Монголын баримт шалгах төв “Монгол дахь Оросыг дэмжигч хаягуудын хуурамч мэдээлэл, нарративыг ойлгох нь : Сошиал хэлэлцүүлгийн тандалт” судалгааг хийжээ.
Энэхүү судалгаа нь монголын мэдээллийн орчин дахь Оросыг дэмжигч хаягуудын хуурамч мэдээлэл, нарратив буюу өгүүлэмжийг тодорхойлохоор зорьсон байна. Нийт 16 мянгa орчим нүүр номын постын датаг цуглуулан дүн шинжилгээ хийж, Оросын Монгол дахь ашиг сонирхол, гадаад бодлого дахь голлох сэдвүүд болон олон улс дахь хуурамч мэдээллийн кампанит ажил, нарративуудыг тодорхойлжээ.
Тус судалгааны ажлын үр дүнг өнөөдөр танилцуулав.
Хатуу мэдээ, Гашуун үнэн, Ардын үнэн, Орос Монгол найрамдал дружба, Аист Глобал Монгол пэйжүүд болон Чулуунбаатар Бат-Эрдэнэ гэх мэт нэр бүхий хувь хүмүүсийн 2024.01.01-нээс 2025.01.31 хүртэл хугацаанд нүүр номдоо бичсэн постуудад агуулгын шинжилгээ хийжээ.
Судалгаагаар Монгол дахь Оросыг дэмжигч хаягуудын ихэнх нь албан бус, хувь хүмүүс байна. Тэд дараах сэдвээр нүүр номдоо түлхүү бичжээ.
- Украины дайн (дайныг ОХУ эхлүүлээгүй, Украины эрх баригчид авлига авсан гэх мэт)
- Евразийн эдийн засгийн холбоотой байгуулах, Чөлөөт худалдааны гэрээ
- Ураны гэрээ
- Газрын ховор элементийн Халзанбүрэгтэй төсөл
- ОХУ-ын шинжлэх ухаан, соёлын салбарт гарсан ололт амжилтууд
- ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Путинийг дэмжсэн агуулгууд
- Барууны орнуудын эсрэг агуулгууд
- Вакцины эсрэг агуулгууд
- Хятадын эсрэг
- Дотоод улс төртэй холбоотой
Албан болон албан бус нийт 16 хаягт оруулсан мэдээллийг судлахад тэдний хөнддөг сэдэв харилцан адилгүй байжээ. Жишээ нь өнгөрсөн нэгдүгээр сард Засгийн газар Францын төрийн өмчит “Орано” группийн удирдлагуудтай Зөөвч-Овоо төслийг хамтран хэрэгжүүлэх гэрээнд гарын үсэг зурсан. Энэ сард дээрх хаягуудад уран олборлохыг эсэргүүцсэн мэдээллийг илүү идэвхтэй түгээжээ.
Сэтгүүлч зүйн инновац, Үүр төвийн үүсгэн байгуулагч Б.Дуламхорлоо “Бид ОХУ, БНХАУ-ын голд байрласан, ардчилсан улс. Африкийн болон ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан орнуудад ОХУ, БНХАУ мэдээллийн орчинд нь нөлөөгөө бэхжүүлэх замаар тэдгээр орны улс төр, эдийн засагт нөлөөлсөн маш олон баримт бий.
Монгол дахь Оросыг дэмжигч хаягуудаар эрчим хүч, уран, гуравдагч орнуудтай хийдэг гэрэг онцгойлон мэдээлдэг.
Тухайлбал Шри Ланкад БНХАУ зээл олгосны дараа хилийн зурвасыг нь өөрчилсөн тохиолдол бий. Киргизстан, Казахстаны мега төслүүд ОХУ-ын нөлөөгөөр олон жил хойшилжээ. Бидэнд энэ судалгааны арга зүй харьцангуй шинэ. Бид анх 2022 онд энэ сэдвийн судалгаатай танилцсан юм. Гаднын хортой нөлөөлөл нь мэдээллийн орчин, улс төр, эдийн засаг, шийдвэр гаргагчид гээд маш өргөн хүрээг хамардаг.
Бид зөвхөн мэдээллийн орчны нөлөөг судалсан. Энэ судалгааны үр дүнд суурилан хэрэв ийм агуулгыг мэдээллийн орчинд түгээж байвал эцсийн эрх ашиг, сонирхол нь юу вэ, үндэсний хэмжээнд бид хэрэн сөрөн тэсвэрлэх вэ зэргийг үргэлжлүүлэн судлах нь зөв. Энэ судалгаа цаашдын бодлогын анхны суурь судалгаа болно гэж найдаж байна” гэв.
Тэрээр цааш нь “Олон нийтийн цахим сүлжээний алгоритмын хувьд тодорхой нутагт түгээж буй мэдээллийг бид харж байгаа ч бодит байдлыг харахад хүндрэлтэй байдаг. Энэ нь том платформуудын алгоритмын онцлог юм. Бидний судалгаа тэдгээр алгоритмыг давж харснаараа онцлог.
Украины дайн эхэлсний дараа олон оронд иргэдийн ОХУ-д хандах хандлага эергээс сөрөг болжээ. Харин манай улсад судалгаанд хамрагдсан нийт иргэдийн 24 хувь нь хойд хөршийн талаар сөрөг сэтгэгдэлтэй байгаа нь бусад улсуудынхаас харьцангуй бага байжээ.
Монгол дахь Оросыг дэмжигч хаягуудаар эрчим хүч, уран, гуравдагч орнуудтай хийдэг гэрэг онцгойлон мэдээлдэг. Олон улсын хэмжээнд ОХУ-ын түгээдэг, хуурамч мэдээллийг баримтаар нотолсон судалгаанууд бий. Украины дайныг эхлүүлсэн нь ОХУ-ын буруу биш, Украин иргэдээ тамлан зовоож байна гэсэн нь хуурамч мэдээлэл болохыг баталсан байдаг гэв.
Манай улсад иргэд үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрхтэй. Энэ эрхээ олон нийтийн сүлжээг ашиглан эдэлж байна.Иймд тухайн хүн өөрийнхөө итгэл үнэмшлийн дагуу ОХУ-ын талаар бичив үү гэсэн асуулт урган гарна.
Энэ асуултад хариулахдаа “Хоёр улсын хооронд түүхэн хэлхээ холбоо байдаг тул органикаар үзэл бодлоо илэрхийлэх хүмүүс цөөнгүй.
Орос ах нараа хамгаалдаг тэдгээр хүмүүс манай судалгаанд хамаарахгүй.
Бид бодит эсвэл бодит бусаас үл хамааран зохион байгуулалттайгаар мэдээлэл түгээдэг хаягуудыг л судалгаанд хамруулсан.
Үзэл бодлоо илэрхийлсэн чөлөөт орон зайг хамруулаагүй. Үүнийг хэд хэдэн шинжээр таньж болно.
Нүүр номын дундаж хэрэглэгч сард 7-10 пост оруулдаг бол бидний нэр дурдсан хаягууд өдөрт 9-13 пост оруулжээ.
Энэ нь бодит бус хандлага бөгөөд сүлжээний хамааралтай хүмүүс, зохион байгуулалттайгаар ажиллаж байна. 2-3 сарын хугауцаанд хийсэн судалгаа тул дутагдалтай тал бий” гэв.
БНХАУ-ын талаас манай улсад нүүр номд түгээж буй зарим мэдээлэл харваас хуурамч гэдэг нь илт байхын сацуу мэдээлэл түгээсэн хувь хүн нь Хятадын Засгийн газарт ажилладаг, үйлчилдэг гэдгээ ил тод зарласан байдаг аж.
СУДАЛГААНЫ ЗӨВЛӨМЖ
Өнгөрсөн зургаадугаар сард манай улсад УИХ-ын ээлжит сонгууль болсон. Энэ сард дээрх хаягуудад хамгийн өндөр идэвхтэйгээр мэдээлэл түгээжээ. Энэ нь манай сонгуулийн үр дүнд нөлөөлсөн байж болзошгүй гэсэн таамаглалыг судалгааны баг дэвшүүлсэн байна. Иймд дээрх хаягууд сонгуулийн үеэр ямар өгүүлэмжийг түлхүү түгээв гэдгийг үргэлжлүүлэн судлах шаардлагатай.
Судалгааг ХБНГУ-ын DW академи санхүүжүүлсэн байна.
Монголын баримт шалгах төв “Монгол дахь Оросыг дэмжигч хаягуудын хуурамч мэдээлэл, нарративыг ойлгох нь : Сошиал хэлэлцүүлгийн тандалт” судалгааг хийжээ.
Энэхүү судалгаа нь монголын мэдээллийн орчин дахь Оросыг дэмжигч хаягуудын хуурамч мэдээлэл, нарратив буюу өгүүлэмжийг тодорхойлохоор зорьсон байна. Нийт 16 мянгa орчим нүүр номын постын датаг цуглуулан дүн шинжилгээ хийж, Оросын Монгол дахь ашиг сонирхол, гадаад бодлого дахь голлох сэдвүүд болон олон улс дахь хуурамч мэдээллийн кампанит ажил, нарративуудыг тодорхойлжээ.
Тус судалгааны ажлын үр дүнг өнөөдөр танилцуулав.
Хатуу мэдээ, Гашуун үнэн, Ардын үнэн, Орос Монгол найрамдал дружба, Аист Глобал Монгол пэйжүүд болон Чулуунбаатар Бат-Эрдэнэ гэх мэт нэр бүхий хувь хүмүүсийн 2024.01.01-нээс 2025.01.31 хүртэл хугацаанд нүүр номдоо бичсэн постуудад агуулгын шинжилгээ хийжээ.
Судалгаагаар Монгол дахь Оросыг дэмжигч хаягуудын ихэнх нь албан бус, хувь хүмүүс байна. Тэд дараах сэдвээр нүүр номдоо түлхүү бичжээ.
- Украины дайн (дайныг ОХУ эхлүүлээгүй, Украины эрх баригчид авлига авсан гэх мэт)
- Евразийн эдийн засгийн холбоотой байгуулах, Чөлөөт худалдааны гэрээ
- Ураны гэрээ
- Газрын ховор элементийн Халзанбүрэгтэй төсөл
- ОХУ-ын шинжлэх ухаан, соёлын салбарт гарсан ололт амжилтууд
- ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Путинийг дэмжсэн агуулгууд
- Барууны орнуудын эсрэг агуулгууд
- Вакцины эсрэг агуулгууд
- Хятадын эсрэг
- Дотоод улс төртэй холбоотой
Албан болон албан бус нийт 16 хаягт оруулсан мэдээллийг судлахад тэдний хөнддөг сэдэв харилцан адилгүй байжээ. Жишээ нь өнгөрсөн нэгдүгээр сард Засгийн газар Францын төрийн өмчит “Орано” группийн удирдлагуудтай Зөөвч-Овоо төслийг хамтран хэрэгжүүлэх гэрээнд гарын үсэг зурсан. Энэ сард дээрх хаягуудад уран олборлохыг эсэргүүцсэн мэдээллийг илүү идэвхтэй түгээжээ.
Сэтгүүлч зүйн инновац, Үүр төвийн үүсгэн байгуулагч Б.Дуламхорлоо “Бид ОХУ, БНХАУ-ын голд байрласан, ардчилсан улс. Африкийн болон ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан орнуудад ОХУ, БНХАУ мэдээллийн орчинд нь нөлөөгөө бэхжүүлэх замаар тэдгээр орны улс төр, эдийн засагт нөлөөлсөн маш олон баримт бий.
Монгол дахь Оросыг дэмжигч хаягуудаар эрчим хүч, уран, гуравдагч орнуудтай хийдэг гэрэг онцгойлон мэдээлдэг.
Тухайлбал Шри Ланкад БНХАУ зээл олгосны дараа хилийн зурвасыг нь өөрчилсөн тохиолдол бий. Киргизстан, Казахстаны мега төслүүд ОХУ-ын нөлөөгөөр олон жил хойшилжээ. Бидэнд энэ судалгааны арга зүй харьцангуй шинэ. Бид анх 2022 онд энэ сэдвийн судалгаатай танилцсан юм. Гаднын хортой нөлөөлөл нь мэдээллийн орчин, улс төр, эдийн засаг, шийдвэр гаргагчид гээд маш өргөн хүрээг хамардаг.
Бид зөвхөн мэдээллийн орчны нөлөөг судалсан. Энэ судалгааны үр дүнд суурилан хэрэв ийм агуулгыг мэдээллийн орчинд түгээж байвал эцсийн эрх ашиг, сонирхол нь юу вэ, үндэсний хэмжээнд бид хэрэн сөрөн тэсвэрлэх вэ зэргийг үргэлжлүүлэн судлах нь зөв. Энэ судалгаа цаашдын бодлогын анхны суурь судалгаа болно гэж найдаж байна” гэв.
Тэрээр цааш нь “Олон нийтийн цахим сүлжээний алгоритмын хувьд тодорхой нутагт түгээж буй мэдээллийг бид харж байгаа ч бодит байдлыг харахад хүндрэлтэй байдаг. Энэ нь том платформуудын алгоритмын онцлог юм. Бидний судалгаа тэдгээр алгоритмыг давж харснаараа онцлог.
Украины дайн эхэлсний дараа олон оронд иргэдийн ОХУ-д хандах хандлага эергээс сөрөг болжээ. Харин манай улсад судалгаанд хамрагдсан нийт иргэдийн 24 хувь нь хойд хөршийн талаар сөрөг сэтгэгдэлтэй байгаа нь бусад улсуудынхаас харьцангуй бага байжээ.
Монгол дахь Оросыг дэмжигч хаягуудаар эрчим хүч, уран, гуравдагч орнуудтай хийдэг гэрэг онцгойлон мэдээлдэг. Олон улсын хэмжээнд ОХУ-ын түгээдэг, хуурамч мэдээллийг баримтаар нотолсон судалгаанууд бий. Украины дайныг эхлүүлсэн нь ОХУ-ын буруу биш, Украин иргэдээ тамлан зовоож байна гэсэн нь хуурамч мэдээлэл болохыг баталсан байдаг гэв.
Манай улсад иргэд үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрхтэй. Энэ эрхээ олон нийтийн сүлжээг ашиглан эдэлж байна.Иймд тухайн хүн өөрийнхөө итгэл үнэмшлийн дагуу ОХУ-ын талаар бичив үү гэсэн асуулт урган гарна.
Энэ асуултад хариулахдаа “Хоёр улсын хооронд түүхэн хэлхээ холбоо байдаг тул органикаар үзэл бодлоо илэрхийлэх хүмүүс цөөнгүй.
Орос ах нараа хамгаалдаг тэдгээр хүмүүс манай судалгаанд хамаарахгүй.
Бид бодит эсвэл бодит бусаас үл хамааран зохион байгуулалттайгаар мэдээлэл түгээдэг хаягуудыг л судалгаанд хамруулсан.
Үзэл бодлоо илэрхийлсэн чөлөөт орон зайг хамруулаагүй. Үүнийг хэд хэдэн шинжээр таньж болно.
Нүүр номын дундаж хэрэглэгч сард 7-10 пост оруулдаг бол бидний нэр дурдсан хаягууд өдөрт 9-13 пост оруулжээ.
Энэ нь бодит бус хандлага бөгөөд сүлжээний хамааралтай хүмүүс, зохион байгуулалттайгаар ажиллаж байна. 2-3 сарын хугауцаанд хийсэн судалгаа тул дутагдалтай тал бий” гэв.
БНХАУ-ын талаас манай улсад нүүр номд түгээж буй зарим мэдээлэл харваас хуурамч гэдэг нь илт байхын сацуу мэдээлэл түгээсэн хувь хүн нь Хятадын Засгийн газарт ажилладаг, үйлчилдэг гэдгээ ил тод зарласан байдаг аж.
СУДАЛГААНЫ ЗӨВЛӨМЖ
Өнгөрсөн зургаадугаар сард манай улсад УИХ-ын ээлжит сонгууль болсон. Энэ сард дээрх хаягуудад хамгийн өндөр идэвхтэйгээр мэдээлэл түгээжээ. Энэ нь манай сонгуулийн үр дүнд нөлөөлсөн байж болзошгүй гэсэн таамаглалыг судалгааны баг дэвшүүлсэн байна. Иймд дээрх хаягууд сонгуулийн үеэр ямар өгүүлэмжийг түлхүү түгээв гэдгийг үргэлжлүүлэн судлах шаардлагатай.
Судалгааг ХБНГУ-ын DW академи санхүүжүүлсэн байна.