gogo logo
  •  Мэдээ  
    •   Улс төр
    •   Эдийн засаг
    •   Эрүүл мэнд
    •   Соёл урлаг
    •   Спорт
    •   Нийгэм
    •   Бизнес
    •   Боловсрол
    •   Дэлхийд
    •   Технологи
    •   GOGO тойм
    •   SOS
    •   Нягтлав
    •   Мэддэг мэдээлдэг байя
    •   Мөрөөдлийнхөө зүг
    •   Ногоон дэлхий
  •  GoGo булан  
    •   GoGo Cafe
    •   Гарааны бизнес
    •   Соёлын довтолгоо
    •   СEO
    •   Элчин сайд
    •   GoGo асуулт
    •   МЕГА ТӨСӨЛ
    •   ГУТАЛ
    •   Хүний түүх
    •   35 мм-ийн дуранд
    •   Гаднынхны нүдээр Монгол
    •   Маргааш ажилтай
  •  Үзэх  
    •   Фото
    •   Видео
    •   Зурган өгүүлэмж
  •  Хэв маяг  
    •   Подкаст
    •   Хүмүүс
    •   Гэртээ тогооч
    •   Аялал
    •   Зөвлөгөө
    •   Хоол зүйч
    •   Миний санал болгох кино
    •   Миний санал болгох ном
  • English
  • Цаг агаар
     22
  • Зурхай
     9.03
  • Валютын ханш
    $ | 3593₮
Цаг агаар
 22
Зурхай
 9.03
Валютын ханш
$ | 3593₮
  • Мэдээ 
    • Улс төр
    • Эдийн засаг
    • Эрүүл мэнд
    • Соёл урлаг
    • Спорт
    • Нийгэм
    • Бизнес
    • Боловсрол
    • Дэлхийд
    • Технологи
    • GOGO тойм
    • SOS
    • Нягтлав
    • Мэддэг мэдээлдэг байя
    • Мөрөөдлийнхөө зүг
    • Ногоон дэлхий
  • GoGo булан 
    • GoGo Cafe
    • Гарааны бизнес
    • Соёлын довтолгоо
    • СEO
    • Элчин сайд
    • GoGo асуулт
    • МЕГА ТӨСӨЛ
    • ГУТАЛ
    • Хүний түүх
    • 35 мм-ийн дуранд
    • Гаднынхны нүдээр Монгол
    • Маргааш ажилтай
  • Үзэх  LIVE 
    • Фото
    • Видео
    • Зурган өгүүлэмж
  • Хэв маяг 
    • Подкаст
    • Хүмүүс
    • Гэртээ тогооч
    • Аялал
    • Зөвлөгөө
    • Хоол зүйч
    • Миний санал болгох кино
    • Миний санал болгох ном
  • English
gogo logo   Бидний тухай gogo logo Сурталчилгаа байршуулах gogo logo Редакцийн ёс зүй gogo logo Нууцлалын бодлого gogo logo Холбоо барих
gogo logo
Цаг агаар
 22
Зурхай
 9.03
Валютын ханш
$ | 3593₮
icon Онцлох
icon Шинэ
icon Тренд
  Буцах

“Модон хэллэг”-тэй тайлбараас үзэгчид залхаж байна

Спорт
2007-12-18
0
Twitter logo
0
Twitter logo
Спорт
2007-12-18
Монголчууд мэдээллийн эрин зуунд дэлхий нийттэй хөл нийлүүлэн алхаж явна. Ялангуяа спортын хорхойтнууд энэ талаар бусдаас хол тасарчээ. Саяхан хөлбөмбөгийн эх орон Англид нэгэн сонирхолтой тэмцээн боллоо. Ирэх жил Австри, Итали улсад болох Европын аварга шалгаруулах тэмцээний урьдчилсан шатны Е хэсэгт англичууд өөрийн талбай дээр Хорватын шигшээ багийг хүлээн авч тоглосон. Энэ тоглолтод англичууд талбай дээрээ Хорватын багийг буулган авбал манай хойд хөрш Оросын шигшээ Европын аваргыг "цэнхэр дэлгэц"-ээр үзэх байв. Европ тив төдийгүй хөлбөмбөгийн хорхойтнуудын тэсэн ядан хүлээсэн тоглолтыг манай үзэгчид дурын сувгаараа шууд үзэж байлаа. Зарим телевиз шууд дамжуулан үзүүлсэн. Дэлхийн номер нэг спорт болох хөлбөмбөгийг суваг сольж, шар айраг шимсэн шигээ үздэг болсоор багагүй хугацаа өнгөрчээ, спортын хорхойтнууд. Гэтэл бидэнд хөлбөмбөг, хоккейн спортыг шууд дамжуулан үзүүлж байгаа телевизийн тайлбарлагч нар үнэндээ гологдож байна. Манайдаа анхны спортын суваг болох "Одод" телевизийг үзэгчид овоо тоож, үздэг байв. Гэтэл тус телевизийн тайлбарлагч Н.Тамир хөлбөмбөг, хоккей тайлбарлах гэж ёстой "баллуурдаж" байна аа. Тэрбээр анх Монгол телевизэд ажиллаж байхдаа л тоглолтын тайлбар хийж байсан. Өнгөрсөн оноос телевиз байгуулсан. Гэвч түүний үг, хэллэг арай дэндүү модон. Н.Тамир Монголын спортод шинэ нэр томъёо, хэллэг, үг оруулж ирсэн. Тэр нь үнэхээр оновчтой, үнэн байвал бас ч гэж яахав. Гэтэл түүний өнөөх модон хэллэг хэт халдварлан "вирустэж" одоо газар авлаа. Бусад томоохон телевизийн "спортын тайлбарлагч" гэх эрхмүүд ч шууд нэвтрүүлгийг дамжуулах гэж хүүхдүүдийн хэлдэгээр "онигоо" болж байна. Саяхан миний танил, спортын хорхойтон "Телевизээр олигтой юм гарахгүй болохоор "Одод"-ын Н.Тамирын худлаа ярих, тамирчдын нэрийг буруу хэлж дуудах, модон хэллэгийг нь харж ой гутах юм. Цаг нөхцөөж л харлаа. Арай ч дээ" хэмээн халаглаж явахтай таарлаа. Энэ маягаар Монголын телевизүүдийн спортын шууд нэвтрүүлгийн тайлбар хол явахгүй. Нөгөө алдартай Америк, Хятадын спортын телевизийг нь бид мэт нь төдийлөн сайн мэдэхгүй. Хамгийн ойрын үлгэр авах зүйл хойд хөршийн агуу тайлбарлагчдаас сурах зүйл тэдэнд их байна. Н.Тамир мэтийн "комментатор" тайлбарлагчдын толгойг цэнэглэж, үгийн баялгийг нь нэмэгдүүлэхгүй бол арай дэнджээ. Хойно сургууль төгссөн Монгол оюутнаас хоккей, хөлбөмбөг сонирхдоггүй, "өвчлөөгүй" нэг ч хүн байхгүй. Дээр нь шүтэн бишрэгчийнхээ зурагт хуудас, сонины хайчилбар, тэмдэг, медаль он цуглуулдаггүй "фанат" байхгүй. Энэ бүхэн Оросын алдарт тайлбарлагчдын гавьяа гэхэд буруудахгүй байх. Тухайлбал, Николай Озеров, Нина Ерёмина, Евгений Мэйоров, Владимир Маслаченко, Котэ Махаразде, Владимир Перетурин, Анна Дмитриевна, Геннадий Орло, Георгий Сурков зэрэг агуу тайлбарлагчид хүний сэтгэл зүрхэнд спортын гайхамшгийг мэдрүүлж чаддаг. Тухайн спортын төрөл, тамирчнаа сайн мэдэрдэг тэр авьяас манайханд алга. Тэд ямар нэгэн спортын тэмцээн, уралдаан тайлбарлахдаа телевиз үздэггүй, спортын талаар ямар ч мэдлэггүй нэгнийг сонирхохгүй байхын аргагүй болтол нь тайлбарладаг. Тэд Оросын агуу томчуудыг нь мэдэхгүй бол орчин үеийн Дмитрий Губерниев \биатлон\, ОРТ-ийн хөлбөмбөгийн тайлбарлагч Виктор Гусев, спортын сувгийн Георгий Твалтвазде нарын тайлбараас сурах хэрэгтэй биш үү. "Одод"-ын Н.Тамир хөлбөмбөг тоглож байгаа тамирчин нэгийгээ дэгээдэн унагахад "алдаа" гэж хэлж, зааж, тайлбарладаг.

"Алдаа" гэдэг үгийг тэнд хэлэхгүй, өөр юманд хэлнэ. Дэгээдэж унагавал шууд л дүрэм зөрчиж байгаа хэрэг. Тэдний амны уншлага болсон "алдаа" гэдэг үгийг Оросын тайлбарлагчид "нарушение правил штрафной" гэж хэлдэг биз дээ. Түүнээс биш "допустил ошибку" гэж тэд хэзээ ч хашхирдаггүй л байхгүй юу. Тэдний модон хэллэг үүгээр дуусгавар болохгүй. "Хувилбар" гэдэг модон хэллэгийг Н.Тамир спортын сэтгүүл зүй, тайлбарт оруулж ирж бохирдууллаа. Тоглолтын явцад довтолгоо л бол довтолгоо байдаг. Барилдаанд мэх л бол мэх шүү дээ. Гэтэл тэд "хоёрын эсрэг ганцаар довтлох хувилбар сонгожээ" гэх юм.

Хоёрын эсрэг нэг довтлогч довтоллоо л гэнэ. Гэтэл бүх зүйлд "хувилбар" хэмээн хэлэх нь нэг л биш ээ. Энэ бүхэн "Одод"-ын Н.Тамираас эхтэй. Спорт ойлгодог, мэдэрдэг зарим үзэгч "Одод" студи рүү утасдаад "" Би "Премьер лиг"-ийн өчигдрийн тоглолт үзэж чадсангүй. Танайхаас авъя, хэн тайлбарласан бэ " гээд өнөөх Н.Тамирын нэрийг сонсвол "модон хэллэгтэй тийм юм авахгүй" гэдэг болжээ. Н.Тамир сүүлдээ сүмо, үндэсний бөх тайлбарлаж байх юм. Арай ч дээ. "Одод" телевизийн сүмо, үндэсний бөхийн шууд нэвтрүүлгийг нь өөр хүн тайлбарладаг гэдгийг захын үзэгч мэднэ. Давталт, тойм зэргийг өнөөх Н.Тамир тайлбарлаж байна аа. Өмнө нь шууд нэвтрүүлгээс үзэж тухайн бөх ямар мэх хийх гэж байсан, яаж хийв, ямар мэхээр давсныг нь харчихаад түүний дараа үзэгчдийн "нүдэнд харагдаж, гарт баригдтал" тайлбарлах гэж байгааг нь харахаар ой гутах юм. Нэлээн хэдэн жилийн өмнө Орост одоогоор хаагдсан "ТВ-6"-ийн спортын тайлбарлагч Алексей Ефимов сагсан бөмбөгийн цагаригт бөмбөг оруулж буй өөрийнхөө дүрсээ хэд дахин давтан "Бид бүгдийг чадна" гэсэн уриатай үзүүлдэг байлаа. Тэр үед өнөөх Тамир бүх оддын тоглолтод гоол оруулж байгаа дүрсээ нэлээн давтсан. Үүнийг нь хараад "Тамир оросуудаас суралцаж байна. Овоо доо" гэж бодтол бас үгүй юм аа.

Харин эдний хажууд "ТВ-9"- ийн Балжинням хүнд юм хүргэх, мэдээлэл өгөх талаараа арай илүү. Бүр цаашилбал Балжинням хөлбөмбөгийн спортын гайхамшгийг мэдрүүлж, үзэгчдийг байлдан дагуулчихъя гэж мөрөөддөг. Түүнд нэг л алдаа бий. Нэг, хоёр үг хэлээд "Эрхэм хүндэт үзэгчид ээ" гэдэг үгийг нь авчихвал Оросын томчуудад нэлээн дөхөж очно. Монгол үндэсний бөхийн тайлбарлагчдаас Д.Бадамсэрээжид, Ш.Чанарав нарын ахмадууд сэтгэлд хүртэл тайлбарладаг байжээ. Энэ бүхнээс харахад өнөөдөр спортын мэргэжлийн тайлбарлагч зайлшгүй шаардлагатай байна. Биеийн тамирын олон дээд сургууль байдаг. Гэтэл энд спортын тайлбарлагч бэлддэггүй. Нэг талдаа ач холбогдолоор бага гэж хэлж болох ч нөгөө талдаа амархан шийдчих асуудал мэт. Оросын алдарт тайлбарлагч агсан Н.Озеров ширээний теннисний тамирчин байв. Түүнд ардын жүжигчин цол олгож байлаа. Яагаад ардын жүжигчин олгосон нь учиртай байх. Спортыг хүний сэтгэлд хүртэл, мэргэжлийн жүжигчнээс илүүтэй тайлбарласан хөдөлмөрийг нь ингэж үнэлсэн болов уу. Тиймээс биеийн тамирын ангийн оюутанд тайлбарлагчийн давхар мэргэжил эзэмшүүлэх хэрэгтэй. Нийгэм, цаг үе, техник, технологийн хөгжил дэвшил биднээс мэргэжлийн "комментатор" шаардаж байна. Мэргэжлийн сайн тайлбарлагчтай болсноор нийгэмд тустай. Баар, цэнгээний газраар цагаа өнгөрөөж яваа залуусыг спортод уруу татах, улмаар хөлбөмбөг, хоккейгоор "амьсгалж", алдарт тамирчдын тухай мэдээлэл, ОУО цуглуулж харилцан солилцдог, түүнээсээ таашаал авах зэрэг ач холбогдолтой. Гадны ганц тамирчны нэрийг зөв хэлж чадахгүй, Н.Тамир мэтийн сайн дурын уран сайханч, "модон хэлтэн"-үүдээс салах цаг болжээ.

Н.Мөнхтөр

Монголчууд мэдээллийн эрин зуунд дэлхий нийттэй хөл нийлүүлэн алхаж явна. Ялангуяа спортын хорхойтнууд энэ талаар бусдаас хол тасарчээ. Саяхан хөлбөмбөгийн эх орон Англид нэгэн сонирхолтой тэмцээн боллоо. Ирэх жил Австри, Итали улсад болох Европын аварга шалгаруулах тэмцээний урьдчилсан шатны Е хэсэгт англичууд өөрийн талбай дээр Хорватын шигшээ багийг хүлээн авч тоглосон. Энэ тоглолтод англичууд талбай дээрээ Хорватын багийг буулган авбал манай хойд хөрш Оросын шигшээ Европын аваргыг "цэнхэр дэлгэц"-ээр үзэх байв. Европ тив төдийгүй хөлбөмбөгийн хорхойтнуудын тэсэн ядан хүлээсэн тоглолтыг манай үзэгчид дурын сувгаараа шууд үзэж байлаа. Зарим телевиз шууд дамжуулан үзүүлсэн. Дэлхийн номер нэг спорт болох хөлбөмбөгийг суваг сольж, шар айраг шимсэн шигээ үздэг болсоор багагүй хугацаа өнгөрчээ, спортын хорхойтнууд. Гэтэл бидэнд хөлбөмбөг, хоккейн спортыг шууд дамжуулан үзүүлж байгаа телевизийн тайлбарлагч нар үнэндээ гологдож байна. Манайдаа анхны спортын суваг болох "Одод" телевизийг үзэгчид овоо тоож, үздэг байв. Гэтэл тус телевизийн тайлбарлагч Н.Тамир хөлбөмбөг, хоккей тайлбарлах гэж ёстой "баллуурдаж" байна аа. Тэрбээр анх Монгол телевизэд ажиллаж байхдаа л тоглолтын тайлбар хийж байсан. Өнгөрсөн оноос телевиз байгуулсан. Гэвч түүний үг, хэллэг арай дэндүү модон. Н.Тамир Монголын спортод шинэ нэр томъёо, хэллэг, үг оруулж ирсэн. Тэр нь үнэхээр оновчтой, үнэн байвал бас ч гэж яахав. Гэтэл түүний өнөөх модон хэллэг хэт халдварлан "вирустэж" одоо газар авлаа. Бусад томоохон телевизийн "спортын тайлбарлагч" гэх эрхмүүд ч шууд нэвтрүүлгийг дамжуулах гэж хүүхдүүдийн хэлдэгээр "онигоо" болж байна. Саяхан миний танил, спортын хорхойтон "Телевизээр олигтой юм гарахгүй болохоор "Одод"-ын Н.Тамирын худлаа ярих, тамирчдын нэрийг буруу хэлж дуудах, модон хэллэгийг нь харж ой гутах юм. Цаг нөхцөөж л харлаа. Арай ч дээ" хэмээн халаглаж явахтай таарлаа. Энэ маягаар Монголын телевизүүдийн спортын шууд нэвтрүүлгийн тайлбар хол явахгүй. Нөгөө алдартай Америк, Хятадын спортын телевизийг нь бид мэт нь төдийлөн сайн мэдэхгүй. Хамгийн ойрын үлгэр авах зүйл хойд хөршийн агуу тайлбарлагчдаас сурах зүйл тэдэнд их байна. Н.Тамир мэтийн "комментатор" тайлбарлагчдын толгойг цэнэглэж, үгийн баялгийг нь нэмэгдүүлэхгүй бол арай дэнджээ. Хойно сургууль төгссөн Монгол оюутнаас хоккей, хөлбөмбөг сонирхдоггүй, "өвчлөөгүй" нэг ч хүн байхгүй. Дээр нь шүтэн бишрэгчийнхээ зурагт хуудас, сонины хайчилбар, тэмдэг, медаль он цуглуулдаггүй "фанат" байхгүй. Энэ бүхэн Оросын алдарт тайлбарлагчдын гавьяа гэхэд буруудахгүй байх. Тухайлбал, Николай Озеров, Нина Ерёмина, Евгений Мэйоров, Владимир Маслаченко, Котэ Махаразде, Владимир Перетурин, Анна Дмитриевна, Геннадий Орло, Георгий Сурков зэрэг агуу тайлбарлагчид хүний сэтгэл зүрхэнд спортын гайхамшгийг мэдрүүлж чаддаг. Тухайн спортын төрөл, тамирчнаа сайн мэдэрдэг тэр авьяас манайханд алга. Тэд ямар нэгэн спортын тэмцээн, уралдаан тайлбарлахдаа телевиз үздэггүй, спортын талаар ямар ч мэдлэггүй нэгнийг сонирхохгүй байхын аргагүй болтол нь тайлбарладаг. Тэд Оросын агуу томчуудыг нь мэдэхгүй бол орчин үеийн Дмитрий Губерниев \биатлон\, ОРТ-ийн хөлбөмбөгийн тайлбарлагч Виктор Гусев, спортын сувгийн Георгий Твалтвазде нарын тайлбараас сурах хэрэгтэй биш үү. "Одод"-ын Н.Тамир хөлбөмбөг тоглож байгаа тамирчин нэгийгээ дэгээдэн унагахад "алдаа" гэж хэлж, зааж, тайлбарладаг.

"Алдаа" гэдэг үгийг тэнд хэлэхгүй, өөр юманд хэлнэ. Дэгээдэж унагавал шууд л дүрэм зөрчиж байгаа хэрэг. Тэдний амны уншлага болсон "алдаа" гэдэг үгийг Оросын тайлбарлагчид "нарушение правил штрафной" гэж хэлдэг биз дээ. Түүнээс биш "допустил ошибку" гэж тэд хэзээ ч хашхирдаггүй л байхгүй юу. Тэдний модон хэллэг үүгээр дуусгавар болохгүй. "Хувилбар" гэдэг модон хэллэгийг Н.Тамир спортын сэтгүүл зүй, тайлбарт оруулж ирж бохирдууллаа. Тоглолтын явцад довтолгоо л бол довтолгоо байдаг. Барилдаанд мэх л бол мэх шүү дээ. Гэтэл тэд "хоёрын эсрэг ганцаар довтлох хувилбар сонгожээ" гэх юм.

Хоёрын эсрэг нэг довтлогч довтоллоо л гэнэ. Гэтэл бүх зүйлд "хувилбар" хэмээн хэлэх нь нэг л биш ээ. Энэ бүхэн "Одод"-ын Н.Тамираас эхтэй. Спорт ойлгодог, мэдэрдэг зарим үзэгч "Одод" студи рүү утасдаад "" Би "Премьер лиг"-ийн өчигдрийн тоглолт үзэж чадсангүй. Танайхаас авъя, хэн тайлбарласан бэ " гээд өнөөх Н.Тамирын нэрийг сонсвол "модон хэллэгтэй тийм юм авахгүй" гэдэг болжээ. Н.Тамир сүүлдээ сүмо, үндэсний бөх тайлбарлаж байх юм. Арай ч дээ. "Одод" телевизийн сүмо, үндэсний бөхийн шууд нэвтрүүлгийг нь өөр хүн тайлбарладаг гэдгийг захын үзэгч мэднэ. Давталт, тойм зэргийг өнөөх Н.Тамир тайлбарлаж байна аа. Өмнө нь шууд нэвтрүүлгээс үзэж тухайн бөх ямар мэх хийх гэж байсан, яаж хийв, ямар мэхээр давсныг нь харчихаад түүний дараа үзэгчдийн "нүдэнд харагдаж, гарт баригдтал" тайлбарлах гэж байгааг нь харахаар ой гутах юм. Нэлээн хэдэн жилийн өмнө Орост одоогоор хаагдсан "ТВ-6"-ийн спортын тайлбарлагч Алексей Ефимов сагсан бөмбөгийн цагаригт бөмбөг оруулж буй өөрийнхөө дүрсээ хэд дахин давтан "Бид бүгдийг чадна" гэсэн уриатай үзүүлдэг байлаа. Тэр үед өнөөх Тамир бүх оддын тоглолтод гоол оруулж байгаа дүрсээ нэлээн давтсан. Үүнийг нь хараад "Тамир оросуудаас суралцаж байна. Овоо доо" гэж бодтол бас үгүй юм аа.

Харин эдний хажууд "ТВ-9"- ийн Балжинням хүнд юм хүргэх, мэдээлэл өгөх талаараа арай илүү. Бүр цаашилбал Балжинням хөлбөмбөгийн спортын гайхамшгийг мэдрүүлж, үзэгчдийг байлдан дагуулчихъя гэж мөрөөддөг. Түүнд нэг л алдаа бий. Нэг, хоёр үг хэлээд "Эрхэм хүндэт үзэгчид ээ" гэдэг үгийг нь авчихвал Оросын томчуудад нэлээн дөхөж очно. Монгол үндэсний бөхийн тайлбарлагчдаас Д.Бадамсэрээжид, Ш.Чанарав нарын ахмадууд сэтгэлд хүртэл тайлбарладаг байжээ. Энэ бүхнээс харахад өнөөдөр спортын мэргэжлийн тайлбарлагч зайлшгүй шаардлагатай байна. Биеийн тамирын олон дээд сургууль байдаг. Гэтэл энд спортын тайлбарлагч бэлддэггүй. Нэг талдаа ач холбогдолоор бага гэж хэлж болох ч нөгөө талдаа амархан шийдчих асуудал мэт. Оросын алдарт тайлбарлагч агсан Н.Озеров ширээний теннисний тамирчин байв. Түүнд ардын жүжигчин цол олгож байлаа. Яагаад ардын жүжигчин олгосон нь учиртай байх. Спортыг хүний сэтгэлд хүртэл, мэргэжлийн жүжигчнээс илүүтэй тайлбарласан хөдөлмөрийг нь ингэж үнэлсэн болов уу. Тиймээс биеийн тамирын ангийн оюутанд тайлбарлагчийн давхар мэргэжил эзэмшүүлэх хэрэгтэй. Нийгэм, цаг үе, техник, технологийн хөгжил дэвшил биднээс мэргэжлийн "комментатор" шаардаж байна. Мэргэжлийн сайн тайлбарлагчтай болсноор нийгэмд тустай. Баар, цэнгээний газраар цагаа өнгөрөөж яваа залуусыг спортод уруу татах, улмаар хөлбөмбөг, хоккейгоор "амьсгалж", алдарт тамирчдын тухай мэдээлэл, ОУО цуглуулж харилцан солилцдог, түүнээсээ таашаал авах зэрэг ач холбогдолтой. Гадны ганц тамирчны нэрийг зөв хэлж чадахгүй, Н.Тамир мэтийн сайн дурын уран сайханч, "модон хэлтэн"-үүдээс салах цаг болжээ.

Н.Мөнхтөр

Twitter logoPost
gogo logo
gogo logo   Бидний тухай gogo logo   Сурталчилгаа байршуулах gogo logo   Редакцийн ёс зүй gogo logo  Нууцлалын бодлого gogo logo   Холбоо барих

© 2007 - 2025 Монгол Контент ХХК   •   Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан