“Гудамж төсөл”-ийн бүтээн байгуулалтыг иргэд сайн мэддэг. Тэгвэл төслийн танилцуулгыг төслийн захирал Б.Батболд хийж байна. 2013 оны тавдугаар сард тус төсөл эхэлсэн. Гурван жилийн хугацаанд нийслэл төдийгүй 21 аймагт үйл ажиллагаа явуулсан байна.

Хот төлөвлөлтийн шинжлэх ухааны үүднээс хийсэн төсөл бол Гудамж төсөл. Хот байгуулалтын төсөл гэдгийг тэрээр онцолж байна.

Түгжрэлийг бууруулж, агаарын бохирдлыг багасгах, газар ашиглалтыг сайжруулах зорилгоор эхэлсэн төсөл 2016 оны тавдугаар сарын байдлаар 200 сая ам.доллар хэрэгжүүлэн хөрөнгө оруулахаас 30 орчим хувийг нь ашиглаад байна. Шинэчлэлийн Засгийн газар татан буугдсанаар бондын мөнгийг төсөвт шилжүүлсэн. Ингэснээр он дамжсан төслүүдэд хөрөнгө оруулж, шинэ замуудын төслийг боловсруулж, бүтээн байгуулалт хийхээ больсон байна.

Хотын төвд 28 уулзварыг шинэчлэн зохион байгуулжээ. Анх 33 уулзварыг шинэчлэх зорилготой байсан ч санхүүжилт зогссон байна.

Эр зоригийн тойрог хэмээн иргэд нэрийддэг байсан Саппорогийн уулзвараас эхлээд Ахуй үйлчилгээ, Дамбадаржаагийн уулзвар гээд шинэчлэн зохион байгуулсан 28 уулзварын өмнөх болон дараах зургийг тэрээр үзүүлж байна.

Уулзвар, замуудыг шинэчлэснээр жил бүр 30 тэрбум төгрөгийн эдийн засгийн шууд бус хэмнэлтийг үзүүлэх тооцоо гарчээ. Иргэдийн халааснаас энэ хэмжээний мөнгийг хэмнэх боломжтой.

Хурдны зам эдийн засгийн үр ашигтай. Гаднын компаниуд хөрөнгө оруулалт хурдны зам дээр хийх сонирхол ихтэй байна.

Гандангийн гудамжийг хэрхэн шинэчилсэн талаар зургийг тэрээр үзүүлэн бондын хөрөнгө оруулалт үргэлжлээд явбал олон замаас гадна гэр хорооллын нөхцлийг сайжруулах боломжтой гэдгийг Гудамж төслийн захирал онцолж байна.

Шинэчлэлийн Засгийн газрын үед хамгийн их үр нөлөөгөө өгсөн төсөл хөтөлбөрийн нэг нь Гудамж төсөл гэдгийг гаднын мониторингийн байгууллага дүгнэсэнд тэрээр баяртай явдгаа дуулгалаа.

Орон нутгийн авто замын талаар ЗТЯ-ны Авто зам зам барилгын засвар ашиглалтын албаны дарга Д.Загдраднаа илтгэл тавилаа.

Авто замын салбарт оруулсан хөрөнгийн эх үүсвэрүүд гэвэл улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт, Монгол Улсын Хөгжлийн банкны хөрөнгө оруулалт, гадаадын зээл тусламжийн хөрөнгө оруулалт, хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтаас бүрдэж байгаа.

2012-2015 онуудад авто замын салбарт 1929.1 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар 3387,58 км авто замын барилгын ажил, 3020, 9 у/м төмөрбетон гүүрийн барилгын ажил хийгдсэн.

Улсын төсвөөс 315.7 тэрбум төгрөг, Хөгжлийн банк 1081.5 тэрбум төгрөг, Гадаадын зээл тусламж 443.1 тэрбум төгрөгийг зарцуулсан.

2016 онд Хөгжлийн банкнаеы санхүүжилтээр нийт 7 чиглэлийн 505,98 км авто зам хоёр хэсэгт 695,2 у/м гүүр барина.

• 2013 онд Дундговь, Баянхонгор, Дорнод аймаг
• 2014 онд Cүхбаатар, Хөвсгөл, Өмнөговь аймгийг хатуу хучилттай замаар холбосон.

2016 онд Дорнод аймгийг Улаанбаатартай холбоно. 143 км авто зам дутуу буюу 75 хувийн гүйцэтгэлтэй байгаа талаар мэдээлэл өглөө.

Монголын төмөр зам ТӨХК-ийн төсөл хариуцсан ажилтан C.Бадарч "Таван толгой Гашуун сухайтын чиглэлийн төмөр зам"-ийн талаар илтгэл тавьж байна.

McKinzey&Company компаниар ТЭЗҮ, Санхүүгийн зөвлөх үйлчилгээ Sidley Austin LLP MDS Associate компаниуд хийсэн. Хөгжлийн банкнаас 197 са ам.долларын санхүүжилт авсан. Зээлийн үндсэн хүү 6.125.

Таван толгой Гашуун сухайт чиглэлд 1800 км трансын дагуу археологийн судалгааг 100 хувь хийсэн. Судалгааны явцад олдворууд олдсон.

Инженерийн дэд бүтцийн салбарт хийгдсэн ажлын талаар Эрчим хүчний хөгжлийн төвийн ахлах мэргэжилтэн Алтанхуяг илтгэл тавьж байна.

Эрчим хүчний яамны захиалгаар 20 төсөл хэрэгжүүлж 58 тэрбум төгрөг зарцуулжээ.
Үүнд

• Шинэ Яармаг хороолол,
• 14 хороолол,
• Ирээдүй цогцолбор,
• Берлин Эко зэрэг орон сууцны хорооллын цахилгаан хангах зорилгоор төсөл хэрэгжүүллээ.

Өмнө нь барилга байгууламж барьсны дараа цахилгаан эрчим хүчээр хангадаг байсан бол өнөөдөр урьдчилан төлөвлөж зэрэг хийгддэг болсон.  

Өнгөрсөн хугацаанд 68190 айл өрхийн 243920 хүн ам, 16100 сурагчтай сургууль 5873 хүүхдийн цэцэрлэг 5600 албан оффис 1400 хүнд үйлчлэх өрхийн эмнэлэг ахуйн үйлчилгээний газруудыг цахилгаан эрчим хүчээр хангалаа.

Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг хэлэлцүүлэгт үг хэлж байна. Тэрээр “Хийж байгаа хүнд бол муу нэр ирнэ. Би бол өнгөрсөн хүн. Мөлхөж байгаа хүн унадаггүй, гүйж яваа хүн л унадаг. Хийж бүтээж байгаа хүнд саад бэрхшээл олон бий” гэлээ.

Адгийн наад зах нь бид цементээ хүртэл гаднаас авдаг байсан харин одоо айл шиг айл болох гэж үзэж байна гэдгийг ч тэрээр онцоллоо. Ажлаа өгсөн хэдий ч бүтээн байгуулалтын ажлыг ажиглаж, харж явдаг талаараа ч тэр дурдаж байна.

Юм хийж байгаа хүндээ баяр хүргэж сурмаар байна. Юм хийсэн хүнийг шоронд хийгээд байхаар төрийн албан хаагчид ажил хийхээс айж байна.

УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг Бүтээн байгуулалтын хийгдсэн ажлуудыг харсан чинь сэтгэл их хөдөлж байна.

Өнгөрсөн хугацаанд их юм хийсэн шүү. Цаашид ч хийгдэх байх. Бид иргэдээ орон сууцтай болголоо. 1600 гаруй компани хамтарч ажилласан. Мөнхбат гэж залуу боловсон хүчин гэхэд их зүйл хийсэн. Ажил хийж байхад энд тэнд муугаар бичих ажлаа хийж байхад энд тэндээс дуудаад л. Бондын мөнгөөр нэг иргэнд 15 сая төгрөгийн өр биш 2,6 төгрөгийн хуримтлал үүссэн.

Өөрсдөө цементээ үйлдвэрлэж байна, аймгууд руу авто замаар холбогдчихлоо, аймаг суманд бүтээн байгуулалт явагдсаар байна. Мөнхбатаа зарим төслийн мөнгө арай их санагдаад байгаа. Яамны холбогдох албан тушаалтнууд үүнд анхаарлаа хандуулж олсон мөнгөө аль болох хэмнээрэй гэлээ.

Дулааны III цахилгаан станцын өргөтгөлийн төслийн талаар тус станцын техникийн бодлогын хэлтсийн дарга Амартүвшин мэдээлэл хийж байна. "Чингис бонд Хөгжлийн банкнаас 35 сая ам.долларын санхүүжилт авсан. Станцын барилгаа өргөтгөсөн. 2013 оны наймдугаар сараас 2014 оны дрлдугаар сар хүртэл угсралтын ажил хийгдсэн. Төслийн хүрээнд 50 мВт-ааор өргөтгөснөөр жилдээ 250-300сая кВт нэмэгдэж 125 мянган айл.өрхийг цахилгааг дулаанаар хангаж байна. Төсөл хэрэгжихээс өмнө 2013 онд 6,3 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай байсан. 2014 оны долдугаар сард төсөл хэрэгжснээс хойш 2,3 тэрбум төгрөг 2015 онд 1,3 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажилласан. Борлуулалтын өртгийг 15 төгрөгөөр бууруулж чадснаар ашигтай ажиллаж эхэлсэн" гэлээ.

Дулааны IV цахилгаан станцын өргөтгөлийн төслийн талаар илтгэл эхэлж байна. Төслийн хөтөлбөр хариуцсан дэд захирал Цэвээн мэдээлэл өгч байна.

Тэрээр "Манай станц 30 гаруй жилийн настай. ОХУ-аас хараат учраас нэг кВт 180-200 төгрөгөөр авдаг. Эрчим хүчний салбарт хийгдэж буй шинэчлэл бол улс орны аюулгүй байдал хараат бус байдалтай шууд холбоотой. ДЦС-4 ТӨХК-ийн суурилагдсан хүчин чадлыг 128МВт-аар өргөтгөсөн. Төслийн хэрэгжилтэд ОХУ-аас 150 мэргэжилтэн угсрагчид дотоодын 22 компанийн 240 хүн ажилласан. 1МВт хүчин чадал ашиглалтад оруулах зардал хамгийн хямд буюу 570000 ам.доллараар гүйцэтгэсэн. Дэлхийн жишгээс тав дахин хямд үнээр хийж чадсан" гэв.

"Амгалан дулааны станцын төсөл" танилцуулгыг хийж байна.

Улаанбаатар хотын зүүн хэсэгт Баянзүрх дүүргийн 8-р хорооны нутаг дэвсгэрт орших УС-15 дулааны эх үүсвэрийн байрлалд шинээр 348 МВт-ийн хүчин чадалтай шинэ эх үүсвэр барьж хотын дулаан хангамжийн системийг найдвартай болгох, одоогийн өсөн нэмэгдэж байгаа дулааны ачааллыг хаахад оршиж байна.

Амгалан дулааны станц нь Улаанбаатар хотын өсөн нэмэгдэж байгаа дулааны эрэлтийг хааж дулаан хангамжийн системийн найдвартай хэвийн ажиллагааг ханган ажиллах зорилттой.

2015-2016 оны халаалтын улиралд станц нь 1 зуухны горимоор ажилласан бол ирэх оны халаалтын улиралд дулааны шугам сүлжээний схемд өөрчлөлт оруулсанаар ачаалалаа нэмэгдүүлж 2 зуухны горимоор ажиллах бүрэн боломжтой болно.

Станц нь цаашид хүчин чадалаараа бүрэн ажиллаж Улаанбаатар хотын дулааны ачааллын 40-50 хувийг ханган ажиллах боломжтой бөгөөд уг станцыг 116 мВт-аар дахин өргөтгөх бололцоотой. Хотын зүүн хэсэгт шинээр баригдах 50 мянган айл өрхийн барилгыг дулаанаар хангах ач холбогдол бүхий станц юм.

Төрийн орон сууцны корпорациас "Буянт Ухаа I, II төсөл"-ийг мэргэжилтэн Нямбадам хийж байна.

Буянт Ухаа I төсөлд 92 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт хийж 2014 онд бүрэн ашиглалтад оруулсан бол хоёрдугаар ээлжийн барилгууд энэ ондоо багтаад бүрэн ашиглалтад орох юм байна.

“Буянт-Ухаа 1” хороолол нь 4,63 га талбайд 2013 оны 4-р сарын 20-нд барилгын ажлыг эхлүүлж, 2014 оны 5-р сарын 23-ны өдөр ашиглалтанд оруулсан. 1764 айлын 28 орон сууцны барилга, 60 хүүхдийн 2 цэцэрлэг, 1 үйлчилгээний төвийн барилга бүхий хороолол юм.

Харин Буянт Ухаа 2 хорооллын хувьд 9 давхар 2592 өрхийн орон сууц, 12 давхар 3900 айлын орон сууц, 280, 240 хүүхдийн цэцэрлэгүүд 1250 хүүхдийн хоёр сургууль зэрэг бүтээн байгуулалтыг хийх юм.

Шинэ яармаг хороолол төслийн танилцуулгыг хийж байна. 21 га газарт 2900 айлын орон сууц бүхий цогцолбор хороолол байгуулах бөгөөд 2000 хүүхдийн сургууль, 400 хүүхдийн цэцэрлэг, олон улсын жишигт нийцсэн эмчилгээ оношлогооны төв, мэргэжил сургалт, үйлдвэрлэлийн төв зэрэгтэй цогцолбор хороолол болох юм.

Барилгын компаниуд 5га газар 2000 айлын орон сууц барьдаг бол Шинэ Яармаг хороолол 21га талбайд 2900 орон сууц барина хэмээн жишлээ.

Ногоон байгууламж 39,5 зам талбай 30,6 барилга байгууламж 29.9 хувийг эзэлнэ. Хороолол дунд теннис хоккей сагсан бөмбөг хөлбөмбөг болон спорт комплекс хүртэл байх юм.

“Шинэ Яармаг” цогцолбор хороолол төвлөрсөн ногоон байгууламж, 2 худалдааны гудамжтай. Энэхүү гудамж нь усан оргилуур, мод, цэцэрлэгт хүрээлэн хэлбэрийн тохижилттой ба автомашины хөдөлгөөнийг бүрэн хязгаарласан гудамж юм.

Барилга угсралтын ажил 2015 оны зургадугаар сард эхэлсэн бөгөөд нийгмийн хариуцлагын хүрээнд Хан-Уул дүүргийн ажилгүй залуусыг мэргэжил, сургалтын төвдөө гурван сар сурган ажлын байраар хангажээ.

Эрдэнэс Тавантолгой ХК-ийн Хөгжлийн хэлтсийн дарга Н.Пүрэвсайхан мэдээлэл хийж байна.

Тус компани бүтээгдэхүүний өртөг зардлыг бууруулах экспортын зах зээлд эзлэх байр сууриа нэмэгдүүлэх бодлоготой ажиллаж байна. Судалгааны байгууллагуудын үзэж байгаагаар 2017 оноос коксжих нүүрсний зах зээл тогтворжиж цаашид бага багаар өсөх хандлагатай байна.

Манай компанийн газар дор байгаа нүүрсийг урьдчилж зараад мөнгийг нь юунд ч юм зарцуулчихсан. Энэ талаар яривал улс төржих байх. Мөнгө өөр зүйлд зарцуулагдсан учраас бид банкнаас зээл авч ажлаа явуулахаас өөр аргагүй болсон. Бондын санхүүжилт авснаар 5000 хүнийг ажлын байраар хангаж байна. Эдийн засгаа сэргээх арга бол бондын мөнгө Хөгжлийн банк гэдгийг олон жил энэ салбарт ажиллаж байгаа хүний хувьд хэлмээр байна. Бид түүхий нүүрсээ гаргах биш баяжуулах үйлдвэр барих цаг болсон. Үүний тулд бидэнд 500 сая ам.доллар хэрэгтэй байна. Гадаадын хөрөнгө оруулагч хайснаас найдвартай, хүү багатай бонд босгох хэрэгтэй гэдгийг тэрээр онцоллоо.

Бонд авч өрөнд орсон гэдэг хуучирсан бодлоо орхих хэрэгтэй. Чалко компанийн үлдэгдэл 120 сая ам долларын өрийг дарж барагдуулах ажил хийгдэж байна. Төмөр замууд ашиглалтад орвол тээврийн зардал 70 хувиар бууруулах боломжтой. Уурхай 200 жил харин компани маань 5 жилийн настай. Хил дамнасан чөлөөт бүс байгуулах хэрэгтэй байна. Манай ордын 40 хувь коксжих 60 хувт эрчим хүчний нүүрс. Энэ компанийг улс төрөөс хол байлгаж аж ахуй нэгжээр нь явуулбал илүү амжилтад хүрч ажиллар бүрэн боломжтой.

"Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэрийн төсөл"-ийн танилцуулгыг хийж байна. Монгол Улсын жилийн цементийн хэрэглээ хоёр сая тонн орчим бөгөөд 450 мянган тонныг тус компани хангаж байна гэдгийг Хөтөлийн цемент ХХК-ийн Үйлдвэрлэл хариуцсан захирал Н.Туяа хэллээ.

Өмнө нь нийт цементийн үйлдвэрүүд жилд 450 мянган тонн цементийг үйлдвэрлэдэг байсан бол одоо тус компани дангаар энэ хэмжээний бүтээгдэхүүнийг гаргаж байна.

Дэлхийн зах зээлд гарахын тулд стандартын шаардлага хангасан байх ёстой бөгөөд бүтээгдэхүүнээ өөрийн итгэмжлэгдсэн лабораторид шинжилсний дараа гаргадаг байна.

Барилгын материалыг дотооддоо үйлдвэрлэх талаар төрөөс олон арга хэмжээ авч байгааг тэрээр онцолсон. Хөрөнгө оруулалтын үр дүнд

• Бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл өсөж, дотоодын цементийн хэрэгцээг олон улсын стандартад нийцсэн өндөр чанартай бүтээгдэхүүнээр хангах нөхцөл бүрдсэн. 

• Импортын бүтээгдэхүүнийг орлож, валютын гадагшлах урсгалыг багасгаснаар барилгын материалын үнийг тогтворжуулахад нөлөөлсөн. 

• Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлтэнд нүүрс, усны хэрэглээ багасаж байгаль экологид ээлтэй утаагүй үйлдвэрлэл бий болсон.

Монголполимент ХХК-ийн хэрэгжүүлж буй "Монцемент төсөл"-ийн талаар тус компанийн Санхүү эрхэлсэн захирал Мөнхбат мэдээлэл хийж байна.

Нэг сая тонн цемент үйлдвэрлэх хүчин чадалтай тус төсөл Монгол Улсын Хөгжлийн банк, Засгийн газрын 65 сая ам.доллар, Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банкны 65 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалттай.

Төслийн ач холбогдолыг

• Орон нутагт 500 ажлын байр шинээр бий болгосон
• Аж үйлдвэрийн хөгжил, эдийн засгийн төрөлжилтөд хувь нэмрээ оруулсан
• Зах зээлд европ стандартын баталгаатай, бүтээгдэхүүн тогтвортой нийлүүлэх боломж бүрдсэн
• Төслийн хугацаанд нийт 458.1 тэрбум төгрөгийг улс, орон нутгийн төсөвт төвлөрүүлнэ
• Импортыг орлож, экспортод бүтээгдэхүүнээ гаргах хэмээн Мөнхбат мэдээллээ.

"Хөх цавын цемент төсөл"-ийг хэрэгжүүлэгч Монголын алт ХХК-ийн менежер Тэмүүлэн танилцуулга хийж байна.

Mонголын алт (МАК) корпораци Дорноговь аймгийн Даланжаргалан суманд байрлах Хөх Цавын шохойн чулуун ордыг түшиглэн жилд 1 сая тонн цемент үйлдвэрлэх хуурай аргын цементийн үйлдвэр, жилд 132 мянган тонн шохой үйлдвэрлэх хүчин чадалтай шохойн үйлдвэрүүдийг байгуулж байна.

Тус үйлдвэр энэ оны хоёрдугаар хагаст үйлдвэрийн залгалтаа хийж ашиглалтанд оруулахаар ажиллаж байна. Түүхий эдийн ихэнх хувийг МАК-ийн эзэмшлийн тус үйлдвэртэй ойр орших нөөц ордуудаас нийлүүлэх бөгөөд одоогийн шохойн чулуун нөөц дээр үндэслэн үйлдвэрийн ашиглалт 192 жил байна гэж тооцоолсон байна.

Төслийн гүйцэтгэл 90 хувьтай байна. Үйлдвэр ашиглалтад орсноор 550 хүний ажлын байрыг бий болгох юм. Ажлын байрны 70 орчим хувь нь операторууд байх бөгөөд тухайн газраас мэргэжилтэн бэлтгэхээр ажиллаж байна. Нийгмийн хариуцлагын хүрээнд сумын бүтээн байгуулалтад идэвхитэй оролцож 90 хүүхдийн цэцэрлэгийн хүлээлгэн өгчээ. Мөн ойролцоох сумдын залуусыг дотоод, гадаадын тэтгэлэгт хамруулжээ.

"Эрдэнэтийн төмөрлөгийн үйлдвэрийн төсөл"-ийн танилцуулгыг Хөрөнгө оруулалтын газрын захирал Батболд хийж байна. Чингис бондын хөрөнгөөр тодорхой хэсгийг санхүүжүүлсэн Бэрэн метал ХХК-ийн Эрдэнэтийн ган төмөрлөгийн үйлдвэр нь аливаа улсын чухал ач холбогдолтой ган төмөрлөг үйлдвэрлэдэг.

Ган төмөрлөгийн хэрэглээ 2014 онд 420 орчим тонн байдаг бөгөөд дийлэнх нь барилгын салбарт ашигладаг. 300 сая орчим ам.долларын хэрэглээтэй гэсэн үг аж.

Үйлдвэрийн эхний шугамаа энэ оны аравдугаар сард бүрэн хүчин чадлаар нь ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж байгаа бөгөөд хоёрдугаар шугамыг 2017 онд ашиглалтад оруулна.

Жилд 100-150 сая ам.долларын импортыг орлох тус үйлдвэр 1500 орчим ажлын байрыг бий болгох юм байна.

"Барилгын материал үйлдвэрлэлийн төсөл" танилцуулгыг Барилга хот байгуулалтын яамнаас мэдээлэл хийж байна.

Засгийн газраас 2014 оныг үйлдвэржилтийг дэмжих жилээр зарлаж, 1 дүгээр сард “Импортыг орлох экспортод чиглэсэн үйлдвэр”-ийн төслүүдийг хүлээн авч 888 төслийг шалгаруулжээ.

Ингээд 7 удаагийн Нээлттэй хэлэлцүүлэгээр БМҮ-ийн 210 төсөл+химийн 60-аад төсөлүүдийг үнэлэн 2014 оны долдугаар 09-ний өдрийн 3/2283 тоот/ албан тоотоор 118 төслийг салбарын яамнаас дэмжиж Хөгжлийн банканд хүргүүлсэн байна.

Үүнээс салбарын яамнаас дэмжсэн 29 төслийг Хөгжлийн банкнаас санхүүжүүлсэн байна.

Ноос ноолуурын салбарт хамгийн санхүүжилт авсан компани бол Эрдэнэт хивс. Ноосны салбарт 9,1 ноолуурын салбарт 11 тэрбум гаруй нийт 22 тэрбум төгрөгийн зээл авч 87 хувийг нь техникийн шинэчлэлд зарцуулсан. Хамгийн хүндрэлтэй зүйл 2013 оны хавар ам.доллар 1560 гаран төгрөгтэй тэнцэж байсан бол одоо 2000 хүрчихлээ. Чингис бондын зээлийг шууд авчихаагүй арилжааны банкаар дамжуулж авсан нь учраас хүндрэлтэй байлаа. Зээл авсан аж ахуй нэгжүүд бүх хүчээ дайчлан экспортыг нэмэгдүүлж байна гэдгийг Аж үйлдвэрийн яамнаас танилцууллаа.

Зээл авсан компаниуд бүгд хэвийн үйл ажиллагаа явуулж, 2200 гаруй ажлын байр шинээр бий болгосон. Мөн зээл авсан аж ахуйн нэгжээс муу зээл болгосон аж ахуйн нэгж байхгүй аж.

"Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн болон хүлэмжийн төслүүд" танилцуулгыг Хүнс, хөдөө аж ахуйн Газар тариалангийн бодлогын зохицуулалтын газрын ахлах мэргэжилтэн Төмөрхуяг хийж байна.

Сүү сүүн бүтээгдэхүүний салбарт 38.5 тэрбум төгрөгийн зээлийг олгожээ. Ингэхдээ

• Сүү боловсруулах таван үйлдвэрт 17.5 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийж, үйлдвэрийн хүчин чадал жилд 50 мянган тонноор нэмэгдсэн.
• Эрчимжсэн фермийн 25 аж ахуйд 18.3 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийж, 2550 толгой сүүний чиглэлийн үхэр оруулж ирсэн.
• Сүү боловсруулах 17 цех байгуулахад 2.5 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийж, цехийн хүчин чадал жилд 18.4 мянгаан нэмэгдсэн байна.

Хүлэмж төслөөр Голомт банкинд 140 төсөл ирснээс 30-д нь 25.8 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийжээ. Хөрөнгө оруулалт авсан ААН-ийн 80 орчим хувь нь үйлдвэрлэлээ явуулж, ургацаа аваад байна.

Монголд анх удаа босоо үйлдвэр буюу усан орчинд ургуулдаг хүлэмжийг бий болгожээ. Өвлийн хүлэмж 17.5 га, зуны 50.9 га хүлэмж байгуулан 4538 тонн хүнсний ногоо авч байна.

Импортын хүнсний ногоог дотооддоо хангах үүднээс хүлэмж төслийг хэрэгжүүлж байна. Урт хугацаатай санхүүгийн эх үүсвэр, технологийн мэдлэг, нэгдсэн борлуулалтаар хангах нь хүлэмжийн төслийг цаашид нэмэгдүүлэхэд тулгамдаж буй асуудал болж байна.

"Жижиг дунд үйлдвэрлэл" төслийн талаар Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх сангийн зээл төслийн мэргэжилтэн Б.Цогтбаяр танилцуулж байна.

Улсын Их Хурлын 2012 оны 52 дугаар тогтоолыг үндэслэн, Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зорилгоор 2014 оны 06 дугаар сарын 03-ны өдөр Монгол Улсын Засгийн газрын 176 дугаар тогтоол батлагдсанаар Чингис бондын эх үүсвэрээс 100 тэрбум төгрөгийг ЖДҮХСангийн   хөнгөлөлттэй зээлд олгосон.

Энэ мөнгөөр 655 төслийг санхүүжүүлж, 370 үйлдвэр аж ахуйн нэгжийг өргөтгөсөн байна. Төслийг хэрэгжүүлснээр 4210 ажлын байр бий болгож, 1633-ыг хадгалан үлдсэн бөгөөд зээлийн эргэн төлөлт 100 хувь байна.

Цаашид экспортыг нэмэгдүүлж, импортыг орлох бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хүчин чадал бүхий жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлснээр  шинээр ажлын байр бий болж иргэдийн амжиргааны түвшин баталгаажих тул жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд шаардлагатай хөнгөлөлттэй зээлийн эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна гэдгийг Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих сангаас мэдээллээ.

Бондын бүтээн байгуулалт хэлэлцүүлгийн сүүлийн танилцуулгыг хийж байна. "Эгийн голын усан цахилгаан станцын төсөл" танилцуулгыг төслийн захирал Золбоо хийж байна.

2013 оны 11 сард Шинэчлэлийн Засгийн газраас Эгийн голын цахилгаан станцыг дахин эхлүүлэхээр болсон. Төслийн хүрээнд дөрвөн том бүтээн байгуулалт хийнэ. Үүнд:

• Усан цахилгаан станц,
• Усан сан,
• Авто зам, гүүр,
• ЦДАШ, Дэд станц байх юм.

Жилд дунджаар 606 сая.кв.цаг цахилгаан үйлдвэрлэнэ.

Төслийг хэрэгжүүлэх шаардлага нь одоогийн төвийн эрчим хүчний систем оргил ачааллын үед импортоор эрчим хүч худалдан авдаг. Эгийн голын усан цахилгаан станц ашиглалтад орсноор энэ ачааллыг дотооддоо хангах боломжтой.

Төслийн явцад геологи, геофизикийн, газар хөдлөл, чичирхийллийн, Сэлэнгэ мөрөн, Байгаль нуурт үзүүлэх ус зүйн нөлөөллийн, Түүх соёлын дурсгалын авран хамгаалах, угсаатны палеонтологийн, загас болон усны амьтдын амьдрах орчныг хамгаалах, усан сангийн талбай дахь мод, бут сөөгний тооллого, судалгаануудыг хийжээ.

Мөн 6 га газрын зулзаган модыг шилжүүлэн суулгах, Хантай багийн төвийн шинэ байршлын инженер геологийн судалгааг хийсэн талаар танилцууллаа.

Бондын бүтээн байгуулалт хэлэлцүүлгээр амжилттай хэрэгжиж буй 20 орчим төслийн танилцуулгуудыг хийж дууслаа.