Бидний тухай
Сурталчилгаа байршуулах
Редакцийн ёс зүй
Нууцлалын бодлого
Холбоо барих
Онцлох
Шинэ
Тренд
Буцах
0
-Ялангуяа А, АВ, бүлгийн цустай хүмүүс ходоодны хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэйг тогтоожээ-
Хавдар Судлалын Үндэсний төвийн эрдэм шинжилгээ, сургалт мэдээллийн албаны дарга Д.Оюунчимэгтэй уулзаж ярилцлаа.
-Ходоодны хорт хавдрын өвчлөлийн талаар яриагаа эхлэх үү?
-Монголд зонхилон тохиолдох хорт хавдрын өвчлөлийн хоёрдугаарт ходоодны хорт хавдар ордог. Олон жилийн дунджаас үзэхэд жилд 100 мянган хүний 23 нь энэ өвчнөөр өвчилжээ. Нийт ходоодны хорт хавдартай өвчтөний 70 гаруй хувь нь хожуу үе шатандаа илэрч байна. Манай улсын хувьд баруун бүсийн аймаг ялангуяа Ховд, Увсад ходоодны хавдрын өвчлөл их байдаг.
-Ходоодны хавдар, өмөн гэж ярих юм. Үүнд ямар ялгаа байна вэ?
-Ялгаагүй ээ. Нэг утгатай үг.
-Ходоодны хорт хавдрын шалтгаан юу вэ?
-Ходоодны хорт хавдар үүсэхэд нөлөөлдөг хэд хэдэн хүчин зүйл байдаг. Тухайлбал хоол хүнсний зохисгүй хэрэглээ буюу хэт өлсөх, идэх, утсан шарсан, давсалсан бүтээгдэхүүн архи тамхи хэрэглэх зэрэг буруу дадал заншил. Мөн хелико бактериар үүсгэгдсэн ходоодны үрэвсэлт өвчнүүд нөлөөлдөг. Хорт хавдар гэдэг нь эсийн гаж хөгжил хязгааргүй өсч, үржихийг хэлж байгаа юм. Ялангуяа давс ходоодонд их халгаатай. Давс ходоодны салстад очиж наалдаад, салстыг түлж гэмтээдэг. Гэмтсэн эсүүд гаж хөгжилд ороход бэлтгэгддэг. Түүнчлэн архи, тамхи нь ходоодны салстыг гэмтээдэг.
-Цусны бүлэгтэй ходоодны хорт хавдрыг холбон тайлбарлах юм?
-Тийм ээ. Ер нь ходоодны хорт хавдрыг цусны бүлэгтэй хамааруулж үзсэн судалгаанууд олон улсын түвшинд байдаг. Ялангуяа А, АВ бүлгийн цустай хүмүүс ходоодны хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэйг тогтоожээ. Энэ нь хүний цусанд эсрэг төрөгч, эсрэг бие гэсэн зүйл байна.
Эдгээр нь хүний биед гаднаас орж ирж байгаа бие мах бодид нийцэхгүй зүйлийн эсрэг хамгаалах урвал явуулдаг. Гэтэл дээрх бүлгийн цустай хүмүүсийн ходоодны хавдар үүсгэгч хүчин зүйлүүдийн эсрэг хамгаалах урвал сул байдаг. Тиймээс ходоодны хорт хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэй байдаг юм.
-Сэргийлэх арга хэмжээний тухайд?
-Утсан шарсан, хоносон хоол хэрэглэхгүй байх, архи тамхийг хязгаарлах, мөн нитрит, нитратын давстай зүйлийг бага хэрэглэх хэрэгтэй. Нитрит нитратын давс нь хиам, лаазалсан бүтээгдэхүүн, тэр ч байтугай ундны усанд байдаг. Нөгөө талаас сүү, цагаан идээ, шинэ жимс, хүнсний ногоог хоол ундандаа өргөн хэрэглэх хэрэгтэй. Өдөрт 400 граммаас багагүй ногоо жимсийг хүнсэндээ хэрэглэх ёстой. Түүнээс гадна бактерийн халдвараас сэргийлэх нь чухал. Тухайлбал хеликобактер нь дутуу угаасан аяга, таваг, халбага сэрээгээр халдварлагддаг. Мөн зөв зохистой хооллож, амралтаа зохицуулах нь чухал юм. Ходоодны цочмог үрэвслийг төгс эмчлүүлэх хэрэгтэй.
-Ходоодны хорт хавдрын үед ямар зовиур илрэх вэ?
-Хоол ундны шингэц муудах, ходоод аюулхай дээр хатуулдах, цанхайх, хэт цатгалдах, биеийн жингээ хэт алддаг. Түүнчлэн хэхрүүлэх, махан хоолонд дургүй болох, ямар ч шалтгаангүйгээр маш их ядарч, бие сулрах, ходоодноос цус гарах зэрэг шинж тэмдэг байж болно.
-Эрт илрүүлэх ямар арга байна вэ?
-Уян дурангийн арга. Ходоодны архаг үрэвсэлтэй, шархлаатай хүмүүс 3-6 сар тутам ходоодоо дурандуулж байх шаардлагатай. Мөн хорт хавдрын сэжигтэй үед эс эдийн шинжилгээ хийнэ.
-Дээрх оношлогоог хаана хийлгэж болох вэ?
-Уян дуран нь ХӨСҮТ, Клиникийн I, II, III зэрэг нарийн мэргэжлийн эмнэлэгт байгаа. Харамсалтай нь зарим аймаг, дүүргүүдэд байхгүй байгаа нь ходоодны хорт хавдрыг эрт оношлоход бэрхшээл учруулж байна.
- Ингэж ойрхон дурандуулахад сөрөг зүйл бий юу?
-Байхгүй. Орчин үед ходоодны уян дурангуудын уян чанар, мэдээ алдуулах бодисууд сайжирсан.
-Хорт хавдар бүрэн эмчлэгдэх үү?
-Хорт хавдрыг дөрвөн үе шатанд хувааж үздэг юм. Ер нь хэдий чинээ эрт шатандаа илрүүлнэ, эмчилгээний үр дүн төдий чинээ сайн байна. Ходоодны хорт хавдрыг мэс заслын болон химийн эмчилгээний аргаар эмчилдэг.
-Хөнгөвчлөх эмчилгээ гэж юуг хэлээд байна вэ?
-Хорт хавдар нь, хүндэрсэн өвчтөнүүдэд үзүүлдэг тусламж үйлчилгээ юм. Өвчтөнийг зовиур шаналгаагүй байлгахад гол зорилго нь оршдог.
-Хүмүүс амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн ходоодны хавдарт сайн гэж ярьдаг?
-Дэлхийд нэгэнт угжирсан хорт хавдрыг эмчлэх арга хязгаарлагдмал хэвээрээ л байна. Өнөөдрийн байдлаар шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр ургамал, амьтны гаралтай зүйлс хорт хавдрыг эдгээж гэсэн нотолгоо байхгүй байна. Иймд хамгийн чухал нь урьдчилан сэргийлэх, өвчлөхгүй байхад анхаарч, зөв зохистой хоол хүнс хэрэглэж, биеийн хөдөлгөөнийг сайжруулах, элдэв гаж зүйл хэрэглэхгүй байх, биеийнхээ дархлааг сайжруулахад анхаарах нь чухал юм.
-Сүүлийн хормыг танд үлдээе?
-Ногоон өнгөтэй ногоо түлхүү хэрэглэхийг зөвлөж байна. Учир нь эдгээр ногоонуудад антиоксиндант буюу хавдрын эсрэг бодисуудын агууламж өндөр байдаг. Мөн хоол унд идсэнийхээ дараа зөв бүтэцтэй усыг ууж хэрэглэх нь ходоодны салстад наалдсан давсыг угаах болон хоол ундыг шингэлж, ходоодны үйл ажиллагаанд тусалдаг.
Хавдар Судлалын Үндэсний төвийн эрдэм шинжилгээ, сургалт мэдээллийн албаны дарга Д.Оюунчимэгтэй уулзаж ярилцлаа.
-Ходоодны хорт хавдрын өвчлөлийн талаар яриагаа эхлэх үү?
-Монголд зонхилон тохиолдох хорт хавдрын өвчлөлийн хоёрдугаарт ходоодны хорт хавдар ордог. Олон жилийн дунджаас үзэхэд жилд 100 мянган хүний 23 нь энэ өвчнөөр өвчилжээ. Нийт ходоодны хорт хавдартай өвчтөний 70 гаруй хувь нь хожуу үе шатандаа илэрч байна. Манай улсын хувьд баруун бүсийн аймаг ялангуяа Ховд, Увсад ходоодны хавдрын өвчлөл их байдаг.
-Ходоодны хавдар, өмөн гэж ярих юм. Үүнд ямар ялгаа байна вэ?
-Ялгаагүй ээ. Нэг утгатай үг.
-Ходоодны хорт хавдрын шалтгаан юу вэ?
-Ходоодны хорт хавдар үүсэхэд нөлөөлдөг хэд хэдэн хүчин зүйл байдаг. Тухайлбал хоол хүнсний зохисгүй хэрэглээ буюу хэт өлсөх, идэх, утсан шарсан, давсалсан бүтээгдэхүүн архи тамхи хэрэглэх зэрэг буруу дадал заншил. Мөн хелико бактериар үүсгэгдсэн ходоодны үрэвсэлт өвчнүүд нөлөөлдөг. Хорт хавдар гэдэг нь эсийн гаж хөгжил хязгааргүй өсч, үржихийг хэлж байгаа юм. Ялангуяа давс ходоодонд их халгаатай. Давс ходоодны салстад очиж наалдаад, салстыг түлж гэмтээдэг. Гэмтсэн эсүүд гаж хөгжилд ороход бэлтгэгддэг. Түүнчлэн архи, тамхи нь ходоодны салстыг гэмтээдэг.
-Цусны бүлэгтэй ходоодны хорт хавдрыг холбон тайлбарлах юм?
-Тийм ээ. Ер нь ходоодны хорт хавдрыг цусны бүлэгтэй хамааруулж үзсэн судалгаанууд олон улсын түвшинд байдаг. Ялангуяа А, АВ бүлгийн цустай хүмүүс ходоодны хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэйг тогтоожээ. Энэ нь хүний цусанд эсрэг төрөгч, эсрэг бие гэсэн зүйл байна.
Эдгээр нь хүний биед гаднаас орж ирж байгаа бие мах бодид нийцэхгүй зүйлийн эсрэг хамгаалах урвал явуулдаг. Гэтэл дээрх бүлгийн цустай хүмүүсийн ходоодны хавдар үүсгэгч хүчин зүйлүүдийн эсрэг хамгаалах урвал сул байдаг. Тиймээс ходоодны хорт хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэй байдаг юм.
-Сэргийлэх арга хэмжээний тухайд?
-Утсан шарсан, хоносон хоол хэрэглэхгүй байх, архи тамхийг хязгаарлах, мөн нитрит, нитратын давстай зүйлийг бага хэрэглэх хэрэгтэй. Нитрит нитратын давс нь хиам, лаазалсан бүтээгдэхүүн, тэр ч байтугай ундны усанд байдаг. Нөгөө талаас сүү, цагаан идээ, шинэ жимс, хүнсний ногоог хоол ундандаа өргөн хэрэглэх хэрэгтэй. Өдөрт 400 граммаас багагүй ногоо жимсийг хүнсэндээ хэрэглэх ёстой. Түүнээс гадна бактерийн халдвараас сэргийлэх нь чухал. Тухайлбал хеликобактер нь дутуу угаасан аяга, таваг, халбага сэрээгээр халдварлагддаг. Мөн зөв зохистой хооллож, амралтаа зохицуулах нь чухал юм. Ходоодны цочмог үрэвслийг төгс эмчлүүлэх хэрэгтэй.
-Ходоодны хорт хавдрын үед ямар зовиур илрэх вэ?
-Хоол ундны шингэц муудах, ходоод аюулхай дээр хатуулдах, цанхайх, хэт цатгалдах, биеийн жингээ хэт алддаг. Түүнчлэн хэхрүүлэх, махан хоолонд дургүй болох, ямар ч шалтгаангүйгээр маш их ядарч, бие сулрах, ходоодноос цус гарах зэрэг шинж тэмдэг байж болно.
-Эрт илрүүлэх ямар арга байна вэ?
-Уян дурангийн арга. Ходоодны архаг үрэвсэлтэй, шархлаатай хүмүүс 3-6 сар тутам ходоодоо дурандуулж байх шаардлагатай. Мөн хорт хавдрын сэжигтэй үед эс эдийн шинжилгээ хийнэ.
-Дээрх оношлогоог хаана хийлгэж болох вэ?
-Уян дуран нь ХӨСҮТ, Клиникийн I, II, III зэрэг нарийн мэргэжлийн эмнэлэгт байгаа. Харамсалтай нь зарим аймаг, дүүргүүдэд байхгүй байгаа нь ходоодны хорт хавдрыг эрт оношлоход бэрхшээл учруулж байна.
- Ингэж ойрхон дурандуулахад сөрөг зүйл бий юу?
-Байхгүй. Орчин үед ходоодны уян дурангуудын уян чанар, мэдээ алдуулах бодисууд сайжирсан.
-Хорт хавдар бүрэн эмчлэгдэх үү?
-Хорт хавдрыг дөрвөн үе шатанд хувааж үздэг юм. Ер нь хэдий чинээ эрт шатандаа илрүүлнэ, эмчилгээний үр дүн төдий чинээ сайн байна. Ходоодны хорт хавдрыг мэс заслын болон химийн эмчилгээний аргаар эмчилдэг.
-Хөнгөвчлөх эмчилгээ гэж юуг хэлээд байна вэ?
-Хорт хавдар нь, хүндэрсэн өвчтөнүүдэд үзүүлдэг тусламж үйлчилгээ юм. Өвчтөнийг зовиур шаналгаагүй байлгахад гол зорилго нь оршдог.
-Хүмүүс амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн ходоодны хавдарт сайн гэж ярьдаг?
-Дэлхийд нэгэнт угжирсан хорт хавдрыг эмчлэх арга хязгаарлагдмал хэвээрээ л байна. Өнөөдрийн байдлаар шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр ургамал, амьтны гаралтай зүйлс хорт хавдрыг эдгээж гэсэн нотолгоо байхгүй байна. Иймд хамгийн чухал нь урьдчилан сэргийлэх, өвчлөхгүй байхад анхаарч, зөв зохистой хоол хүнс хэрэглэж, биеийн хөдөлгөөнийг сайжруулах, элдэв гаж зүйл хэрэглэхгүй байх, биеийнхээ дархлааг сайжруулахад анхаарах нь чухал юм.
-Сүүлийн хормыг танд үлдээе?
-Ногоон өнгөтэй ногоо түлхүү хэрэглэхийг зөвлөж байна. Учир нь эдгээр ногоонуудад антиоксиндант буюу хавдрын эсрэг бодисуудын агууламж өндөр байдаг. Мөн хоол унд идсэнийхээ дараа зөв бүтэцтэй усыг ууж хэрэглэх нь ходоодны салстад наалдсан давсыг угаах болон хоол ундыг шингэлж, ходоодны үйл ажиллагаанд тусалдаг.
-Ялангуяа А, АВ, бүлгийн цустай хүмүүс ходоодны хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэйг тогтоожээ-
Хавдар Судлалын Үндэсний төвийн эрдэм шинжилгээ, сургалт мэдээллийн албаны дарга Д.Оюунчимэгтэй уулзаж ярилцлаа.
-Ходоодны хорт хавдрын өвчлөлийн талаар яриагаа эхлэх үү?
-Монголд зонхилон тохиолдох хорт хавдрын өвчлөлийн хоёрдугаарт ходоодны хорт хавдар ордог. Олон жилийн дунджаас үзэхэд жилд 100 мянган хүний 23 нь энэ өвчнөөр өвчилжээ. Нийт ходоодны хорт хавдартай өвчтөний 70 гаруй хувь нь хожуу үе шатандаа илэрч байна. Манай улсын хувьд баруун бүсийн аймаг ялангуяа Ховд, Увсад ходоодны хавдрын өвчлөл их байдаг.
-Ходоодны хавдар, өмөн гэж ярих юм. Үүнд ямар ялгаа байна вэ?
-Ялгаагүй ээ. Нэг утгатай үг.
-Ходоодны хорт хавдрын шалтгаан юу вэ?
-Ходоодны хорт хавдар үүсэхэд нөлөөлдөг хэд хэдэн хүчин зүйл байдаг. Тухайлбал хоол хүнсний зохисгүй хэрэглээ буюу хэт өлсөх, идэх, утсан шарсан, давсалсан бүтээгдэхүүн архи тамхи хэрэглэх зэрэг буруу дадал заншил. Мөн хелико бактериар үүсгэгдсэн ходоодны үрэвсэлт өвчнүүд нөлөөлдөг. Хорт хавдар гэдэг нь эсийн гаж хөгжил хязгааргүй өсч, үржихийг хэлж байгаа юм. Ялангуяа давс ходоодонд их халгаатай. Давс ходоодны салстад очиж наалдаад, салстыг түлж гэмтээдэг. Гэмтсэн эсүүд гаж хөгжилд ороход бэлтгэгддэг. Түүнчлэн архи, тамхи нь ходоодны салстыг гэмтээдэг.
-Цусны бүлэгтэй ходоодны хорт хавдрыг холбон тайлбарлах юм?
-Тийм ээ. Ер нь ходоодны хорт хавдрыг цусны бүлэгтэй хамааруулж үзсэн судалгаанууд олон улсын түвшинд байдаг. Ялангуяа А, АВ бүлгийн цустай хүмүүс ходоодны хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэйг тогтоожээ. Энэ нь хүний цусанд эсрэг төрөгч, эсрэг бие гэсэн зүйл байна.
Эдгээр нь хүний биед гаднаас орж ирж байгаа бие мах бодид нийцэхгүй зүйлийн эсрэг хамгаалах урвал явуулдаг. Гэтэл дээрх бүлгийн цустай хүмүүсийн ходоодны хавдар үүсгэгч хүчин зүйлүүдийн эсрэг хамгаалах урвал сул байдаг. Тиймээс ходоодны хорт хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэй байдаг юм.
-Сэргийлэх арга хэмжээний тухайд?
-Утсан шарсан, хоносон хоол хэрэглэхгүй байх, архи тамхийг хязгаарлах, мөн нитрит, нитратын давстай зүйлийг бага хэрэглэх хэрэгтэй. Нитрит нитратын давс нь хиам, лаазалсан бүтээгдэхүүн, тэр ч байтугай ундны усанд байдаг. Нөгөө талаас сүү, цагаан идээ, шинэ жимс, хүнсний ногоог хоол ундандаа өргөн хэрэглэх хэрэгтэй. Өдөрт 400 граммаас багагүй ногоо жимсийг хүнсэндээ хэрэглэх ёстой. Түүнээс гадна бактерийн халдвараас сэргийлэх нь чухал. Тухайлбал хеликобактер нь дутуу угаасан аяга, таваг, халбага сэрээгээр халдварлагддаг. Мөн зөв зохистой хооллож, амралтаа зохицуулах нь чухал юм. Ходоодны цочмог үрэвслийг төгс эмчлүүлэх хэрэгтэй.
-Ходоодны хорт хавдрын үед ямар зовиур илрэх вэ?
-Хоол ундны шингэц муудах, ходоод аюулхай дээр хатуулдах, цанхайх, хэт цатгалдах, биеийн жингээ хэт алддаг. Түүнчлэн хэхрүүлэх, махан хоолонд дургүй болох, ямар ч шалтгаангүйгээр маш их ядарч, бие сулрах, ходоодноос цус гарах зэрэг шинж тэмдэг байж болно.
-Эрт илрүүлэх ямар арга байна вэ?
-Уян дурангийн арга. Ходоодны архаг үрэвсэлтэй, шархлаатай хүмүүс 3-6 сар тутам ходоодоо дурандуулж байх шаардлагатай. Мөн хорт хавдрын сэжигтэй үед эс эдийн шинжилгээ хийнэ.
-Дээрх оношлогоог хаана хийлгэж болох вэ?
-Уян дуран нь ХӨСҮТ, Клиникийн I, II, III зэрэг нарийн мэргэжлийн эмнэлэгт байгаа. Харамсалтай нь зарим аймаг, дүүргүүдэд байхгүй байгаа нь ходоодны хорт хавдрыг эрт оношлоход бэрхшээл учруулж байна.
- Ингэж ойрхон дурандуулахад сөрөг зүйл бий юу?
-Байхгүй. Орчин үед ходоодны уян дурангуудын уян чанар, мэдээ алдуулах бодисууд сайжирсан.
-Хорт хавдар бүрэн эмчлэгдэх үү?
-Хорт хавдрыг дөрвөн үе шатанд хувааж үздэг юм. Ер нь хэдий чинээ эрт шатандаа илрүүлнэ, эмчилгээний үр дүн төдий чинээ сайн байна. Ходоодны хорт хавдрыг мэс заслын болон химийн эмчилгээний аргаар эмчилдэг.
-Хөнгөвчлөх эмчилгээ гэж юуг хэлээд байна вэ?
-Хорт хавдар нь, хүндэрсэн өвчтөнүүдэд үзүүлдэг тусламж үйлчилгээ юм. Өвчтөнийг зовиур шаналгаагүй байлгахад гол зорилго нь оршдог.
-Хүмүүс амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн ходоодны хавдарт сайн гэж ярьдаг?
-Дэлхийд нэгэнт угжирсан хорт хавдрыг эмчлэх арга хязгаарлагдмал хэвээрээ л байна. Өнөөдрийн байдлаар шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр ургамал, амьтны гаралтай зүйлс хорт хавдрыг эдгээж гэсэн нотолгоо байхгүй байна. Иймд хамгийн чухал нь урьдчилан сэргийлэх, өвчлөхгүй байхад анхаарч, зөв зохистой хоол хүнс хэрэглэж, биеийн хөдөлгөөнийг сайжруулах, элдэв гаж зүйл хэрэглэхгүй байх, биеийнхээ дархлааг сайжруулахад анхаарах нь чухал юм.
-Сүүлийн хормыг танд үлдээе?
-Ногоон өнгөтэй ногоо түлхүү хэрэглэхийг зөвлөж байна. Учир нь эдгээр ногоонуудад антиоксиндант буюу хавдрын эсрэг бодисуудын агууламж өндөр байдаг. Мөн хоол унд идсэнийхээ дараа зөв бүтэцтэй усыг ууж хэрэглэх нь ходоодны салстад наалдсан давсыг угаах болон хоол ундыг шингэлж, ходоодны үйл ажиллагаанд тусалдаг.
Хавдар Судлалын Үндэсний төвийн эрдэм шинжилгээ, сургалт мэдээллийн албаны дарга Д.Оюунчимэгтэй уулзаж ярилцлаа.
-Ходоодны хорт хавдрын өвчлөлийн талаар яриагаа эхлэх үү?
-Монголд зонхилон тохиолдох хорт хавдрын өвчлөлийн хоёрдугаарт ходоодны хорт хавдар ордог. Олон жилийн дунджаас үзэхэд жилд 100 мянган хүний 23 нь энэ өвчнөөр өвчилжээ. Нийт ходоодны хорт хавдартай өвчтөний 70 гаруй хувь нь хожуу үе шатандаа илэрч байна. Манай улсын хувьд баруун бүсийн аймаг ялангуяа Ховд, Увсад ходоодны хавдрын өвчлөл их байдаг.
-Ходоодны хавдар, өмөн гэж ярих юм. Үүнд ямар ялгаа байна вэ?
-Ялгаагүй ээ. Нэг утгатай үг.
-Ходоодны хорт хавдрын шалтгаан юу вэ?
-Ходоодны хорт хавдар үүсэхэд нөлөөлдөг хэд хэдэн хүчин зүйл байдаг. Тухайлбал хоол хүнсний зохисгүй хэрэглээ буюу хэт өлсөх, идэх, утсан шарсан, давсалсан бүтээгдэхүүн архи тамхи хэрэглэх зэрэг буруу дадал заншил. Мөн хелико бактериар үүсгэгдсэн ходоодны үрэвсэлт өвчнүүд нөлөөлдөг. Хорт хавдар гэдэг нь эсийн гаж хөгжил хязгааргүй өсч, үржихийг хэлж байгаа юм. Ялангуяа давс ходоодонд их халгаатай. Давс ходоодны салстад очиж наалдаад, салстыг түлж гэмтээдэг. Гэмтсэн эсүүд гаж хөгжилд ороход бэлтгэгддэг. Түүнчлэн архи, тамхи нь ходоодны салстыг гэмтээдэг.
-Цусны бүлэгтэй ходоодны хорт хавдрыг холбон тайлбарлах юм?
-Тийм ээ. Ер нь ходоодны хорт хавдрыг цусны бүлэгтэй хамааруулж үзсэн судалгаанууд олон улсын түвшинд байдаг. Ялангуяа А, АВ бүлгийн цустай хүмүүс ходоодны хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэйг тогтоожээ. Энэ нь хүний цусанд эсрэг төрөгч, эсрэг бие гэсэн зүйл байна.
Эдгээр нь хүний биед гаднаас орж ирж байгаа бие мах бодид нийцэхгүй зүйлийн эсрэг хамгаалах урвал явуулдаг. Гэтэл дээрх бүлгийн цустай хүмүүсийн ходоодны хавдар үүсгэгч хүчин зүйлүүдийн эсрэг хамгаалах урвал сул байдаг. Тиймээс ходоодны хорт хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөртэй байдаг юм.
-Сэргийлэх арга хэмжээний тухайд?
-Утсан шарсан, хоносон хоол хэрэглэхгүй байх, архи тамхийг хязгаарлах, мөн нитрит, нитратын давстай зүйлийг бага хэрэглэх хэрэгтэй. Нитрит нитратын давс нь хиам, лаазалсан бүтээгдэхүүн, тэр ч байтугай ундны усанд байдаг. Нөгөө талаас сүү, цагаан идээ, шинэ жимс, хүнсний ногоог хоол ундандаа өргөн хэрэглэх хэрэгтэй. Өдөрт 400 граммаас багагүй ногоо жимсийг хүнсэндээ хэрэглэх ёстой. Түүнээс гадна бактерийн халдвараас сэргийлэх нь чухал. Тухайлбал хеликобактер нь дутуу угаасан аяга, таваг, халбага сэрээгээр халдварлагддаг. Мөн зөв зохистой хооллож, амралтаа зохицуулах нь чухал юм. Ходоодны цочмог үрэвслийг төгс эмчлүүлэх хэрэгтэй.
-Ходоодны хорт хавдрын үед ямар зовиур илрэх вэ?
-Хоол ундны шингэц муудах, ходоод аюулхай дээр хатуулдах, цанхайх, хэт цатгалдах, биеийн жингээ хэт алддаг. Түүнчлэн хэхрүүлэх, махан хоолонд дургүй болох, ямар ч шалтгаангүйгээр маш их ядарч, бие сулрах, ходоодноос цус гарах зэрэг шинж тэмдэг байж болно.
-Эрт илрүүлэх ямар арга байна вэ?
-Уян дурангийн арга. Ходоодны архаг үрэвсэлтэй, шархлаатай хүмүүс 3-6 сар тутам ходоодоо дурандуулж байх шаардлагатай. Мөн хорт хавдрын сэжигтэй үед эс эдийн шинжилгээ хийнэ.
-Дээрх оношлогоог хаана хийлгэж болох вэ?
-Уян дуран нь ХӨСҮТ, Клиникийн I, II, III зэрэг нарийн мэргэжлийн эмнэлэгт байгаа. Харамсалтай нь зарим аймаг, дүүргүүдэд байхгүй байгаа нь ходоодны хорт хавдрыг эрт оношлоход бэрхшээл учруулж байна.
- Ингэж ойрхон дурандуулахад сөрөг зүйл бий юу?
-Байхгүй. Орчин үед ходоодны уян дурангуудын уян чанар, мэдээ алдуулах бодисууд сайжирсан.
-Хорт хавдар бүрэн эмчлэгдэх үү?
-Хорт хавдрыг дөрвөн үе шатанд хувааж үздэг юм. Ер нь хэдий чинээ эрт шатандаа илрүүлнэ, эмчилгээний үр дүн төдий чинээ сайн байна. Ходоодны хорт хавдрыг мэс заслын болон химийн эмчилгээний аргаар эмчилдэг.
-Хөнгөвчлөх эмчилгээ гэж юуг хэлээд байна вэ?
-Хорт хавдар нь, хүндэрсэн өвчтөнүүдэд үзүүлдэг тусламж үйлчилгээ юм. Өвчтөнийг зовиур шаналгаагүй байлгахад гол зорилго нь оршдог.
-Хүмүүс амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн ходоодны хавдарт сайн гэж ярьдаг?
-Дэлхийд нэгэнт угжирсан хорт хавдрыг эмчлэх арга хязгаарлагдмал хэвээрээ л байна. Өнөөдрийн байдлаар шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр ургамал, амьтны гаралтай зүйлс хорт хавдрыг эдгээж гэсэн нотолгоо байхгүй байна. Иймд хамгийн чухал нь урьдчилан сэргийлэх, өвчлөхгүй байхад анхаарч, зөв зохистой хоол хүнс хэрэглэж, биеийн хөдөлгөөнийг сайжруулах, элдэв гаж зүйл хэрэглэхгүй байх, биеийнхээ дархлааг сайжруулахад анхаарах нь чухал юм.
-Сүүлийн хормыг танд үлдээе?
-Ногоон өнгөтэй ногоо түлхүү хэрэглэхийг зөвлөж байна. Учир нь эдгээр ногоонуудад антиоксиндант буюу хавдрын эсрэг бодисуудын агууламж өндөр байдаг. Мөн хоол унд идсэнийхээ дараа зөв бүтэцтэй усыг ууж хэрэглэх нь ходоодны салстад наалдсан давсыг угаах болон хоол ундыг шингэлж, ходоодны үйл ажиллагаанд тусалдаг.