18 настайгаасаа эхэлж Монголын соёл уламжлалд сэтгэл татагдан судалж эхэлсэн Рован Ли Хартсаукэр тэй ярилцлаа. Түүний монгол гэрт ажлын байраа тохижуулсан нь маш олон хүний анхаарлыг татсан юм. Бид түүнтэй яагаад монгол гэрт оффисоо тохижуулах болсон, ардын урлагийг сонирхох болсон шалтгаан, гэргийтэйгээ анх танилцсан түүх зэрэг сэдвийн хүрээнд ярилцлаа.

ГЭРТЭЭ ГАЛ ТҮЛЖ, БАЙГАЛЬ ДЭЛХИЙТЭЙГЭЭ ОЙРХОН БАЙХ МЭДРЭМЖИЙГ АВАХ НЬ ЗҮРХ СЭТГЭЛЭЭРЭЭ МОНГОЛТОЙ ХОЛБОГДСОН ЮМ ШИГ САНАГДУУЛДАГ

-Сайн байна уу? Юуны түрүүнд манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулаач?
-Сайн байцгаана уу? Намайг Рован Ли Харцуйкер гэдэг. Нидерланд улсын иргэн. Би график дизайнерын чиглэлээр мэргэжил эзэмшсэн. Брэндүүдэд зориулсан вебсайтын дизайн хийдэг.

-Ажлын байраа монгол гэрт тохижуулсан  зургийг цахимаас харсан. Маш тохилог, сайхан харагдаж байсан. Гэр дотор нь гал түлэх зуух хүртэл байна лээ. Яагаад оффисоо ингэж тохижуулахаар шийдсэн бэ?
-Би маш олон жилийн өмнөөс Монголын түүх, соёлыг сонирхон судалсан. Монгол гэрт ажлаа хийх болсон олон шалтгаан бий. Хамгийн чухал нь гэргий маань монгол хүн. Тиймээс гаднын улсад амьдарч байгаа ч гэсэн төрсөн нутгийнхаа ёс заншилтай ойрхон байж, бага ч болов үндэсний гэх тодотголтой орчинг бүрдүүлэхийг зорьсон. Нөгөөтээгүүр монгол гэр маш өвөрмөц, анхаарал татахуйц үзэмжтэй байдаг. Би ажлын шугамаар монгол гэрээсээ цахимаар олон хүмүүстэй харилцдаг. Мөн би Монголын соёл, уламжлалыг Нидерланд улсад таниулан сурталчлахыг хүсдэг. Гэртээ гал түлж, байгаль дэлхийтэйгээ ойрхон байх мэдрэмжийг авах нь зүрх сэтгэлээрээ Монголтой холбогдсон юм шиг санагдуулдаг. Галын дөл, галын үнэр сайхан мэдрэмж төрүүлдэг болохоор алжаалаа тайлдаг.

-Монгол гэрийн материал, доторх тавилгуудаа хаанаас хэрхэн олж авсан бэ?
-Манайх монгол гэрийг европ стандартаар хийдэг компаниас иж бүрэн тавилгатай нь импортоор авсан. Мөн тавилгыг монгол болон европ загвартайг хослуулж тохижуулсан.

-Ийм оффист ажиллахын давуу тал нь юу вэ?
-Яг ийм давуу талтай гэж тодорхойлоход хэцүү. Миний дээр дурдсанчлан байгальтайгаа ойр мэт санагдах нь хамгийн сайхан. Мөн би маш олон цагийг дэлгэц ширтэн, ажиллаж өнгөрөөдөг. Тиймээс гэрээсээ гараад сайхан цэвэр агаараар амьсгалаад, гахай, нохойтойгоо тоглоод биеийн чилээгээ гаргаад буцаж гэртээ орж ирэн ажлаа үргэлжлүүлэх жишээтэй.

Монгол гэрийг байнга бороо ордог европын цаг агаарт арчлахад их ажиллагаа ордог. Гэхдээ бид өөрсдөө маш дуртай учраас жил бүр гэрээ буулгаж, арчилгаа хийн дахин барьдаг. Энэ тал дээр гэргий маань их туршлагатай.

-Эсгий улавч өмссөн зургийг нь харсан. Монгол ахуй, монгол хувцас хэрэглэлийг их ашигладаг юм шиг санагдсан. Монгол ахуйд дурлах хамгийн том шалтгаан нь юу бол?
-Би эсгий улавчид их дуртай. Сайхан дулаахан байдаг юм. Би жил бүр хадам ээжээсээ эсгий улавч бэлгэнд авдаг юм. /инээв/ Монгол ахуйг сонирхож эхэлсэн шалтгаан гэвэл маш олон зүйлийг нэрлэж болно. Үүнд ардын дуу, морин хуур, хөөмийн эгшгийг анх сонсоод шууд л сонирхон дурлаж байсан.

Мөн байгаль дэлхийтэйгээ ойрхон нүүдэллэж амьдардаг хүмүүсийг хараад дэлхийд хаана ч байхгүй соёлыг олж мэдсэн. Тэд маш энгийн бөгөөд өвөрмөц сайхан сэтгэгдэл төрүүлсэн. Би анх 18 настайдаа Монгол орныг зорьж хөөмийн өлгий нутаг гэгдэх Чандмань суманд таван сар амьдарсан. Тэр цагт л миний мөрөөдөл биелэх шиг болж Монгол Улстай салшгүй холбоотой болсон.

-Гэргийтэйгээ гэр бүл болоод хэдэн жил болж байгаа вэ? Анх танилцаж байсан түүхээсээ хуваалцаж болох уу?
-Бид хоёр ханилаад 10 дахь жилтэйгээ золгож байна. Бид хоёрын танилцсан түүх их сонирхолтой. Би амьдардаг мужийнхаа сонинд Монгол орны тухай ярилцлага өгч, морин хуур тоглож буй зургаа нийтлүүлэх завшаан олдсон юм. Энэ ярилцлагыг маань маш олон хүн уншсан. Түүний дотор хань маань байсан. Тухайн үед гэргий маань “Би олон жил энэ улсад амьдрахдаа анх удаа Монгол орны тухай ийм сайхан ярилцлага уншлаа” гэж гайхаж, бас баярласан байдалтай надтай холбогдсон. Ингээд бид фэйсбүүкээр найз болж, би хааяа очиж банштай цай уудаг болсон. Ингэж л бид хоёр анх танилцаж байсан. Уулзах ёстой хүмүүс уулздаг гэдэг шиг л зүйл болсон.

-Танай гэр бүл хамгийн сүүлд хэзээ Монголд ирсэн бэ?
-Хамгийн сүүлд 2016 онд Монголд очсон. Тухайн үед хүү маань нэг ойтой байсан. Жил бүр гэргийн маань гэр бүлийнхэн манайд зочилдог. Өнгөрсөн жилийн зун Монгол руу очих төлөвлөгөөтэй байсан ч цар тахлын улмаас очиж чадаагүй.

-Та сайхан гайхалтай сайхан хөөмийлдөг юм билээ. Хэр хугацаа зарцуулж, хөөмийлөхийг хэрхэн сурсан бэ?
-Баярлалаа. Хөөмийлж сурахад цаг хугацаа маш их шаарддаг. Би одоог хүртэл суралцсаар л байна. Анх 2004 онд хөөмийн CD сонссон. Надад маш гүнзгий сэтгэгдэл төрүүлсэн учраас сурахаар шийдсэн. Тухайн үед Youtube дээр монгол хөөмийн талаарх мэдээлэл, бичлэг ховор байсан. Гэхдээ би CD сонсож дагаж хөөмийлж үздэг байсан. 2007 онд Германд ажиллаж амьдарч байсан хөөмийч н.Хосбаяртай танилцсанаар хамт Монголыг зорьсон. Тэгээд маш олон хөөмийч, урлагийн хүмүүстэй танилцсан. Ингээд л маш тууштайгаар хөөмийг сурч эхэлсэн. Одоо бол Европт амьдардаг монгол хөгжимчид, дуучидтай хамтран хааяа тоглолт хийдэг болсон.

-“Алтаргана”, “Дөрвөн настай халиун” зэрэг ардын дууг үндэсний хөгжмөөр сайхан тоглож байсан. Хүү нь таныг дагаад дуу хөгжимд сонирхолтой юу?
-Манай хүү одоо 5 настай. Багаасаа монгол ардын дуу, хуур сонсож өссөн болохоор урлагийг сайн ойлгодог. Том болохоороо бүр их сонирхох байх гэж бодож байна.

-Сар шинийн баяр хаяанд ирээд байна. Нийт монголчуудад хандаж баярын мэндчилгээ дэвшүүлээсэй гэж хүсэж байна.
-Би цагаан сарыг монголчуудын тэмдэглэх дуртай хамгийн сайхан баярын нэг гэж боддог. Би 2009 онд Ховд аймагт байхдаа анх удаа цагаан сарыг тэмдэглэж үзсэн. Манай гэр бүл жил бүрийн цагаан сараар ширээ засаж, ёсолгоо хийдэг. Гэргий маань 20 жил эх орондоо цагаан сар тэмдэглээгүй. Тиймээс бид яг л монгол уламжлалаа дагаж буузаа хийж, тавгийн идээгээ засаж, морин хуурын эгшгээр гэрийнхээ жаврыг үргээдэг. Энэ жил цар тахлаас улбаатайгаар хорио цээрийн дэглэмтэй байх ч гэсэн монголчуудыгаа гэр бүлийнхээ хүрээнд цагаан сарын баяраа сайхан өнгөрөөгөөсэй гэж хүсэж байна. Манай гэр бүлийн зүгээс нийт монгол ахан дүүстээ удахгүй болох  гэж буй сар шинийн мэндийг өргөн дэвшүүлж, эрүүл энх, сайн сайхныг хүсэн ерөөе.