УИХ-ын ээлжит бус чуулган өнөөдөр болж, Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын 2022 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ.

Төсвийн тодотголын хүрээнд ахмад настны бүрэн тэтгэврийн доод хэмжээг 500 мянган төгрөг хүртэл өсгөж, 500 мянгаас дээш тэтгэврийг 15 хувиар нэмэгдүүлэх тухай Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн өгсөн чиглэлийг хэрэгжүүлэх ажиллаж байна. Мөн төсвийн тодотголд өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлтийг тогтворжуулах зарим багж арга хэмжээг тусгажээ.

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, Ерөнхийлөгчийн өгсөн чиглэлийг хэрэгжүүлэхдээ тэвчиж болох зардлуудыг танах, улсын төсвийн давсан орлогыг ашиглах, зураг төсөв нь тодорхойгүй болон төсвийн хэлэлцүүлгийн явцад шинээр нэмэгдсэн зарим төслүүдийг хасах зэргээр шаардагдах эх үүсвэрийг бүрдүүлэхээр тооцлоо. Ингэснээр 2022 оны төсвийн нийт зардал нэмэгдэхгүй, мөн орлого буурахгүй. Хэдийгээр ийм боловч тэтгэврийн хэмжээг нэмэгдүүлж, 637 тэрбум гаруй төгрөг бүрдүүлэх нь Засгийн газарт амаргүй сорилт байх болно.

УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ, Ахмадуудын тэтгэврийг нэмэх Засгийн газрын санаачилгыг дэмжиж байна. Хоёрдугаарт, Хулгай луйврыг дээрээс нь таслан зогсоох чиглэлээр Ерөнхий сайд ямар ажил зохион байгуулах гэж байна вэ. Алдарт Нийгмийн даатгалын сангийн хөрөнгийг завшсан Ундармаагийн “Капитал” банк, Хөрөнгө оруулалтын банкнаас их хэмжээний зээл авсан хүмүүсийг яах вэ? Дээр нь Хөгжлийн банкнаас 846 тэрбум төгрөгийн зээл авсан 26 зээлдэгчийн нэрийг зарласан байна. Энэ чинь дандаа эрх мэдэлтэй этгээдүүдийн асуудал шүү дээ. Оффшор бүсэд гаргасан хөрөнгө дандаа улстөрчидтэй холбоотой. Улсын Ерөнхий сайд хийж байсан хүний эх үүсвэр нь тодорхойгүй тансаг хаусууд яригдаж байгаа. Энэ хөрөнгийг оруулж ирэх талаар яагаад ажил хийхгүй байна аа.

Энэ буруу үлгэр жишээнээс болоод доошоо төрийн бүх шатны албан хаагчид хөрөнгө мөнгө рүү хошуурч байна. Орлогоосоо давсан хэрэглээтэй, төрийн бүх шатны албан хаагчидтай хариуцлага ярих асуудал руу шуурхай ормоор байна. Хөгжлийн банкны 26 зээлдэгч улс төрийн нөлөө бүхий ямар хүмүүстэй хамааралтай нэр устай нь зарламаар байна.

Л.Оюун-Эрдэнэ, Засгийн газраас авлигатай тэмцэхэд анхаарч байгаа. Засгийн газрын өнгөрсөн лхагва гарагийн /2022.01.26/ хуралдаанаар Хөгжлийн банкнаас зээл авсан болон тэдэнтэй хамаарал бүхий этгээдүүдийг АТГ-т өгөх шийдвэр гаргуулсан. Бизнесийн орчин хүндэрсэн ААН-үүд байгаа. Боломжтой мөртлөө төрийн байгууллагад ингэж ханддаг иргэн, ААН байж болохгүй гэж үзэж байгаа. Энэ асуудал хуулийн байгууллагуудаар шийдэгдэх биз дээ.
Шинэ сэргэлтийн бодлогын хүрээнд Хөгжлийн банк, Эрдэнэс Монголыг өөр түвшинд гаргахгүй бол төсвөөс том төслүүдийг санхүүжүүлэх боломжгүй. Капитал банк болон Засгийн газартай холбоотой бусад асуудлуудыг шийдүүлээд явж байгаа гэдгийг хэлэх нь зүйтэй. 

УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн, Хөгжлийн банкны луйврыг хэрхэвч зүгээр орхиж болохгүй. Бусдын боломжийг хулгайлсан хүмүүст хариуцлага тооцох ёстой.

Сангийн сайд Б.Жавхлан, Хөгжлийн банктай холбоотой асуудал дээр Засгийн газар хичээж ажиллаж байна. Хөгжлийн банк сүүлийн хоёр жилд зээл олгосонгүй. Энэ бол гайхуулах зүйл биш л дээ. Нийт олгосон зээлийн 55 хувь гацаанд орчихсон.

Цаашид явуулах хөгжлийн олон төсөл хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлээд явах ёстой байтал өмнөх олгосон чанаргүй зээлээс болоод үндсэндээ зогсонги байдалд ороод байна. Тийм учраас  чанаргүй зээлдэгч нарыг хууль хяналтын байгууллагад шилжүүлж, бүхий л боломжоороо ажиллаж байгаа. Багагүй үр дүн гарч буй хэдий ч хүнд нөхцөлд байна гэв.