Сүүлийн зуун жилд дэлхий дулаарч, хүн төрөлхтөн байгаль, цаг уурын өөрчлөлтийг биеэрээ мэдэрч байгаа билээ. Энэ талаар эрдэмтэд ч хангалттай судалгаа хийж байна.

Тэд олон таамаг дэвшүүлж, зарим нь 2080 он гэхэд дэлхий бүхэлдээ усанд автана гэж үзэх нь ч бий. Үүний үр нөлөөгөөр өмнө нь сонсож байгаагүй байгалийн ховор үзэгдэл, гамшиг болж, шавьжны нүүдэл жилээс жилд нэмэгдэх болсон. Дулаарал дэлхийн өнцөг булан бүрт ийнхүү таамаглахын аргагүй өөрчлөлтүүдийг авчирсаар байна.


Хортон шавьж нэмэгдэв

Шинэ төрлийн хортон шавьжны нүүдэл их болсны тод жишээ бол Балканаас гаралтай туулайн бөөр модны хүр хорхой юм. Ийм төрлийн шавьж анх 1989 онд Австри улсад илэрсэн бөгөөд Германы Бауэрн муж, Чехэд мөн тархсан байжээ. Энэ мэтчилэн дэлхийн хотууд хортон шавьжийн нүүдэлд өртөж эхлэв.

Галт тэрэг, автомашинаас тэднийг олох нь энгийн үзэгдэл мэт болсон. Мөн сархинцаг аалз, түүний авгалдайнууд царс модыг идэж, 1990 оны сүүлчээр дундад Европын царс модон ой эрвээхийний дайралтад өртөж нүцгэрчээ.

Түүнчлэн том биетэй цох хорхой хүн төрөлхтнийг зовоож байна. Учир нь халуун, хуурай нөхцөлд цох хорхой дасан зохицох чадвар сайтай төдийгүй нэмэх 25 градуст өндгөө дарж чаддаг аж. Дэлхийн дулаарлын ачаар уг шавьжны нүүдэл саадгүй болж, гацуур модыг олноор сүйтгэж эхэлсэн байна. Эдгээр амьтны гэнэт гарч ирсэн, ой модыг ийнхүү сүйтгэснийг тайлбарлах ганц зүйл нь уур амьсгалын өөрчлөлт гэж эрдэмтэд үзжээ.

Уур амьсгалын өөрчлөлт бас нэгэн аюул авчирсан нь модны мөөгөнцөр өвчин нэмэгдэж буй явдал юм. Тухайлбал, агч мод, навчит мод мөөгөнцөртөж, устах аюулд оржээ.

Алтан мэлхий устжээ

Уур амьсгалын өөрчлөлтийн нөлөөгөөр биологийн олон төрөл устаж, заримынх нь тоо толгой цөөрч байна.

Тухайлбал хоёр нутагтан, хэвлээр явагчдад энэ байдал хамгийн их нөлөөлж байгаа юм.

Учир нь эдгээр амьтан орчноосоо ихээхэн хамааралтай төдийгүй их эмзэг байдаг гэнэ. Коста Рикад нэгэн төрлийн алтан мэлхий устаж, үгүй болжээ.

Уг амьтны хорогдох шалтгаан нь их хэмжээний манан татаж, хур тунадас унаснаас болсон байна.



Г.Ариунцацрал