, ЧД, БЗД-ийн ИТХ-ын сонгуулийг энэ сарын 30-нд хийхээр зарласан. Монгол Улсын орон нутгийн хурлын тухай сонгуулийн тухай хуулийн 45.1, 45.1.1 гэсэн заалт болон есөн дүүргээс ирүүлсэн албан ёсны дүнгээр нийслэлийн сонгуульд оролцох нийт 477807 сонгогчоос 47.3 хувь нь өмнөх сонгуульд оролцсон. Хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй учраас НИТХ-ыг хүчингүйд тооцсон.
Ж.Байгал