-Улиас мод ямар ашиг тустай юм бэ. Хотод ургуулах нь хэр тохиромжтой юм бол. Жилийн жилд л унгирал хийсэх юм. Харшил үүсгэдэг гэх юм. Ямар арга хэмжээ авбал зохистой вэ?

Б.Жаргалмаа (Чингэлтэй дүүргийн иргэн)

-Нийслэлийн ногоон байгууламжийн 70 гаруй хувийг улиас эзэлдэг. Улиас нь 80-100 болон түүнээс дээш жил насалдаг. Тоос шороо, хорт хий, утаанд тэсвэртэй, агаар цэвэршүүлж, тоосжилтыг багасгадаг.

Мөн усалгаа, арчилгаа бага, хурдан ургадаг, зэрэг олон талын ач холбогдолтой. 25 настай улиас жилд 44 кг хүчилтөрөгч ялгаруулдаг. Тэр нүүрсхүчлийн хий, дуу чимээг өөртөө шингээдэг ч, унгирлаас болж зарим оронд улиасыг хотын төвд тарьдаггүй. Улиас нь эр, эм цэцэгтэй, хоёр гэрт ургамал. Тавдугаар сарын эхээр ургадаг улаан хүрэн өнгийн молцог цэцэг эр нь. Энэ цэцэг арав гаруй хоног ургаад тоосоо гөвдөг.

Нүдэнд үзэгдэхгүй тул хүмүүс тэр бүр анзаардаггүй ч тоосжилт бий болгож, харшил үүсэх үндсэн шалтгаан болдог. Харин ногоон өнгөтэй эм молцог цэцэг нь унгирал буюу үрээ зургадугаар сарын дундаас сар орчим тараадаг.

Энэ нь улиас мод үржих биологийн явц юм. Унгирал харшил сэдрээдэг. Улиасны тоос, унгирлыг багасгах хамгийн найдвартай арга бол модыг хавар эрт хэлбэржүүлж тайрах юм.

Мөн эр цэцгийг дэлгэрч байх үед нь түүж, эм цэцгийг нь хайчилж болно. Энэ нь ажиллагаа ихтэй. Зарим оронд унгирлыг усаар шүршиж унагаагаад цэвэрлэх нь ч бий.

Арьс, өвчин судлалын үндэсний төвийн
харшил судлалын лабораторийн эрхлэгч Б.Сангидорж