Буцах

“Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах, тогтворжуулах хөтөлбөр”-г танилцуулъя

“Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах, тогтворжуулах хөтөлбөр”-г танилцуулъя

Шинэ Засгийн газар бүрэлдсэн даруйд эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах цогц төлөвлөгөө боловсруулах үүргийг УИХ оноосон. Удтал хүлээлгэсний дараа энэ баримт бичгийг УИХ-д өргөн барилаа.

“Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах, тогтворжуулах хөтөлбөр”-ийн төслийн танилцуулгыг хүргэж байна.

Монгол Улс 2013, 2014 онд нэг хүнд ногдох ҮНО-ын хэмжээгээр дэлхийн банкны дундаж-дээгүүр орлоготой орны ангилалд дэвшин орсон. Гэвч 2015 онд эдийн засгийн өсөлт саарсан, төгрөгийн ханш суларсантай холбоотойгоор нэг шат уруудаж, дундаж-доогуур орлоготой орны ангилалд буцаж шилжин орлоо.

Эдийн засгийн өсөлт саарч, төгрөгийн ханш суларсан нь манай улсын голлох экспортын бүтээгдэхүүнүүдийн дэлхийн зах зээлийн үнэ буурсан, мөн 2011 онд 4.7 тэрбум ам.долларт хүрч байсан гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт тасралтгүй буурсантай холбоотой.

Монгол Улсын эдийн засаг түүхий эдийн үнэ, бонд, зээлийн эх үүсвэрээр орлогын мөчлөг дагасан, эмзэг бүтэцтэй болсон байгаагаас цаашид учирч болох эрсдэлийг даах хуримтлал байхгүй, дотоодын үйлдвэрлэлийн өрсөлдөх чадвар сул, импортын хэрэглээг дэмжсэн эдийн засагтай, мөчлөг дагасан төсвийн тэлэлттэй, нийгмийн хавтгайрсан халамжтай, экспорт нь уул уурхайн салбараас 90 орчим хувийн хамааралтай болсон.

Үүний уршгаар сүүлийн жилүүдэд макро эдийн засгийн үндсэн тэнцвэрүүд алдагдаж, эдийн засгийн бодит өсөлт саарлаа. Тодруулбал, эдийн засгийн өсөлт 2011 онд 17.3 хувьд хүрч байсан боловч сүүлийн 5 жилд тасралтгүй буурсаар 2016 оны эхний хагас жилийн байдлаар 1.4 хувь болов.

Энэ нь ажилгүйдлийн түвшин өндөр байх, хүн амын амьжиргааны түвшин буурах, ядуурлын хэмжээ нэмэгдэх, ДНБ-д эзлэх өр өсөх зэрэгт нөлөөлж байна. Түүнчлэн, ажилгүй иргэдийн тоо 2016 оны хоёрдугаар улиралд өмнөх оны мөн үеэс 36 хувиар өсч, ажилгүйдлийн түвшин 10.4 хувьд хүрсэн нь эдийн засаг дахь нийт эрэлт хумигдах, банкны зээлийн чанар муудах үндсэн шалтгаан болж байна.

Хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээр 2016 оны эцэст төсвийн алдагдал 4.3 их наяд төгрөг болохоор байгаа нь ДНБ-ий 18 хувьд хүрч, Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд анх заасан хязгаарыг давахаар, ирэх жилүүдэд Засгийн газрын өрийг нэмэгдүүлэхээр байна.

Монгол Улсын төлбөрийн тэнцэл 2013-2015 онд байнга алдагдалтай гарсан. 2016 оны наймдугаар сарын байдлаар гадаад валютын нийт албан нөөц 1.3 тэрбум ам.долларт хүрч буурлаа.

Ийнхүү төсвийн тэнцэл, төлбөрийн тэнцэл хос алдагдалтай байгаа нь макро эдийн засгийн суурь тэнцвэрүүдийг яаралтай сайжруулахгүй тохиолдолд эдийн засгийн нөхцөл байдал улам хүндрэх, хямрал цаашид гүнзгийрэхийг анхааруулж байна.

Түүнчлэн, гадаад валютын улсын нөөц хангалтгүй, гадаад төлбөрийн чадвар сул байгаа энэ үед дэлхийн зах зээл дээрх ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний үнэ доогуур, гадаад зах зээл дэх эрэлт бага хэвээр үргэлжилбэл олон улсын зах зээлд Засгийн газрын гаргасан үнэт цаасны үндсэн төлбөрийг ирэх онуудад төлөхөд хүндрэл үүсч болзошгүй юм.

Иймд эдийн засагт үүссэн хүндрэлүүдийг богино хугацаанд шийдвэрлэх зорилгоор “Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах, тогтворжуулах” хөтөлбөрийн төслийг боловсрууллаа. Хөтөлбөр нь

1) Макро эдийн засгийг тогтворжуулах бодлого хэрэгжүүлэх,

2) Дунд хугацаанд эдийн засагт бүтцийн өөрчлөлт хийж, тогтвортой өсөлтийг хангах, өрийн дарамтыг бууруулах бодлого хэрэгжүүлэх гэсэн хоёр үндсэн стратегитэй. Энэ хүрээнд нийт 60 гаруй бодлогын арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөөд байна.

СҮҮ, СҮҮН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ НЭМЭГДҮҮЛЖ, ИМПОРТЫН СҮҮН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙГ БУУРУУЛНА

1/ Монгол Улсын 2017 оны төсвийн алдагдлыг өмнөх оныхоос бууруулж, дунд хугацаанд төсвийн үндсэн тэнцлийг эерэг түвшинд хүргэх, активын удирдлагын мэргэшсэн институцийн эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, банкны системийн чанаргүй зээлийг бууруулах зэрэг макро эдийн засгийг тогтворжуулахад чиглэсэн арга хэмжээ хэрэгжүүлэх,

2/ Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татах хууль, эрх зүйн орчинг сайжруулж, хөрөнгө оруулагчид урт хугацаанд тогтвортой ажиллах нөхцөл бүрдүүлэх, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгийг хамгаалах зөвлөл байгуулах зэрэг гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татаж, гадаад валютын орох урсгалыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн арга хэмжээ хэрэгжүүлэх,

3/ Хөрш орнуудтай хийх худалдааг өргөжүүлж, дамжин өнгөрөх тээвэрлэлтийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, казиногийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрхзүйн орчныг бүрдүүлэх, сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлж, импортын сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээг бууруулах, мах, махан бүтээгдэхүүний боловсруулах үйлдвэр барих, арьс ширийг эко-технологиор иж бүрэн, гүн боловсруулж, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэр байгуулах зэрэг уул уурхайн бус салбарын экспортын орлогыг нэмэгдүүлэх, улмаар эдийн засгийг төрөлжүүлэх үндэс суурийг тавихад чиглэсэн арга хэмжээ хэрэгжүүлэх,

4/ Стратегийн ач холбогдол бүхий ордуудыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах,  Монгол-Орос-Хятадын эдийн засгийн коридор байгуулах хөтөлбөрт туссан төслүүдийг эрчимжүүлэх, бодит салбарын үйлдвэрлэлийг дэмжих дэд бүтэц, эрчим хүчний төслүүдийг эрчимжүүлэх, газрын тос боловсруулах, зэсийн баяжмал боловсруулах үйлдвэр байгуулах ажлыг эхлүүлэх, нүүрс угаах, гүн боловсруулах, нүүрсний нийлэг хий гаргах үйлдвэр байгуулахыг бодлогоор дэмжих зэрэг бодит салбарын өсөлтийг дэмжихэд чиглэсэн томоохон төслүүдийг эхлүүлэх арга хэмжээ хэрэгжүүлэх,

5/ Төсвийн сахилга батыг сайжруулах, төв банкны засаглалыг сайжруулах зэрэг эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих хариуцлагатай засаглалыг бүрдүүлэхэд чиглэсэн хууль эрхзүйн орчныг сайжруулах арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ.

ЭНЭ ХӨТӨЛБӨРИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛСНЭЭР

1) төсвийн тэнцлийг сайжруулж, төлбөрийн тэнцлийн дарамтыг бууруулах замаар макро эдийн засгийг тогтворжуулах,

2) гадаадын хөрөнгө оруулагчдын Монгол Улсын макро эдийн засгийн бодлого, бодлогын хэрэгжилтийн үр дүнд итгэх итгэлийг сэргээх,

3) Засгийн газрын авсан зээлийг урт хугацаатай, бага хүүтэй зээлээр солих замаар зээлийн зардлыг бууруулах,

4) дэд бүтцийн томоохон төслүүдийг эрчимжүүлснээр эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлэх,

5) дунд хугацаанд уул уурхайн бус салбарын экспортын орлогыг нэмэгдүүлж, эдийн засгийг төрөлжүүлэх үндэс суурийг тавих боломжтой.

Мөн макро эдийн засгийг тогтворжуулах эхний стратегийн хүрээнд төсвийн болон мөнгөний бодлогыг оновчтой хослуулан хэрэгжүүлж, гадаад валютын орох урсгалыг нэмэгдүүлэх замаар гадаад, дотоод макро тэнцвэрт байдлыг сайжруулж, тогтворжуулах, эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлж 2017 онд 3 хувьд хүргэхээр төлөвлөж байна.

Уул уурхайн бус салбарын экспортыг нэмэгдүүлж, бодит салбарын өсөлтийг дэмжих томоохон төслүүдийг эхлүүлж, дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлснээр уул уурхайн бүтээгдэхүүний тээврийн зардал буурч, экспортын бүтээгдэхүүний өрсөлдөх чадвар нэмэгдэж, эдийн засгийн бүтэц сайжрах, эдийн засгийн цар хүрээ өргөжих боломж бүрдэнэ. Эдийн засгийн бодит өсөлт

  • 2018 онд 5.1 хувь,
  • 2019 онд 7.1 хувьд хүрч өсөхөөр байна.

Мөн боловсруулах салбар 2017-2019 онд дунджаар 6.3 хувиар, 2019 оноос эхлэн 10 гаруй хувиар өсөх боломж бүрдэхээр байна. Төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлснээр дунд хугацаанд буюу 2017-2019 онд жилд дунджаар 20 орчим мянган ажлын байр шинээр бий болж, ажилгүйдлийн түвшин 2019 оны эцэс гэхэд 8хувиас ихгүй болж буурна.

Уул уурхай, хөдөө аж ахуй, боловсруулах үйлдвэрлэл, эрчим хүчний салбарт хэрэгжүүлэхээр тусгасан томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийн нөлөөгөөр экспорт нэмэгдэж. 2019 онд 5.4 тэрбум ам.долларт хүрэх, бүтээн байгуулалтын хэрэгцээг дагаж импорт 2019 онд 5.5 тэрбум ам.доллар болох, гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 10.9 тэрбум ам.долларт хүрч өсөхөөр байна.

Монгол Улсад орж ирэх гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт жилд 2-3 тэрбум ам.долларт хүрэх, улмаар хөрөнгө ба санхүүгийн дансны ашиг нэмэгдэж, урсгал дансны алдагдлыг нөхөх, төлбөрийн тэнцлийн дарамт буурч, дунд хугацаанд ашигтай гарах, түүнчлэн валютын ханшид эерэгээр нөлөөлөх боломж бүрдэх зэрэг эерэг үр дүн гарахаар байна.

Шинэ Засгийн газар бүрэлдсэн даруйд эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах цогц төлөвлөгөө боловсруулах үүргийг УИХ оноосон. Удтал хүлээлгэсний дараа энэ баримт бичгийг УИХ-д өргөн барилаа.

“Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах, тогтворжуулах хөтөлбөр”-ийн төслийн танилцуулгыг хүргэж байна.

Монгол Улс 2013, 2014 онд нэг хүнд ногдох ҮНО-ын хэмжээгээр дэлхийн банкны дундаж-дээгүүр орлоготой орны ангилалд дэвшин орсон. Гэвч 2015 онд эдийн засгийн өсөлт саарсан, төгрөгийн ханш суларсантай холбоотойгоор нэг шат уруудаж, дундаж-доогуур орлоготой орны ангилалд буцаж шилжин орлоо.

Эдийн засгийн өсөлт саарч, төгрөгийн ханш суларсан нь манай улсын голлох экспортын бүтээгдэхүүнүүдийн дэлхийн зах зээлийн үнэ буурсан, мөн 2011 онд 4.7 тэрбум ам.долларт хүрч байсан гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт тасралтгүй буурсантай холбоотой.

Монгол Улсын эдийн засаг түүхий эдийн үнэ, бонд, зээлийн эх үүсвэрээр орлогын мөчлөг дагасан, эмзэг бүтэцтэй болсон байгаагаас цаашид учирч болох эрсдэлийг даах хуримтлал байхгүй, дотоодын үйлдвэрлэлийн өрсөлдөх чадвар сул, импортын хэрэглээг дэмжсэн эдийн засагтай, мөчлөг дагасан төсвийн тэлэлттэй, нийгмийн хавтгайрсан халамжтай, экспорт нь уул уурхайн салбараас 90 орчим хувийн хамааралтай болсон.

Үүний уршгаар сүүлийн жилүүдэд макро эдийн засгийн үндсэн тэнцвэрүүд алдагдаж, эдийн засгийн бодит өсөлт саарлаа. Тодруулбал, эдийн засгийн өсөлт 2011 онд 17.3 хувьд хүрч байсан боловч сүүлийн 5 жилд тасралтгүй буурсаар 2016 оны эхний хагас жилийн байдлаар 1.4 хувь болов.

Энэ нь ажилгүйдлийн түвшин өндөр байх, хүн амын амьжиргааны түвшин буурах, ядуурлын хэмжээ нэмэгдэх, ДНБ-д эзлэх өр өсөх зэрэгт нөлөөлж байна. Түүнчлэн, ажилгүй иргэдийн тоо 2016 оны хоёрдугаар улиралд өмнөх оны мөн үеэс 36 хувиар өсч, ажилгүйдлийн түвшин 10.4 хувьд хүрсэн нь эдийн засаг дахь нийт эрэлт хумигдах, банкны зээлийн чанар муудах үндсэн шалтгаан болж байна.

Хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээр 2016 оны эцэст төсвийн алдагдал 4.3 их наяд төгрөг болохоор байгаа нь ДНБ-ий 18 хувьд хүрч, Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд анх заасан хязгаарыг давахаар, ирэх жилүүдэд Засгийн газрын өрийг нэмэгдүүлэхээр байна.

Монгол Улсын төлбөрийн тэнцэл 2013-2015 онд байнга алдагдалтай гарсан. 2016 оны наймдугаар сарын байдлаар гадаад валютын нийт албан нөөц 1.3 тэрбум ам.долларт хүрч буурлаа.

Ийнхүү төсвийн тэнцэл, төлбөрийн тэнцэл хос алдагдалтай байгаа нь макро эдийн засгийн суурь тэнцвэрүүдийг яаралтай сайжруулахгүй тохиолдолд эдийн засгийн нөхцөл байдал улам хүндрэх, хямрал цаашид гүнзгийрэхийг анхааруулж байна.

Түүнчлэн, гадаад валютын улсын нөөц хангалтгүй, гадаад төлбөрийн чадвар сул байгаа энэ үед дэлхийн зах зээл дээрх ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний үнэ доогуур, гадаад зах зээл дэх эрэлт бага хэвээр үргэлжилбэл олон улсын зах зээлд Засгийн газрын гаргасан үнэт цаасны үндсэн төлбөрийг ирэх онуудад төлөхөд хүндрэл үүсч болзошгүй юм.

Иймд эдийн засагт үүссэн хүндрэлүүдийг богино хугацаанд шийдвэрлэх зорилгоор “Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах, тогтворжуулах” хөтөлбөрийн төслийг боловсрууллаа. Хөтөлбөр нь

1) Макро эдийн засгийг тогтворжуулах бодлого хэрэгжүүлэх,

2) Дунд хугацаанд эдийн засагт бүтцийн өөрчлөлт хийж, тогтвортой өсөлтийг хангах, өрийн дарамтыг бууруулах бодлого хэрэгжүүлэх гэсэн хоёр үндсэн стратегитэй. Энэ хүрээнд нийт 60 гаруй бодлогын арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөөд байна.

СҮҮ, СҮҮН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ НЭМЭГДҮҮЛЖ, ИМПОРТЫН СҮҮН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙГ БУУРУУЛНА

1/ Монгол Улсын 2017 оны төсвийн алдагдлыг өмнөх оныхоос бууруулж, дунд хугацаанд төсвийн үндсэн тэнцлийг эерэг түвшинд хүргэх, активын удирдлагын мэргэшсэн институцийн эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, банкны системийн чанаргүй зээлийг бууруулах зэрэг макро эдийн засгийг тогтворжуулахад чиглэсэн арга хэмжээ хэрэгжүүлэх,

2/ Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татах хууль, эрх зүйн орчинг сайжруулж, хөрөнгө оруулагчид урт хугацаанд тогтвортой ажиллах нөхцөл бүрдүүлэх, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгийг хамгаалах зөвлөл байгуулах зэрэг гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татаж, гадаад валютын орох урсгалыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн арга хэмжээ хэрэгжүүлэх,

3/ Хөрш орнуудтай хийх худалдааг өргөжүүлж, дамжин өнгөрөх тээвэрлэлтийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, казиногийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрхзүйн орчныг бүрдүүлэх, сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлж, импортын сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээг бууруулах, мах, махан бүтээгдэхүүний боловсруулах үйлдвэр барих, арьс ширийг эко-технологиор иж бүрэн, гүн боловсруулж, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэр байгуулах зэрэг уул уурхайн бус салбарын экспортын орлогыг нэмэгдүүлэх, улмаар эдийн засгийг төрөлжүүлэх үндэс суурийг тавихад чиглэсэн арга хэмжээ хэрэгжүүлэх,

4/ Стратегийн ач холбогдол бүхий ордуудыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах,  Монгол-Орос-Хятадын эдийн засгийн коридор байгуулах хөтөлбөрт туссан төслүүдийг эрчимжүүлэх, бодит салбарын үйлдвэрлэлийг дэмжих дэд бүтэц, эрчим хүчний төслүүдийг эрчимжүүлэх, газрын тос боловсруулах, зэсийн баяжмал боловсруулах үйлдвэр байгуулах ажлыг эхлүүлэх, нүүрс угаах, гүн боловсруулах, нүүрсний нийлэг хий гаргах үйлдвэр байгуулахыг бодлогоор дэмжих зэрэг бодит салбарын өсөлтийг дэмжихэд чиглэсэн томоохон төслүүдийг эхлүүлэх арга хэмжээ хэрэгжүүлэх,

5/ Төсвийн сахилга батыг сайжруулах, төв банкны засаглалыг сайжруулах зэрэг эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих хариуцлагатай засаглалыг бүрдүүлэхэд чиглэсэн хууль эрхзүйн орчныг сайжруулах арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ.

ЭНЭ ХӨТӨЛБӨРИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛСНЭЭР

1) төсвийн тэнцлийг сайжруулж, төлбөрийн тэнцлийн дарамтыг бууруулах замаар макро эдийн засгийг тогтворжуулах,

2) гадаадын хөрөнгө оруулагчдын Монгол Улсын макро эдийн засгийн бодлого, бодлогын хэрэгжилтийн үр дүнд итгэх итгэлийг сэргээх,

3) Засгийн газрын авсан зээлийг урт хугацаатай, бага хүүтэй зээлээр солих замаар зээлийн зардлыг бууруулах,

4) дэд бүтцийн томоохон төслүүдийг эрчимжүүлснээр эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлэх,

5) дунд хугацаанд уул уурхайн бус салбарын экспортын орлогыг нэмэгдүүлж, эдийн засгийг төрөлжүүлэх үндэс суурийг тавих боломжтой.

Мөн макро эдийн засгийг тогтворжуулах эхний стратегийн хүрээнд төсвийн болон мөнгөний бодлогыг оновчтой хослуулан хэрэгжүүлж, гадаад валютын орох урсгалыг нэмэгдүүлэх замаар гадаад, дотоод макро тэнцвэрт байдлыг сайжруулж, тогтворжуулах, эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлж 2017 онд 3 хувьд хүргэхээр төлөвлөж байна.

Уул уурхайн бус салбарын экспортыг нэмэгдүүлж, бодит салбарын өсөлтийг дэмжих томоохон төслүүдийг эхлүүлж, дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлснээр уул уурхайн бүтээгдэхүүний тээврийн зардал буурч, экспортын бүтээгдэхүүний өрсөлдөх чадвар нэмэгдэж, эдийн засгийн бүтэц сайжрах, эдийн засгийн цар хүрээ өргөжих боломж бүрдэнэ. Эдийн засгийн бодит өсөлт

  • 2018 онд 5.1 хувь,
  • 2019 онд 7.1 хувьд хүрч өсөхөөр байна.

Мөн боловсруулах салбар 2017-2019 онд дунджаар 6.3 хувиар, 2019 оноос эхлэн 10 гаруй хувиар өсөх боломж бүрдэхээр байна. Төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлснээр дунд хугацаанд буюу 2017-2019 онд жилд дунджаар 20 орчим мянган ажлын байр шинээр бий болж, ажилгүйдлийн түвшин 2019 оны эцэс гэхэд 8хувиас ихгүй болж буурна.

Уул уурхай, хөдөө аж ахуй, боловсруулах үйлдвэрлэл, эрчим хүчний салбарт хэрэгжүүлэхээр тусгасан томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийн нөлөөгөөр экспорт нэмэгдэж. 2019 онд 5.4 тэрбум ам.долларт хүрэх, бүтээн байгуулалтын хэрэгцээг дагаж импорт 2019 онд 5.5 тэрбум ам.доллар болох, гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 10.9 тэрбум ам.долларт хүрч өсөхөөр байна.

Монгол Улсад орж ирэх гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт жилд 2-3 тэрбум ам.долларт хүрэх, улмаар хөрөнгө ба санхүүгийн дансны ашиг нэмэгдэж, урсгал дансны алдагдлыг нөхөх, төлбөрийн тэнцлийн дарамт буурч, дунд хугацаанд ашигтай гарах, түүнчлэн валютын ханшид эерэгээр нөлөөлөх боломж бүрдэх зэрэг эерэг үр дүн гарахаар байна.

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХҮНДРЭЛИЙГ ДАВАН ТУУЛАХ, ТОГТВОРЖУУЛАХ ХӨТӨЛБӨРТ 10 ТЭРБУМ ТӨГРӨГ ШААРДЛАГАТАЙ

Д/д

 

Зорилт, арга хэмжээ

 

Хэрэгжүүлэх арга зам

 

Хүрэх үр дүн

 

Хугацаа

Шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэр /тэрбум төгрөг/

СТРАТЕГИ 1. МАКРО ЭДИЙН ЗАСГИЙГ ТОГТВОРЖУУЛАХ БОДЛОГО ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ

1.1

Улсын төсвийн алдагдлыг бууруулж, санхүүжилтийн тогтвортой байдлыг хангахад чиглэсэн төсвийн бодлого хэрэгжүүлэх:

1.1.1. Монгол Улсын 2017 оны төсвийн алдагдлыг өмнөх оныхоос бууруулж дунд хугацаанд төсвийн үндсэн тэнцлийг эерэг түвшинд хүргэх;

1.1.2. Төсвийн сахилга батыг сайжруулах, бизнесийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлж, төсвийн орлогын бааз суурийг өргөжүүлэх;

1.1.3. Жилийн 1.5 тэрбум төгрөгөөс бага орлоготой газар тариалан, мал аж ахуйн үйлдвэрлэл болон түүнд холбогдох туслах үйл ажиллагаа, хүнсний бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, нэхмэлийн болон хувцас үйлдвэрлэл, барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхэлж буй аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварыг 1 хувь болгон бууруулах;

1.1.4. Үндэсний аж ахуйн нэгжүүдэд ногдуулсан татварын актын хүү, торгууль, алданги, үндсэн татварын нөхөн төлбөр төлөх хугацааг сунгах, хаалгасан дансыг нь тодорхой нөхцөлтэйгээр нээх замаар бизнесийн үйл ажиллагааг нь идэвхжүүлэх;

1.1.5. Төсвөөс гадуурх санхүүжилтийг бүрэн зогсоож, төсвийн нэгдмэл байдлыг хангах, төсвийн урсгал зардалд үнэлгээ хийж, үр ашиггүй зардлыг танах;

1.1.6. Орон нутгийн хөгжлийн сангийн зарцуулалтад үр ашгийн шинжилгээ хийж, сангийн зарцуулалтыг ард иргэдэд нээлттэй, ил тод болгох;

1.1.7. Төрөөс захиалгаар гүйцэтгэсэн бараа, ажил үйлчилгээний төлбөрөө авч чадахгүй байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын төлбөрийг барагдуулах;

1.1.8. Засгийн газрын үнэт цаасны арилжааг тогтмолжуулах, Хөрөнгийн биржээр дамжуулан борлуулах, үнэт цаасны зуучлагч компаниудын оролцоог нэмэгдүүлэх.

Монгол Улсын 2017 оны төсвийн тухай хууль, Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2017 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2018-2019 оны төсвийн төсөөллийн тухай хууль, Засгийн газрын тогтоол, Сангийн сайдын тушаал.

Нэгдсэн төсвийн алдагдлын ДНБ-д эзлэх хувийг бууруулж 2017 онд 9.9 хувиас хэтрүүлэхгүй байх.

 

2016-2017 он

-

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2

Төлбөрийн тэнцлийн дарамтыг бууруулж, инфляцийн тогтвортой байдлыг хангахад чиглэсэн мөнгөний бодлого хэрэгжүүлэх:

1.2.1. Активын удирдлагын мэргэшсэн институцийн эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх;

1.2.2. Эдийн засгийн бодит өсөлт, макро эдийн засгийн тогтвортой байдлыг дэмжих хүүгийн уян хатан бодлого хэрэгжүүлэх, банкны системийн шалгуур үзүүлэлтүүдийг зохистой түвшинд байлгах;

1.2.3. Валютын урсгал түр зуур нэмэгдэх үед төгрөгийн нийлүүлэлтийг огцом нэмэгдүүлэхгүй байх, дунд, урт хугацаанд валютын нөөцийг тогтвортой байлгах,  хамгаалах зарчим баримтлах;

1.2.4. “Үнэ тогтворжуулах” хөтөлбөрийн хүрээнд олгосон зээлийн ашиглалтад үнэлэлт, дүгнэлт өгөх;

1.2.5. Орон сууцны 8 хувийн зээлийн хөтөлбөрийг үргэлжлүүлж, ипотекийн зээлийн даатгалыг урт хугацаат даатгалын бүтээгдэхүүний хэлбэрт шилжүүлэх;

1.2.6. Эдийн засгийн өсөлтийг дэмжсэн томоохон төслүүдийг урт хугацааны санхүүжилтээр хангах зорилгоор Хөрөнгө оруулалтын сан байгуулах;

1.2.7. Экспортын даатгалын бүтээгдэхүүн бий болгох замаар экспортлогч үндэсний үйлдвэрлэгчдийг дэмжих.

Засгийн газрын тогтоол, Сангийн сайдын тушаал, Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаал.

Гадаад валютын улсын нөөцийг нэмэгдүүлсэн байх.

2016-2017 он

-

1.3

Гадаад валютын орох урсгалыг нэмэгдүүлж, ойрын хугацаанд төлөх гадаад өр төлбөрийг санхүүжүүлэх эх үүсвэрийг шийдвэрлэх:

1.3.1. Алт хөтөлбөрийг шинэчлэн үргэлжлүүлэх;

1.3.2. Засгийн газар, Хөгжлийн банкны гадаад бондыг эргүүлэн төлөх, дахин санхүүжүүлэх төлөвлөгөө боловсруулж, хэрэгжүүлэх;

1.3.3. Засгийн газар, Монголбанк, Хөгжлийн банкны болзошгүй өр төлбөрийг судалж, эрсдэлээс сэргийлэх арга хэмжээ авах;

1.3.4. Түншлэгч улс орон, олон улсын банк, санхүүгийн байгууллагуудтай зөвшилцөх уулзалтуудыг зохион байгуулж, урт хугацаатай, бага хүүтэй санхүүгийн эх үүсвэр татах;

1.3.5. Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татах хууль, эрх зүйн орчныг сайжруулж, урт хугацаанд тогтвортой ажиллах нөхцөлийг бүрдүүлэх;

1.3.6. Гадаадын хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгийг хамгаалах зөвлөл байгуулж ажиллах;

1.3.7. Гадаадын банкны салбар, нэгж байгуулах боломжийг судалж, эрх зүйн зохицуулалтыг сайжруулах;

1.3.8. Техник, эдийн засгийн үндэслэл нь хийгдсэн, хөрөнгө оруулагч нь тодорсон бэлэн төслүүдийг бүхий л талаар дэмжиж, хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх;

1.3.9. Хөгжлийн банкны бонд, зээлийн эх үүсвэрээр хэрэгжүүлсэн төсөл, хөтөлбөрт үнэлгээ хийж, зориулалтын бусаар ашигласан, хугацаа хэтэрсэн зээлийг буцаан төлүүлэх.

Засгийн газрын тогтоол, Сангийн сайдын тушаал, Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаал.

Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт нэмэгдэх, хөрөнгө оруулагчид урт хугацаанд тогтвортой ажиллах нөхцлийг бүрдүүлэх.

 

2017-2018 он

-

 

СТРАТЕГИ 2.  ДУНД ХУГАЦААНД ЭДИЙН ЗАСАГТ БҮТЦИЙН ӨӨРЧЛӨЛТ ХИЙЖ, ТОГТВОРТОЙ ӨСӨЛТИЙГ ХАНГАХ, ӨРИЙН ДАРАМТЫГ БАГАСГАХ

2.1

Уул уурхайн бус салбарын экспортын орлогыг нэмэгдүүлж, эдийн засгийг төрөлжүүлэх үндэс суурийг тавих:

2.1.1. Иргэний нисэхийн үйлчилгээнд дэвшилтэт техник технологийг нэвтрүүлж, дамжин өнгөрөх нислэгийн тоог нэмэгдүүлж, навигацын орлогыг өсгөх;

2.1.2. Хөрш орнуудтай хийх худалдааг өргөжүүлэх, дамжин өнгөрөх тээвэрлэлтийг нэмэгдүүлэх;

2.1.3. Аялал жуулчлалын гол маршрутын зам дагуу түр буудаллах цэг, үйлчилгээний цогцолбор байгуулах;

2.1.4. Казиногийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх;

2.1.5. Хурдан морины бооцоот уралдаан зохион байгуулах эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх;

2.1.6. Барилгын ган төмөр материал болон бусад ган төмөрлөг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэрийг барих;

2.1.7. Угсармал барилгын хийцийн үйлдвэрлэлийг дэмжих;

2.1.8. Баруун бүсэд цементийн үйлдвэрийг барьж ашиглалтад оруулах;

2.1.9. Барилгын дулаалгын материалын үйлдвэр барих;

2.1.10. Мах, махан бүтээгдэхүүний болон малын гаралтай дайвар бүтээгдэхүүний үйлдвэр байгуулах;

2.1.11. Сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлж, импортын сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээг бууруулах;

2.1.12. Арьс ширийг эко-технологиор иж бүрэн, гүн боловсруулж, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэрийг байгуулах;

2.1.13. Иргэдийг шинэ ургацын хүнс ногоогоор хангах зорилгоор хүлэмжийн цогцолбор аж ахуй байгуулах;

2.1.14. Иргэдэд хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ тариалах зориулалтаар газар өмчлүүлэх асуудлыг шийдвэрлэх.

Засгийн газрын тогтоол.

Уул уурхайн бус салбарын үйлдвэрлэл, экспорт нэмэгдсэн байх.

2017-2018 он

880.7

 

 

2.2

Бодит салбарын өсөлтийг дэмжих томоохон төслүүдийг эхлүүлж, дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажлыг эрчимжүүлэх:

2.2.1. Оюутолгой төслийн далд уурхайн бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх;

2.2.2. Тавантолгой болон стратегийн ач холбогдол бүхий бусад ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах;

2.2.3. Тавантолгойн цахилгаан станцын төслийг хэрэгжүүлэх;

2.2.4. Нарийнсухайт-Шивээхүрэн чиглэлийн төмөр замыг барьж ашиглалтад оруулах;

2.2.5. Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын барилгын ажлыг дуусгах;

2.2.6. Монгол-Орос-Хятадын эдийн засгийн коридор байгуулах хөтөлбөрт туссан Эрдэнэт-Овоот, Хөөт-Бичигт чиглэлийн төмөр замын барилгын ажлыг эхлүүлэх;

2.2.7. "Богд хан" төмөр замыг барьж байгуулах ажлыг эхлүүлэх;

2.2.8. Улаанбаатар дулааны III цахилгаан станцын суурилагдсан хүчин чадлыг 250 МВт-аар нэмэгдүүлэх;

2.2.9. Шивээ-Овоо болон бусад нүүрсний орд газрыг түшиглэн экспортын зориулалттай том чадлын цахилгаан станц барих судалгааг хийх, холбогдох шийдвэрүүдийг гаргах;

2.2.10. Чойбалсан дулааны цахилгаан станцын суурилагдсан хүчин чадлыг 50 МВт-аар нэмэгдүүлэх;

2.2.11. Улаанбаатар-Мандалговийн цахилгаан дамжуулах агаарын шугам, 220 кВ-ын Мандалговь дэд станц барих, Тавантолгой, Оюутолгой дэд станцын 220 кВ-ын ил хуваарилах байгууламжийг өргөтгөх;

2.2.12. Эгийн голын 315 МВт-ын хүчин чадалтай усан цахилгаан станц барих судалгааны ажлыг үргэлжлүүлэн хийх;

2.1.13. Ховд голын 64 МВт-ын усан цахилгаан станцын ТЭЗҮ, судалгааг хийх, барилга угсралтын ажлыг эхлүүлэх;

2.1.14. Чойр 220/110/35/6 кВ-ын дэд станцыг өргөтгөх, Багануур-Чойрын 220 кВ-ын 2 хэлхээт 178 км цахилгаан дамжуулах агаарын шугам, дэд станц барих;

2.2.15. Оюутолгой-Цагаансуваргын 220 кВ-ын цахилгаан дамжуулах агаарын шугам, дэд станцыг ашиглалтад хүлээн авах;

2.2.16. Гэр хорооллын хүчдэлийн уналттай болон шинэ суурьшлын бүсийн айл өрхийг цахилгаан эрчим хүчээр хангах ажлыг үргэлжлүүлэн хийх;

2.2.17. Газрын тосны үйлдвэр болон уламжлалт бус газрын тосны эрэл, хайгуул, ашиглалтын ажлыг эрчимжүүлж нөөцийг өсгөх;

2.2.18. Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах;

2.2.19. Зэсийн баяжмал боловсруулах үйлдвэр байгуулах ажлыг эхлүүлэх;

2.2.20. Нүүрс угаах, гүн боловсруулах үйлдвэр болон нүүрсний нийлэг хийн үйлдвэр байгуулахыг бодлогоор дэмжих;

2.2.21. Төмөр, жонш, холимог металл олборлогч аж ахуйн нэгжүүдийн шинээр ашиглалтад оруулахаар бэлтгэгдсэн уурхай болон уулын үйлдвэрийг ашиглалтад хүлээн авч,  үйл ажиллагааг эхлүүлж, олборлолт, экспортыг нэмэгдүүлэх.

Улсын их хурлын тогтоол,

Засгийн газрын тогтоол.

Дэд бүтэц, бүтээн байгуулалтын томоохон төслүүдийг эрчимжүүлж, эдийн засгийн бодит өсөлтийг 2018 онд 5.1 хувь, 2019 онд 7.1 хувьд хүргэх, шинэ ажлын байр олноор бий болгох замаар ажилгүйдлийг бууруулах.

2017-2018 он

9,246.3

2.3

Эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих хариуцлагатай засаглалыг бэхжүүлж, хууль эрх зүйн тогтвортой орчныг бүрдүүлэх:

2.3.1. Засгийн газрын өргөн мэдүүлсэн Улсын төсвийн төсөл дэх үндсэн хязгааруудыг /төсвийн алдагдал, орлого, зарлага болон өрийн дээд хэмжээ г.м/ УИХ-ын чуулганы хуралдааны хэлэлцүүлгийн явцад нэмэгдүүлэхгүй байхаар хууль, эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх;

2.3.2. Төв банкны засаглалын бүтцийг олон улсын жишигт нийцүүлэх, Монголбанкны удирдлагын хараат бус байдлыг бэхжүүлэх, мөнгөний бодлогын хэрэгжилтийг сайжруулах, Монголбанкны үйл ажиллагааг илүү тодорхой болгох чиглэлээр Төв банкны тухай хуульд өөрчлөлт оруулах;

2.3.3. Төлбөрийн системийн үр ашигтай, найдвартай, тасралтгүй ажиллагааг хангах зорилгоор Үндэсний төлбөр тооцооны системийн тухай хууль боловсруулж,батлуулах;

2.3.4. Валютын урсгалыг зохицуулах харилцааг сайжруулах зорилгоор Валютын зохицуулалтын тухай хуулийг шинэчлэн боловсруулж, батлуулах;

2.3.5. Cанхүүгийн зах зээлийн бүтцийг олон тулгуурт болгох, болзошгүй эрсдэлийг үнэлэх, хамгаалах, бодлогын уялдааг хангах институт болгох зорилгоор Санхүүгийн зохицуулах хорооны эрх зүйн байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах;

2.3.6. Хөгжлийн банкны улсын төсөвтэй харилцах харилцааг боловсронгуй болгох, болзошгүй эрсдэлийг бууруулах, Хөгжлийн банкны засаглал, ил тод байдал, тайлагналыг сайжруулах, үйл ажиллагааны цар хүрээг өргөжүүлэх, бие даасан байдлыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр Хөгжлийн банкны тухай хуулийг шинэчлэн батлуулж, бүтцийн өөрчлөлт хийх;

2.3.7. Монгол Улсын Санхүүгийн зах зээлийг 2025 он хүртэл хөгжүүлэх үндэсний хөтөлбөр боловсруулж, батлуулах.

 

 

2017 он

 

 

Шаардагдах хөрөнгийн хэмжээ

 

 

 

10,127.0

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХҮНДРЭЛИЙГ ДАВАН ТУУЛАХ, ТОГТВОРЖУУЛАХ ХӨТӨЛБӨРТ 10 ТЭРБУМ ТӨГРӨГ ШААРДЛАГАТАЙ

Д/д

 

Зорилт, арга хэмжээ

 

Хэрэгжүүлэх арга зам

 

Хүрэх үр дүн

 

Хугацаа

Шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэр /тэрбум төгрөг/

СТРАТЕГИ 1. МАКРО ЭДИЙН ЗАСГИЙГ ТОГТВОРЖУУЛАХ БОДЛОГО ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ

1.1

Улсын төсвийн алдагдлыг бууруулж, санхүүжилтийн тогтвортой байдлыг хангахад чиглэсэн төсвийн бодлого хэрэгжүүлэх:

1.1.1. Монгол Улсын 2017 оны төсвийн алдагдлыг өмнөх оныхоос бууруулж дунд хугацаанд төсвийн үндсэн тэнцлийг эерэг түвшинд хүргэх;

1.1.2. Төсвийн сахилга батыг сайжруулах, бизнесийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлж, төсвийн орлогын бааз суурийг өргөжүүлэх;

1.1.3. Жилийн 1.5 тэрбум төгрөгөөс бага орлоготой газар тариалан, мал аж ахуйн үйлдвэрлэл болон түүнд холбогдох туслах үйл ажиллагаа, хүнсний бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, нэхмэлийн болон хувцас үйлдвэрлэл, барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхэлж буй аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварыг 1 хувь болгон бууруулах;

1.1.4. Үндэсний аж ахуйн нэгжүүдэд ногдуулсан татварын актын хүү, торгууль, алданги, үндсэн татварын нөхөн төлбөр төлөх хугацааг сунгах, хаалгасан дансыг нь тодорхой нөхцөлтэйгээр нээх замаар бизнесийн үйл ажиллагааг нь идэвхжүүлэх;

1.1.5. Төсвөөс гадуурх санхүүжилтийг бүрэн зогсоож, төсвийн нэгдмэл байдлыг хангах, төсвийн урсгал зардалд үнэлгээ хийж, үр ашиггүй зардлыг танах;

1.1.6. Орон нутгийн хөгжлийн сангийн зарцуулалтад үр ашгийн шинжилгээ хийж, сангийн зарцуулалтыг ард иргэдэд нээлттэй, ил тод болгох;

1.1.7. Төрөөс захиалгаар гүйцэтгэсэн бараа, ажил үйлчилгээний төлбөрөө авч чадахгүй байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын төлбөрийг барагдуулах;

1.1.8. Засгийн газрын үнэт цаасны арилжааг тогтмолжуулах, Хөрөнгийн биржээр дамжуулан борлуулах, үнэт цаасны зуучлагч компаниудын оролцоог нэмэгдүүлэх.

Монгол Улсын 2017 оны төсвийн тухай хууль, Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2017 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2018-2019 оны төсвийн төсөөллийн тухай хууль, Засгийн газрын тогтоол, Сангийн сайдын тушаал.

Нэгдсэн төсвийн алдагдлын ДНБ-д эзлэх хувийг бууруулж 2017 онд 9.9 хувиас хэтрүүлэхгүй байх.

 

2016-2017 он

-

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2

Төлбөрийн тэнцлийн дарамтыг бууруулж, инфляцийн тогтвортой байдлыг хангахад чиглэсэн мөнгөний бодлого хэрэгжүүлэх:

1.2.1. Активын удирдлагын мэргэшсэн институцийн эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх;

1.2.2. Эдийн засгийн бодит өсөлт, макро эдийн засгийн тогтвортой байдлыг дэмжих хүүгийн уян хатан бодлого хэрэгжүүлэх, банкны системийн шалгуур үзүүлэлтүүдийг зохистой түвшинд байлгах;

1.2.3. Валютын урсгал түр зуур нэмэгдэх үед төгрөгийн нийлүүлэлтийг огцом нэмэгдүүлэхгүй байх, дунд, урт хугацаанд валютын нөөцийг тогтвортой байлгах,  хамгаалах зарчим баримтлах;

1.2.4. “Үнэ тогтворжуулах” хөтөлбөрийн хүрээнд олгосон зээлийн ашиглалтад үнэлэлт, дүгнэлт өгөх;

1.2.5. Орон сууцны 8 хувийн зээлийн хөтөлбөрийг үргэлжлүүлж, ипотекийн зээлийн даатгалыг урт хугацаат даатгалын бүтээгдэхүүний хэлбэрт шилжүүлэх;

1.2.6. Эдийн засгийн өсөлтийг дэмжсэн томоохон төслүүдийг урт хугацааны санхүүжилтээр хангах зорилгоор Хөрөнгө оруулалтын сан байгуулах;

1.2.7. Экспортын даатгалын бүтээгдэхүүн бий болгох замаар экспортлогч үндэсний үйлдвэрлэгчдийг дэмжих.

Засгийн газрын тогтоол, Сангийн сайдын тушаал, Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаал.

Гадаад валютын улсын нөөцийг нэмэгдүүлсэн байх.

2016-2017 он

-

1.3

Гадаад валютын орох урсгалыг нэмэгдүүлж, ойрын хугацаанд төлөх гадаад өр төлбөрийг санхүүжүүлэх эх үүсвэрийг шийдвэрлэх:

1.3.1. Алт хөтөлбөрийг шинэчлэн үргэлжлүүлэх;

1.3.2. Засгийн газар, Хөгжлийн банкны гадаад бондыг эргүүлэн төлөх, дахин санхүүжүүлэх төлөвлөгөө боловсруулж, хэрэгжүүлэх;

1.3.3. Засгийн газар, Монголбанк, Хөгжлийн банкны болзошгүй өр төлбөрийг судалж, эрсдэлээс сэргийлэх арга хэмжээ авах;

1.3.4. Түншлэгч улс орон, олон улсын банк, санхүүгийн байгууллагуудтай зөвшилцөх уулзалтуудыг зохион байгуулж, урт хугацаатай, бага хүүтэй санхүүгийн эх үүсвэр татах;

1.3.5. Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татах хууль, эрх зүйн орчныг сайжруулж, урт хугацаанд тогтвортой ажиллах нөхцөлийг бүрдүүлэх;

1.3.6. Гадаадын хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгийг хамгаалах зөвлөл байгуулж ажиллах;

1.3.7. Гадаадын банкны салбар, нэгж байгуулах боломжийг судалж, эрх зүйн зохицуулалтыг сайжруулах;

1.3.8. Техник, эдийн засгийн үндэслэл нь хийгдсэн, хөрөнгө оруулагч нь тодорсон бэлэн төслүүдийг бүхий л талаар дэмжиж, хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх;

1.3.9. Хөгжлийн банкны бонд, зээлийн эх үүсвэрээр хэрэгжүүлсэн төсөл, хөтөлбөрт үнэлгээ хийж, зориулалтын бусаар ашигласан, хугацаа хэтэрсэн зээлийг буцаан төлүүлэх.

Засгийн газрын тогтоол, Сангийн сайдын тушаал, Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаал.

Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт нэмэгдэх, хөрөнгө оруулагчид урт хугацаанд тогтвортой ажиллах нөхцлийг бүрдүүлэх.

 

2017-2018 он

-

 

СТРАТЕГИ 2.  ДУНД ХУГАЦААНД ЭДИЙН ЗАСАГТ БҮТЦИЙН ӨӨРЧЛӨЛТ ХИЙЖ, ТОГТВОРТОЙ ӨСӨЛТИЙГ ХАНГАХ, ӨРИЙН ДАРАМТЫГ БАГАСГАХ

2.1

Уул уурхайн бус салбарын экспортын орлогыг нэмэгдүүлж, эдийн засгийг төрөлжүүлэх үндэс суурийг тавих:

2.1.1. Иргэний нисэхийн үйлчилгээнд дэвшилтэт техник технологийг нэвтрүүлж, дамжин өнгөрөх нислэгийн тоог нэмэгдүүлж, навигацын орлогыг өсгөх;

2.1.2. Хөрш орнуудтай хийх худалдааг өргөжүүлэх, дамжин өнгөрөх тээвэрлэлтийг нэмэгдүүлэх;

2.1.3. Аялал жуулчлалын гол маршрутын зам дагуу түр буудаллах цэг, үйлчилгээний цогцолбор байгуулах;

2.1.4. Казиногийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх;

2.1.5. Хурдан морины бооцоот уралдаан зохион байгуулах эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх;

2.1.6. Барилгын ган төмөр материал болон бусад ган төмөрлөг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэрийг барих;

2.1.7. Угсармал барилгын хийцийн үйлдвэрлэлийг дэмжих;

2.1.8. Баруун бүсэд цементийн үйлдвэрийг барьж ашиглалтад оруулах;

2.1.9. Барилгын дулаалгын материалын үйлдвэр барих;

2.1.10. Мах, махан бүтээгдэхүүний болон малын гаралтай дайвар бүтээгдэхүүний үйлдвэр байгуулах;

2.1.11. Сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлж, импортын сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээг бууруулах;

2.1.12. Арьс ширийг эко-технологиор иж бүрэн, гүн боловсруулж, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэрийг байгуулах;

2.1.13. Иргэдийг шинэ ургацын хүнс ногоогоор хангах зорилгоор хүлэмжийн цогцолбор аж ахуй байгуулах;

2.1.14. Иргэдэд хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ тариалах зориулалтаар газар өмчлүүлэх асуудлыг шийдвэрлэх.

Засгийн газрын тогтоол.

Уул уурхайн бус салбарын үйлдвэрлэл, экспорт нэмэгдсэн байх.

2017-2018 он

880.7

 

 

2.2

Бодит салбарын өсөлтийг дэмжих томоохон төслүүдийг эхлүүлж, дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажлыг эрчимжүүлэх:

2.2.1. Оюутолгой төслийн далд уурхайн бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх;

2.2.2. Тавантолгой болон стратегийн ач холбогдол бүхий бусад ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах;

2.2.3. Тавантолгойн цахилгаан станцын төслийг хэрэгжүүлэх;

2.2.4. Нарийнсухайт-Шивээхүрэн чиглэлийн төмөр замыг барьж ашиглалтад оруулах;

2.2.5. Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын барилгын ажлыг дуусгах;

2.2.6. Монгол-Орос-Хятадын эдийн засгийн коридор байгуулах хөтөлбөрт туссан Эрдэнэт-Овоот, Хөөт-Бичигт чиглэлийн төмөр замын барилгын ажлыг эхлүүлэх;

2.2.7. "Богд хан" төмөр замыг барьж байгуулах ажлыг эхлүүлэх;

2.2.8. Улаанбаатар дулааны III цахилгаан станцын суурилагдсан хүчин чадлыг 250 МВт-аар нэмэгдүүлэх;

2.2.9. Шивээ-Овоо болон бусад нүүрсний орд газрыг түшиглэн экспортын зориулалттай том чадлын цахилгаан станц барих судалгааг хийх, холбогдох шийдвэрүүдийг гаргах;

2.2.10. Чойбалсан дулааны цахилгаан станцын суурилагдсан хүчин чадлыг 50 МВт-аар нэмэгдүүлэх;

2.2.11. Улаанбаатар-Мандалговийн цахилгаан дамжуулах агаарын шугам, 220 кВ-ын Мандалговь дэд станц барих, Тавантолгой, Оюутолгой дэд станцын 220 кВ-ын ил хуваарилах байгууламжийг өргөтгөх;

2.2.12. Эгийн голын 315 МВт-ын хүчин чадалтай усан цахилгаан станц барих судалгааны ажлыг үргэлжлүүлэн хийх;

2.1.13. Ховд голын 64 МВт-ын усан цахилгаан станцын ТЭЗҮ, судалгааг хийх, барилга угсралтын ажлыг эхлүүлэх;

2.1.14. Чойр 220/110/35/6 кВ-ын дэд станцыг өргөтгөх, Багануур-Чойрын 220 кВ-ын 2 хэлхээт 178 км цахилгаан дамжуулах агаарын шугам, дэд станц барих;

2.2.15. Оюутолгой-Цагаансуваргын 220 кВ-ын цахилгаан дамжуулах агаарын шугам, дэд станцыг ашиглалтад хүлээн авах;

2.2.16. Гэр хорооллын хүчдэлийн уналттай болон шинэ суурьшлын бүсийн айл өрхийг цахилгаан эрчим хүчээр хангах ажлыг үргэлжлүүлэн хийх;

2.2.17. Газрын тосны үйлдвэр болон уламжлалт бус газрын тосны эрэл, хайгуул, ашиглалтын ажлыг эрчимжүүлж нөөцийг өсгөх;

2.2.18. Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах;

2.2.19. Зэсийн баяжмал боловсруулах үйлдвэр байгуулах ажлыг эхлүүлэх;

2.2.20. Нүүрс угаах, гүн боловсруулах үйлдвэр болон нүүрсний нийлэг хийн үйлдвэр байгуулахыг бодлогоор дэмжих;

2.2.21. Төмөр, жонш, холимог металл олборлогч аж ахуйн нэгжүүдийн шинээр ашиглалтад оруулахаар бэлтгэгдсэн уурхай болон уулын үйлдвэрийг ашиглалтад хүлээн авч,  үйл ажиллагааг эхлүүлж, олборлолт, экспортыг нэмэгдүүлэх.

Улсын их хурлын тогтоол,

Засгийн газрын тогтоол.

Дэд бүтэц, бүтээн байгуулалтын томоохон төслүүдийг эрчимжүүлж, эдийн засгийн бодит өсөлтийг 2018 онд 5.1 хувь, 2019 онд 7.1 хувьд хүргэх, шинэ ажлын байр олноор бий болгох замаар ажилгүйдлийг бууруулах.

2017-2018 он

9,246.3

2.3

Эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих хариуцлагатай засаглалыг бэхжүүлж, хууль эрх зүйн тогтвортой орчныг бүрдүүлэх:

2.3.1. Засгийн газрын өргөн мэдүүлсэн Улсын төсвийн төсөл дэх үндсэн хязгааруудыг /төсвийн алдагдал, орлого, зарлага болон өрийн дээд хэмжээ г.м/ УИХ-ын чуулганы хуралдааны хэлэлцүүлгийн явцад нэмэгдүүлэхгүй байхаар хууль, эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх;

2.3.2. Төв банкны засаглалын бүтцийг олон улсын жишигт нийцүүлэх, Монголбанкны удирдлагын хараат бус байдлыг бэхжүүлэх, мөнгөний бодлогын хэрэгжилтийг сайжруулах, Монголбанкны үйл ажиллагааг илүү тодорхой болгох чиглэлээр Төв банкны тухай хуульд өөрчлөлт оруулах;

2.3.3. Төлбөрийн системийн үр ашигтай, найдвартай, тасралтгүй ажиллагааг хангах зорилгоор Үндэсний төлбөр тооцооны системийн тухай хууль боловсруулж,батлуулах;

2.3.4. Валютын урсгалыг зохицуулах харилцааг сайжруулах зорилгоор Валютын зохицуулалтын тухай хуулийг шинэчлэн боловсруулж, батлуулах;

2.3.5. Cанхүүгийн зах зээлийн бүтцийг олон тулгуурт болгох, болзошгүй эрсдэлийг үнэлэх, хамгаалах, бодлогын уялдааг хангах институт болгох зорилгоор Санхүүгийн зохицуулах хорооны эрх зүйн байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах;

2.3.6. Хөгжлийн банкны улсын төсөвтэй харилцах харилцааг боловсронгуй болгох, болзошгүй эрсдэлийг бууруулах, Хөгжлийн банкны засаглал, ил тод байдал, тайлагналыг сайжруулах, үйл ажиллагааны цар хүрээг өргөжүүлэх, бие даасан байдлыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр Хөгжлийн банкны тухай хуулийг шинэчлэн батлуулж, бүтцийн өөрчлөлт хийх;

2.3.7. Монгол Улсын Санхүүгийн зах зээлийг 2025 он хүртэл хөгжүүлэх үндэсний хөтөлбөр боловсруулж, батлуулах.

 

 

2017 он

 

 

Шаардагдах хөрөнгийн хэмжээ

 

 

 

10,127.0

Сэтгэгдэл (1)

Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд GoGo.mn хариуцлага хүлээхгүй.

chaavas daa
[ 202.131.225.251 ]
  2016.11.10

tsogts plan gene shuu. heregjihgui myanguujingiin l neg ulger ni bna. zugeer dee socialistuud engej suraagui bish.