ГУТАЛ #31: “Мөнгөө алдсан хүмүүс өрөвдөлтэй санагдаж байгаагүй, өөрсдийнх нь л сонголт шүү дээ”

Хар, цагаан. Бор, шар. Майжиг, жайжиг. Гялгар, гялтгар. Шороотой тоостой...Энэ хотод, эргэн тойронд хэчнээн олон хэлбэр маягтай гутал холхино вэ.

Гадаа хүйтэнд өдөржин хөл хавсран суух худалдаачны гутал. Баасан гарагийн орой бүдчин байж гэртээ харих шоучны гутал. Хавартай хамт хайр мөрөөсөж яаралгүй алхах залуугийн хөлдөө жийсэн байдаг л нэг ботинк. Гутал бүр хаа нэг тийш яаравчилна. Зорилгогүй тэнэж яваа бололтой зүүн тийш, тэгснээ баруун тийш буцаж эргэн холхих гуталтай ч таарлаа.

Ер нь энэ гутлууд хаа хүрдэг бол?. Хүн бүр гуталтай. Гутал бүрийн цаана амьдрал бий...

Энэ бол 18 настны гутал. Хайртай хүнтэйгээ гэрлэлтээ батлуулж гал голомтоо бадрааж болно. Жолооны үнэмлэх авч, автомашинтай болж болно. Анхны зарлангаар цэрэгт мордож алба хааж болно. Тийм ээ, 18 насанд хүрсэн даруйд  “болно” гэх тодотголтой олон боломжууд нээгдэж, эрхзүйн чадамжтай иргэн болдог.  Тийм учраас л 18 насны тухай онцгойлон дуулж шүлэглэдэг биз.

Энэ хар гутлын эзэн 18 насанд хүрээд өнгөрсөн жил Улаанбаатар хотод оюутан болж иржээ. Хичээл намар орох ч тэр эртхэн очиж төвхнөхөөр зун хотод ирсэн. Ирсэн даруйд танил ах нь ажил хийх санал тавьж. 24 цаг ажиллаад 200 мянган төгрөгийн цалин авна. Ажиллах газраа амьдарч бас болно гэх татгалзахын аргагүй санал.

Ажил эхэллээ. Түрээсийн байранд байрлана. Тэнд 24 цаг тасралтгүй ажиллана, тэгээд 24 цаг амарна. Хоногийн 200 мянган төгрөгийн цалингийнхаа 50 мянгаар хоол захиалж эсвэл гоймон худалдан авч дэвтээж иднэ. Үлдсэнээр нь хувцас авч өмсөнө. Тэр байранд ерөөс хоёр хүн л байх бөгөөд тэд л ээлжлээд ажиллаад байна.

Хийх ажил их амархан. Хүмүүс тоглох хүсэлт ирүүлнэ. Хүсэлтийг нь гар утаснаасаа хүлээн зөвшөөрөөд, хэрхэн тоглож буйг нь мөн л цахимаар хараад сууж байхад болно. Ийм байдлаар сар гаруйн хугацаанд ажиллав. Орой ямар хоол хийж идэх тухай, маргааш хаана хоноглох тухай бодох зүйлгүй бүх юм бэлэн, бас мөнгөтэй амьдрал түүнд үнэхээр таалагдаж байсныг тэр хэлж байна.

Гэхдээ тэр бэлэн амьдрал удаан үргэлжилсэнгүй. Нэг л өдөр цагдаа ирж тэднийг баривчлав. “461-т 48 цаг байж үзсэн. Ёстой муухай газар байна билээ. Анх удаа цагдаад баривчлагдаж, шоронд орж үзсэн тул би айсан, уйлсан. Цагдаад баригдаад л гэмт хэрэгт холбогдох буруу ажил хийж байснаа мэдсэн” гэж хар гутлын эзэн ярилаа.

Хийдэг байсан ажлыг нь лавлавал олон улсад ашиглах боломжтой гар утасны аппликейшнаар дамжуулан хүмүүс нэг ширээнд суугаад цахимаар мөрийтэй тоглоно. Бооцооны мөнгөө шилжүүлсэн даруйд ширээнд суух эрхтэй болох бөгөөд энэ хүсэлтийг нь хар гутлын эзэн хүлээн авна, ингээд үл таних хүмүүс хоорондоо тоглож эхэлнэ. Мэдээж тоглоом тул нэг нь хожиж бусад нь алдана.

Харин энэ дундаас ашиг олдог хүн бол хар гуталтныг ажиллуулдаг танил ах. Түүний танил ах хүмүүсийг нэг ширээнд суулгаж тоглуулсныхаа хариуд тэдний мөнгөнөөс өдөртөө л дунджаар 2 сая төгрөг олдог байж.

Өдөрт багадаа л 200-300 хүн тоглоно. Энэ дунд 500-600 мянган төгрөгөөр тоглох хүн байхад 2-3 сая төгрөгөөр тоглоод алдах ч хүмүүс байдаг гэнэ. Зарим нь авна, хэсэг нь алдана. Нэг тоглоод л 4-5 сая төгрөгөө алдаж байгаа хүн ч байсныг энэ гутлын эзэн ярьж байна. Орой 20:00 цагаас хойш хүмүүс идэвхтэй тоглох бөгөөд шөнөжин тоглосоор үүр цайлгадаг хүмүүс ч байдаг гэнэ.

“Мөрийтэй тоглоом нэг л тоглосон хүн болих тухай боддоггүй юм шиг санагдсан. Өнөөдөр алдсан хүн маргааш дахиад л мөрий тавиад ороод ирнэ. Эсрэгээрээ өнөөдөр хожсон хүн ч маргааш дахиад л бооцоогоо өсгөөд ороод ирдэг. Их хэмжээний мөнгөө удаа дараа алдсан хүмүүс “Дахиад ганцхан тоглочихъё, эрх нээгээд өгөөч” гээд гуйх тохиолдол олон. Биднийг ажиллуулдаг байсан ах 200-300 мянган төгрөг болон үүнээс дээш мөнгөө алдсан хүнд бонус нэг амь үнэгүй өгөхийг зөвшөөрдөг” гэж тэр ярилаа.

Ер нь энэ тоглоомын цаана том тоотой мөнгө эргэлддэг юм байна.

Хар гутлын эзэн ямар ажил хийж байгаагаа мэдээгүй гэв. Танил ах нь хууль бус шүү гэж хэлээгүй, харин хийж буй ажлаа хүнд битгий хэлээрэй гэж сануулжээ. Цахим мөрийтэй тоглоом зохион байгуулж байгаа бүлэг этгээдүүд ойрын хүрээллийн иргэдэд өндөр цалин амлаж админаараа ажиллуулж, байр түрээслэн 24 цагаар 2-3 ээлжээр ажиллуулдаг юм байна.

Хар гуталтны аав, ээж нь малчид. Тэд хүүгээ гэмт хэрэгт холбогдсоныг мэдээгүй байгаа аж. Тэр хэрэгт холбогдсоноосоо хойш хичээлдээ явж, барилга дээр ажиллаж байгаа гэнэ, хоногийн 80 мянган төгрөгийн цалинтай. Гэсэн ч “дуудсан цагт ирээрэй” гэдэг хуулийн байгууллагын үүрэгт үргэлж хүлээстэй яваа.

Хэрэг нь прокурорт шилжжээ. Удахгүй шүүхэд шилжиж, шүүхээс түүний гэм буруутай эсэхийг тогтооно. “Хоригдчихвол яах вэ” гэсэнд тэр хариулт хэлэлгүй газар ширтэв. “Яах гэж ажиллав даа” гэж их бодож байгаа. Амар мөнгө олох гээд алдчихлаа, ирээдүйд энгийн сайхан мэргэжил эзэмшээд сайхан амьдарна гэж бодож буй тухайгаа тэр ярив.

Тэр бол админ буюу мөрийтэй тоглоом тоглох хүмүүсийн хүсэлтийг хүлээн авдаг ажил хийдэг байв. Харин үүний цаана мөрийтэй тоглоом зохион байгуулдаг, орон байраар хангадаг гээд олон хүмүүс бий. Тэд гадаад улсын иргэдээс веб сайт худалдан авах, аппликейшнд төлбөртэйгөөр өрөө нээн гадаад улсын VPN ашиглан иргэдийг тоглуулж, Facebook, Instagram зэрэг аппликэйшнаар дамжуулан зар сурталчилгаа явуулах, үнэгүй тэмцээн зарлах гэх мэт байдлаар иргэдийг татан оруулдаг байна.   

***

Цахим мөрийтэй тоглоом, үүнийг тоглож болохгүй, энэ бол хууль бус гэдгийг хангалттай сонссон бас сэрэмжлүүлсэн. Гэсэн ч хохирогч байсаар, иргэд хохирсоор. Энэ удаад хохирсон иргэдийн тухай биш бусдыг хохироож буй этгээдүүдийн байр сууринаас асуудлыг хөндөж, тэд бусдыг хэрхэн хохироож буй талаар өөрсдөөр нь яриулж, сэрэмжлүүлэхийг зорилоо.

“Хүмүүс алдаад байгаа хэрнээ яагаад дахин дахин тоглоод байдаг юм бол” гэж л хааяа боддог байсан. Түүнээс мөнгө алдаж байгаа хүмүүс өрөвдөлтэй санагддаггүй байсан, өөрсдийнх нь сонголт шүү дээ гэж хар гутлын эзэн ярилаа.

Тийм ээ, мөрийтэй тоглоом зохион байгуулж байгаа этгээдүүд хүмүүсийг зориудаар хохироодог, тэдний мөнгийг л авдаг. Тэд хүмүүс мөнгөө алдахаас биш харин тоглохоо болихоос л айдаг. Та 9 хүнтэй нэг ширээнд суугаад тоглоход бүгд бие биеэ танихгүй мэт жүжиглэх ч үнэн хэрэгтээ та л ганцаараа тэдний эсрэг тоглож байж ч болзошгүй. Энэ бол мөрийтэй тоглоом зохион байгуулагчид бусдын мөнгийг залилж авдаг нэг л арга нь.