ТОЙМ: Дархан аваргатай, Даяар дуурсах мэргэнтэй Монгол наадам өндөрлөлөө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх баяр наадмыг нээж хэлсэн үгэндээ "Монгол наадам бол эцэг тэнгэр, эх дэлхий эрдэмт хүмүүний гурвалсан их баяр, Монгол төрийн ой санамж, тусгаар тогтнолын бэлгэдэл, эртний түүхтэй монголчууд бидний оюун санаа, оршин тогтнохын дархлаа юм" хэмээн онцолсон билээ.

Энэ жилийн наадмын нээлт, хаалтын ёслолыг шинэ технологи, дэвшилтэт төхөөрөмжийг үүх түүхтэй хослуулан хийх шинэ санаа бүхий зохиол төлөвлөгөөгөөр “Монгол туургатан” театрын найруулагч Ц.Батнайрамдал найруулж үзэгч олонд хүргэлээ.

“Эх дэлхий, эх оршихуй цадиг” сэдэвтэй баяр наадмын нээлтийн эхний бүлэгт эх дэлхий бол зөвхөн хүн төрөлхтний оршин байгаа газар биш бөгөөд эртний ургамал, амьтан, хорвоо дэлхийн үүслийн талаар үзүүлсэн юм.

Наадмын найруулагчаар ажилласан Ц.Батнайрамдал, Монголын ард түмэн нүүдэлчин соёлыг дэлхийд гаргах бүрэн боломжтой. Өв соёлоо тээгээд орчин үеийн техник технологийн шинэчлэлтэй хослуулбал урлаг, соёл маань дэлхийд гарах бүрэн боломжтой гэдгийг наадмын нээлтийн тоглолтод харуулахыг зорьсон. Та бүхний сэтгэлд нийцсэн бол төр, түмний өмнө хүлээсэн үүрэг, хариуцлагаа бага ч гэсэн биелүүллээ гэж баярлаж байна гэсэн юм.

БУТАНЫ ХААН ХАТНЫ ХАМТ МОНГОЛ НААДМЫН НЭЭЛТИЙГ СОНИРХОВ

Монгол Улсад төрийн айлчлал хийж буй Бутан улсын Хаант Улсын Цог Жавхлант Хаан хатны хамтаар Тулгар төрийн 2233 жил, Их Монгол Улсын 818 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 113, Ардын хувьсгалын 103 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын нээлтэд оролцлоо.

Бутаны Хаан Жигмэ Гэсэр Намжил Ванчук: “Монгол Улсад урьсан Ерөнхийлөгч болон Монголын ард түмэнд маш их баярлалаа. Би өөрийн нутгийн “Таши Дэлэг” гэдэг үгээр Та бүхэнд хүндэтгэл үзүүлж, мэндчилгээ дэвшүүлж байна. Сур харваа бол Монгол Улсын адилаар Бутаны үндэсний спортын нэг, манай өв соёлын нэг хэсэг. Бага наснаасаа нум сумаар харвадаг байсан гэж хэлсэн юм. 

Тулгар төрийн 2233 жил, Их Монгол Улсын 818 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 113, Ардын хувьсгалын 103 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын хүчит бөхийн барилдаанд 512 бөх зодоглосноос Улсын аварга Н.Батсуурь, улсын арслан Б.Орхонбаяр нар найм даван, үзүүр түрүүнд үлдлээ. 

Аварга арслан хоёр эр бяр, ид хав тэнцүүхэн барилдаж, Увс аймгийн Ховд сумын уугуул Улсын аварга Намсрайжавын Батсуурь ес даван түрүүлж, 37 насандаа Монгол Улсын Дархан аварга цол хүртэв. Сэлэнгэ аймгийн Цагаан нуур сумын уугуул Улсын арслан Баярсайханы Орхонбаяр  үндэсний их баяр наадамд хоёр дахь удаагаа үзүүрлэж, наадамчин олноо баясгалаа.   

УЛСЫН ЗААН ЦОЛТОН НЭГ, УЛСЫН ХАРЦАГА ЦОЛТОН ХОЁР ТӨРЛӨӨ 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх өнөөдөр зарлиг гаргаж, Тулгар төрийн 2233 жил, Их Монгол Улс байгуулагдсаны 818 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 113 жил, Ардын хувьсгалын 103 жилийн ой, Улсын баяр наадмын Үндэсний бөхийн барилдаанд долоо давж “Улсын заан” цолны болзол хангасан Төв аймгийн Өндөрширээт сумын харьяат, “Сүлд” спорт хороо, “Дүнжингарав” дэвжээний бөх Доржхандын Хүдэрбулгад цол олголоо. 

МОНГОЛ УЛСЫН ХАРЦАГА ЦОЛНЫ БОЛЗОЛ ХАНГАСАН БӨХЧҮҮД:

• Төв аймгийн Баянчандмань сумын харьяат, “Сүлд” спорт хороо, “Дүнжингарав” дэвжээний бөх Эрдэнэбилэгийн Ууганбаяр,
• Говь-Алтай аймгийн Дэлгэр сумын харьяат, “Сүлд” спорт хороо, “Хантайшир” дэвжээний бөх Тогтох мэндийн Сайханжаргал нар Монгол Улсын харцага цол хүртсэн юм.  

ШИНЭЭР УЛСЫН ЗУРГААН НАЧИН ТӨРӨН ГАРЛАА

Үндэсний бөхийн барилдаан тав даван шөвгөрч улсын начин цолын болзол хангасан бөхчүүд цол тэмдгээ гардаж авсан. 
Шинэ начингууд: 

Зургаан насны хамгийн бага нь болох дааганы уралдаанд Төв аймгийн Бүрэн сумын уяач Х.Улам-Өрнөхийн хээр түрүү магнайд хурдаллаа 

Зургаан нас дундаа хамгийн хурдан, хөнгөн шингэн насны нэг болох их насанд Ховд аймгийн Чандмань сумын уугуул, Манлай уяач Б.Ерөөлтийн халтар их нас түрүү магнайд хурдаллаа. 

Энэ жилийн наадамд 217 соёолон уралдуулахаар бүртгүүлснээс 152 нь уралдсан юм. Булган аймгийн Сэлэнгэ сумын Х.Бөхбатын хүрэн үрээ түрүү магнайд орсон.

Хамгийн эр бяртай, омголонд тооцогдоог азарганы уралдаанд Аймгийн алдарт уяач С.Гал-Эрдэнийн нандин хонгор түрүүллээ

Улсын их баяр наадмын шүдлэн насны морьд уралдахад Өвөрхангай аймгийн Хархорин сумын уяач Цэрэндэндэвийн Давгасүрэнгийн хул үрээ түрүү магнайд хурдаллаа.

 Хүй долоо худагт хязаалан насны морьдын уралдаан эхлэн Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай сумын уяач Батсуурийн Чинзоригийн хурдан хээр үрээг 9 настай С.Жансэрэг хүү унан түрүү магнайд хурдалж орж ирсэн юм.

40 СУМНААС 38 ОНОЖ ТҮРҮҮЛСЭН ХАРВААЧ Б.ПУНСАЛДУЛАМД ДАЯАР ДУУРСАХ МЭРГЭН ЦОЛ ОЛГОВ

Үндэсний их баяр наадмын сурын шилдгүүд тодорсон.

ҮНДЭСНИЙ СУРЫН ХАРВААНД ЭРЭГТЭЙ ХАРВААЧДААС

• 40 сумнаас 37 онож түрүүлсэн Баян-Өлгий аймгийн Алтай сумын харъяат, “Өлгийн мэргэчүүл” багийн харваач Нармандахын Алтансүхэд  “Улсын мэргэн” цол,
• 40 сумнаас 36 сум онож гуравдугаар байр эзэлсэн Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын уугуул, “Бат-Ур мэргэн’’ үндэсний сурын холбооны харваач Дагвасүмбэрэлийн Эрдэнэхүүд “Улсын гоц харваач” цол,
• 40 сумнаас 36 сум онож дөрөвдүгээр байр эзэлсэн Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын харъяат, “Баргудай мэргэн” багийн харваач Бадарчийн Лхагвадоржид “Улсын онч харваач” цол,
• 40 сумнаас 36 сум онож тавдугаар байр эзэлсэн Нийслэлийн Хан-Уул дүүргийн “Очирваань” клубын харваач Жамъянсүрэнгийн Эрдэнэбилэгт “Улсын тод харваач” цол,

ҮНДЭСНИЙ СУРЫН ХАРВААНД ЭМЭГТЭЙ ХАРВААЧДААС

• 40 сумнаас 38 сум онож түрүүлсэн Өвөрхангай аймгийн Нарийнтээл сумын уугуул, “Их Монголын харвуул” харваачдын нэгдсэн холбооны харваач Бадам-Очирын Пунсалдуламд “Улсын даяар дуурсах мэргэн” цол,
• 40 сумнаас 36 сум онож гуравдугаар байр эзэлсэн Хэнтий аймгийн Батноров сумын уугуул, “Соёмбо” спорт хорооны тамирчин Баярбатын Пүрэвсүрэнд “Улсын гоц харваач” цол,
• 40 сумнаас 36 сум онож дөрөвдүгээр байр эзэлсэн Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын харъяат, “Өнөд цэнгэлийн манлай” харваачдын холбооны харваач Баянжаргалын Наадамд “Улсын онч харваач” цолыг тус тус олголоо

ЦЭЦ МЭРГЭН ШАГАЙН ХАРВААЧИД

Насанд хүрэгчдийн багийн харвааны тэмцээнд 97 багийн 776 харваач цэц, мэргэнээ сорин өрсөлдсөнөөс:

• Тэргүүн байр – Монгол Улсын Үлэмж дархан мэргэн, спортын мастер Сундуйсүрэнгийн Ямааранз ахлагчтай Архангай аймаг, АПУ ХК, Алдар спорт хорооны баг
• Дэд байр – Аймгийн Гоц мэргэн Дамдиндоржийн Билгүүн ахлагчтай Сүхбаатар аймаг, Алтан арвай ХХК-ийн баг
• Гутгаар байр - Монгол Улсын Үлэмж дархан мэргэн, спортын мастер Батбаярын Баттулга ахлагчтай Дорноговь аймгийн Номт Даншиг Хеттрик группын баг
• Дөрөвдүгээр байр - Монгол улсын Мэргэн Цогтсайханы Цэнд ахлагчтай Төв аймгийн Бүрэн сумын баг

Аргамаг хүлгүүд нь хурдан, аварга бөхчүүд нь хүчтэй, эрэмгий харваачид нь цэцтэй, хотол олноороо бахдалтай, өндөр төр, өргөн түмний их баяр цэнгэл Үндэсний их баяр наадам ийнхүү цог хийморь дүүрэн, ёслол төгөлдөр өндөрлөлөө.