Яагаад үүл хаа ч явсан дагаад байдаг юм бэ? Гэх мэтчилэн элдэв зүйлийг сонирхох насан дээрээ яваа балчир хүүхдүүд эцэг эхээсээ асууцгаадаг.  Нээрээ л тэнгэр дээрхи тэрхүү цагаан үүл хаа ч явсан тэр хэвээрээ дагаж байдаг нь дэлхийн татах хүч, дэлхийн бөмбөрцөг тэнхлэгээ эргэн, хорвоо дэлхий оршсоор байгааг баталж буйг хожмоо бид мэддэг билээ.

Яг л үүнтэй адил үүлэн тооцооллын технологи нь дээрхи утгыг агуулж байдаг.  Хүмүүс бид хаа ч явсан техник технологийн үр шимийг цаг хугацаа, орон зайг үл хамааран ашиглана хүртэнэ гэсэн үг. Уг нийтлэлээрээ үүлэн тооцооллын IAAS, PAAS, SAAS гэх мэтчилэн онолын мэдээллийг хүргэхийг зорьсонгүй. Учир юун гэвэл цөөнгүй олон цахим хуудас, блог дээр энэ тухай дэлгэрэнгүй бичсэн байгаа тул уншигч та бүхнийг энэхүү сэдвийн хэрэгжилт, хэрэглээний талаар толилуулахыг урьтал болголоо.

Байгалийн хуулиар үүл нь нэг төрлийн агаарын дэгдэлт бөгөөд өөрөөсөө нарны цацрагийг нэвтрүүлж,  хур бороо оруулах суурь нөхцөл нь болдог гэж ойлгож болно. Харин технологийн үүл маань хувь хүн, бүр албан байгууллага ашигласаар байна. Компьютер, гар утас, цахим шуудангаар хүмүүстэй харилцан, төрөл бүрийн цахим хуудсаар нийгэмтэй холбогдож, гүүгэл гээч мэдээллийн уурхайгаас хэрэгтэй мэдээллээ шүүн авч, ажил хэрэг бизнесийн үйл ажиллагаагаа цаг алдалгүй амжуулах болсон нь хүний амьдралын салшгүй хэсэг болж байна. Мэдээллийн технологийн гүнзгий мэдлэггүй хүмүүсийн хувьд дээрхи дурдсан технологиуд нь яаж хийгдсэн нь бус хэрхэн ашиглаж ажил амьдралаа үргэлжлүүлэх нь чухал байдаг.  Харин цаад учрыг нь мэдэхийг хичээвэл дээрхи технологиудыг ажиллуулахын тулд аварга том серверүүдийг энэ тэнд байршуулж, тус бүрд нь тог цахилгаан, гар ажиллагаа гэх зэрэг механик үйлдлүүд ордог.  Харин технологийн “Үүл” маань энэ бүгдийг нэг дор шийдсэнээрээ л шинэ төрлийн технологи болж мэндэлсэн хэрэг.  Сүлжээнд холбогдсон хэрэглэгчид буюу төхөөрөмжүүд нь шаардлагатай програм хангамж, дэд бүтэц, бизнес модуль зэргийг нэгдсэн эх үүсвэрээс авч байгаа нь хүн бүрийн дэргэд технологийн үүл сүүдэр мэт дагах боломжийг олгож байгаа юм.

Дэлхий дахинд үүлэн тооцооллын технологийг мэдээллийн технологийн салбарт нэвтрүүлэхийн тулд  улс бүр шат дараалалтай хэрэгжүүлж буй Цахим Засаглал үндэсний хөтөлбөртөө тодорхой тусгасан ажээ. Ерөнхийдөө ихэнхи хөгжингүй улс орнуудын  боловсролын байгууллага,  эрүүл мэндийн байгууллагуудад эрчимтэйгээр нэвтрүүлж байгаа аж.

Тухайлбал, АНУ-ын Засгийн Газар  “Үүлэн тоооцоолол”-ын бодлого хөтөлбөртэй болж, уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр 80 тэрбум долларыг 2011 онд төсөвлөж байжээ.   Холбооны Засгийн Газрынхан мэдээллийн технологийг зохиомол хэлбэрт шилжүүлсэн хэлбэр  болох виртуалчлалыг нийт 2000 гаруй дата төв байдагаас 1200 дата уг хэлбэр лүү шилжүүлэхээр болсон байна.  2011 оны 4 сард  Норвегийн Их Сургууль  холбооны агентлаг,  бусад томоохон их сургуулиудын эрдэмтэн, доктор, профессор нар  цугларан Үүлэн тооцооллыг нэвтрүүлэх, холбогдох баримт бичгийг боловсруулахаар хуран чуулж байжээ.

Энэхүү хандлага нь Европийн Холбооны улсуудыг ч мөн дайрч гарсан бөгөөд тус холбооны мэдээллийн аюулгүй байдлын агентлаг болох “ENISA” нь өөрийн улс орны мэдээллийн технологийн онцлогийг тодорхойлон үүлэн тооцооллын хэлбэрийн нэг болох хувийн буюу “Private cloud”, бүлгийн буюу “Community cloud” –ийн шийдлийг хамгийн оновчтой гэж үзэн улс орны хэмжээнд нэгдсэн байдлаар нэвтрүүлэхээр шийдэж байжээ.  2014 оны байдлаар ийнхүү үүлэн тооцооллыг амжилттай нэвтрүүлвэл холбооны улсын хэмжээнд 35 тэрбум евро буюу 50 тэрбум  доллартай тэнцэхээр орлоготой болох магадлалтай гэж шинжээчид үзсэн байна.  Ази Номхон далайн бүс орнуудын улс орнуудад ч гэсэн энэхүү хандлага нөлөөлж байгаа бөгөөд  тухайлбал БНХАУ хотын хэмжээний нэгдсэн “Мега” дата төвтэй болохоор төлөвлөн,  БНЭУ нь боловсролын салбартаа үүлэн тооцооллын нэгэн шийдэл болох виртуал сургалтын орчин,  цахим сургалтын орчингийн системийг улам боловсронгуй болгох шийдэл,  суралцагчдын сурч мэдэх орчинг үүлэн тооцооллын хэлбэр лүү шилжүүлэх гэх мэтчилэн арга хэмжээ авч байгаа аж.

Дэлхийн мэдээллийн технологийн ертөнцөд дараахь салбаруудад үүлэн тооцооллын үйлчилгээ дараахь үзүүлэлттэйгээр нэвтэрчээ.



 
Үүлэн тооцооллын технологи нь аливаа зүйлийг нэг дор шийдэж өгөх, цаг хугацаа болоод эдийн засгийн хэмнэлттэй технологийн нэгэн шийдэл боловч  цахим гэмт хэрэг, халдлага дайралтуудын бай болсоор байна. Үүлэн тооцооллын аюулгүй байдлын  холбооноос жил бүр эрхлэн гаргадаг тайланд уг сэдвээр ийн бичжээ.  Олон улсын мэдээллийн технологийн халдлага, дайралтуудын жагсаалтыг нэгээр нэмсэн  этгээд нь яах аргагүй үүлэн тооцооллын төрлийн халдлагууд бөгөөд энэ төрөлд багтаж буй шинэхэн гишүүд болох “программчлалын интерфейс”-ийн халдлагууд 29 хувь,  өгөгдөл, мэдээ, мэдээллийн хулгай нийт 25 хувь, техник хангамжийн гэмтэл  нийт халдлагуудын 10 хувийг тус тус эзэлжээ.  2008-2011 оны хооронд ажиглалт, судалгаа хийсний үр дүнд боловсруулагдсан уг судалгааны дүнд дээрхи 3-н төрлийн халдлага нь нийт халдлагын 64 хувьтай байснаараа тэргүүлэх байрыг эзэлсэн байна.


Ийнхүү олон улсад үүлэн тооцооллын технологи гэсэн сэдэв аль хэдийн сэдэв нь хуучирч, түүний аюулгүй байдлыг хангах талаар анхаарлаа хандуулж байгаа бөгөөд харин манай улсад энэ чиглэлээр үйлчилгээ үзүүлэгч албан байгууллага, компаниуд шил шилээ даган зах зээл дээр бий болж байна.  Дотоодын мэдээллийн технологийн зах зээлийн сегментийг бүрдүүлэгч програм хангамжийн компаниуд энэ технологи руу шургуу орж байгаа бөгөөд албан байгууллагуудын цахим шийдэл болох и-оффис, хүний нөөц, санхүү бүртгэлийн системийн програмуудыг зах зээлд санал болгон, үйл ажиллагаа явуулж байна.

Үндэсний Дата Төв УТҮГ нь програм хангамжийн компаниудтай хамтран  тус технологийн хамгийн суурь түвшин болох “IAAS”  буюу дэд бүтцийн үйлчилгээгээр хангаж байна.  Энэн нь сервер тоног төхөөрөмж агуулах, цахим тооцооллын хүчин чадал, платформын үйлчилгээ гэх мэт дэд бүтцийн үйлчилгээг зах зээлд нийлүүлж байгаа юм.Платформын үйлчилгээг нэвтрүүлсэнээр програм хангамжийн компаниуд програмын хөгжүүлэлт, техник ашиглалт, удирдлагадаа анхаарлаа хандуулах шаардлага л бий болно гэсэн үг.  Ингэснээр хувь хүмүүс, албан байгууллагууд програм хангамж, сервер, тоног төхөөрөмж худалдан авалгүйгээр үүлэн тооцоололд нэвтрэн,  тухайн программыг ашигласан хэмжээгээрээ л төлбөр төлнө.  Эцэст нь хэлэхэд “Үүлэн тооцоололд нэвтэрч, Үргүй зардалаа хэмнэх” боломж хэн бүхэнд байна.