Улс орны гаалийн хяналт шалгалт хэр сайн байхаас тухайн орны нийгмийн эрүүл мэнд цаашлаад үндэсний аюулгүй байдлын хэтийн төлөв тодорхойлогддог. Ялангуяа манайх шиг импортын бараа бүтээгдэхүүнээр дотоодынхоо хэрэгцээний багагүй хувийн хангадаг орны хувьд энэ салбарт ихээхэн анхаарал хандуулах нь зүйн хэрэг.

Саяхан болсон "Монгол улсын гадаад худалдаа, өнөөгийн байдал, бүтцийн өөрчлөлт, хэтийн төлөв" форумд экспорт импортын үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгжүүд оролцон зовлон жаргалаа ярьцгаасан. Хил гааль дээр тулгардаг хамгийн энгийн бэрхшээл бол гаалийн лабораторийн үйл ажиллагаа. Зуны аагим халуунд бүтээгдэхүүнээс дээж авч шинжилгээ хийж байна гэж хэд хоног гацаах хугацаанд чингэлэг дүүрэн шоколадаа хайлуулчихсанаа нэгэн бизнесмэн ярьж байсан юм.

Ямар онцлогтой бараа бүтээгдэхүүний шинжилгээг хэдий хугацаанд амжуулж хийхээ лабораторынхон төдий л хайхардаггүй гэнэ. Шинжилгээ авч, хариу гаргах гэсээр байтал чинь миний бараа бүтээгдэхүүн чанараа алдчихлаа би хэрхэх ёстой вэ хэмээн гомдол гаргахад бид журмынхаа дагуу үйл ажиллагаагаа явуулж байна гэсэн хариултыг өгчээ.

Шинжилгээний хариу гарахыг хүлээж чихэр шоколад зуны наранд хайлахгүй тэсэх ёстой байжээ. Зуны нар, өвлийн жаварт тэсвэрлэж гаалийн лабораторийн хариу гарахыг хүлээдэг бараа бүтээгдэхүүний жишээ захаас аваад замаар нэг. Энэ бүхний цаана тухайн бизнесмэний төдийгүй хэрэглэгчдийн эрх ашиг давхар хохирдог.

Сайтар нягтлах нь лабораторийнхны ажил ч гэлээ, ямар бүтээгдэхүүн ямар эрсдлийг хүлээн хил дээр гацаж байгааг тооцоолж түргэн шуурхай ажилладаг байгаасай хэмээх үгсийг олон бизнесмэний амнаас сонсож явлаа. Төв лаборатори нь ажлаа амждаггүй юм бол итгэмжлэгдсэн лабораторт хийгдсэн "итгэлтэй" шинжилгээний бичгийг үндэслэн ажлаа урагшлуулж болдоггүй юм уу гэсэн саналыг
байнга тавьдаг.

Импортын үйл ажиллагааг тогтмол явуулж найдвартай бараа бүтээгдэхүүн оруулж ирсээр дадсан зарим аж ахуйн нэгжүүд ч төрөл бүрийн шинжилгээ, хяналтаас залхаж байгаагаа хэлж байлаа. Наад зах нь галт тэрэгний түрээс, хамгийн чухал нь цаг хугацаатай уралдан ажилладаг хүмүүсийн алдагдлыг мөнгөөр хэмжих аргагүй. Ажил төрлөө бүтээж шинжилгээний хариугаа хурдхан авах хүсэлтэй хүмүүс лабораторынхны "гарыг хүндрүүлдэг" нь нууц биш. Ийм л арга хэмжээ авахгүй бол "журмын дагуу" хэд хоног хүлээж хөрөнгө мөнгө, цаг хугацаагаараа хохирохыг таашгүй.

Хүний эрүүл мэндэд харшлах нь тоног төхөөрөмжөөр бүү хэл энгийн нүдээр харахад ил бараа бүтээгдэхүүн хил гаалиар "өгөхөө өгөөд" түргэн шуурхай нэвтрээд ороод ирчихсэн дэлгүүрийн лангуу "чимэглэн" байдгийг бодохоор манай лабораторийнхон шуурхай ажилладаг. Буяныг гаргахгүй бузрыг оруулахгүй байх эрхэм зорилготой гаалийн байгууллагын лаборатори бүтээгдэхүүний чанарыг хадгалж, бизнесмэнүүдийн цагийг хэмнэж төр түмнийхээ итгэлийг дааж түргэн шyypxaй үйлчлээсэй хэмээн бичиглэв.