Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургууль, Рио Тинто групп, “Оюу толгой” компани хамтран Монгол Улсад анх удаа уул уурхайн "амин сүнс" болсон геотехникийн инженерүүдийг бэлтгэж, өнөөдөр анхны төгсөгчдөдөө бакалаврын диплом гардууллаа.
Ингэснээр уул уурхайн нарийн мэргэжлээр сурах сонирхолтой залуус эх орондоо дэлхийн жишигт нийцсэн мэдлэг боловсрол эзэмшин, цаашид Оюу толгой төдийгүй олон улсын томоохон уурхайд ажиллах суурь нөхцөл бүрдэж байгаа юм.
Геотехникийн инженер нь ашигт малтмалын орд, уул уурхай, барилга байгууламжийн хөрс чулуулаг, газрын гадаргын тогтцыг үнэн зөв тодорхойлох, зураг төсөл боловсруулахад шаардагдах инженер-геологийн үзүүлэлтүүдийг нарийвчлан тогтоох, цаашдын хувиралт, өөрчлөлтөд үнэлэлт өгдөг уул уурхай болон барилгын салбарт өндөр ач холбогдолтой мэргэжил юм.
2021 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн энэхүү хөтөлбөр нь 2.42 сая ам.долларын санхүүжилттэй бөгөөд өдгөө ШУТИС-д нийт 100 гаруй оюутан суралцаж байна. Цаашид магистрын хөтөлбөр нэвтрүүлэх, олон улсад магадлан итгэмжлүүлэх, багш нарыг чадавхжуулах, судалгааны төв байгуулах хэтийн зорилготой аж.
“ЭХ ОРНЫХОО ИРЭЭДҮЙГ ЦОГЦЛООХЫН ТУЛД СОНИУЧ БАЙЖ ШИНИЙГ ЭРЭЛХИЙЛЖ УЛАМ ИХИЙГ БҮТЭЭГЭЭРЭЙ”
Рио Тинто Монгол ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Х.Амаржаргал:
- Та бүхний сонгосон зам бол амаргүй бөгөөд хүнд бэрх. Уурхайчид түүхийн туршид эр зоригтнууд байж хүний гар хүрээгүй алс хол, газрын гүнд нуугдсан нөөцийг эрэн хайж, олборлож, жинхэнэ баялаг болгох хүнд ажлыг хийдэг. Мэргэжлийн чинь онцлог ийм тул зоригтой байж илүү алс хол, илүү гүнд аялаарай.
Дүү нартаа үргэлж шинийг эрэлхийлэгч, сониуч байхыг уриалмаар байна.
2030 он гэхэд Оюу Толгой дэлхийн дөрөв дэх том зэсийн уурхай болох төлөвтэй байна. Монгол орны зэс, байгалийн бусад баялгийг орчин үеийн дэвшилтэт технологи, чадварлаг хүний нөөцтэй хослуулж чадвал дэлхийн эрчим хүчний шилжилтэд голлох үүрэгтэй орон болох, цаашлаад эдийн засгийн өндөр үр шим хүртэх боломж бидэнд байна.
Та бүхэн ирээдүйн олон арван Оюу Толгойг бүтээн байгуулах агуу үйлст зогсолтгүй тэмүүлж, эх орныхоо ирээдүйг цогцлоохын тулд сониуч байж шинийг эрэлхийлж улам ихийг бүтээгээрэй гэж захья. Монгол Улсын хөгжлийг түүчээлэх шилдэг залуустаа цаашдын ажил амьдралд нь өндрөөс өндөр амжилт хүсье.
8 ТӨГСӨГЧ ОНЦЛОХ ДИПЛОМТОЙ, 1 ОЮУТАН ШИЛДЭГ ТӨГСӨГЧ БОЛЛОО
Рио Тинто Монгол ХХК-ийн Түншлэл, хамтын ажиллагаа хариуцсан Захирал Б.Даваасүрэн:
- Рио Тинто групп, Оюу толгой ХХК Монгол Улсын Шинжлэх ухааны их сургуулийн Геологи уул уурхайн сургуультай хамтран геотехникийн инженер бэлтгэх хамтын ажиллагааны төслийг эхлүүлж байсан нь саяхан мэт санагдаж байна. Өнөөдөр ийнхүү анхны төгсөгчид дипломоо гардан авч, сургуулиа амжилттай төгсөж байна. Рио Тинто нь дэлхийн 35 улсад үйл ажиллагаа явуулдаг, 50 мянга гаруй албан хаагчтай тэргүүлэгч уул уурхайн компаниудын нэг юм. Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа багагүй хугацаанд хэрэгжүүлж буй нийгмийн хөрөнгө оруулалт бүхий олон төсөл хөтөлбөрийн нэг нь боловсролын салбарт чиглэдэг.
Энэхүү мэргэжлээр төгссөн залуус маань зөвхөн уул уурхай биш, барилга, зам, метро барих гэх мэт хөрстэй холбоотой чиглэлд ажиллах боломжтой
Энэ утгаараа монгол хүний оюуны чадварыг дэлхийн шилдэг сургалтын хөтөлбөр, багш нарын дэмжлэгтэйгээр Оюу Толгой ХХК-д төдийгүй олон улсад ажиллах чадварлаг боловсон хүчин болж төгсөж байна. Энэхүү мэргэжлээр төгссөн залуус маань зөвхөн уул уурхай биш, барилга, зам, метро барих гэх мэт хөрстэй холбоотой чиглэлд ажиллах боломжтой. Оюутнууд маш амжилттай суралцсан ба 16 төгсөгчөөс 8 нь онцлох дипломтой, нэг оюутан шилдэг төгсөгч болжээ. Бакалавр болон магистрын хөтөлбөр хэрэгжих ба Австрали, Канадын шилдэг сургуулийн хөтөлбөрийг Монгол Улсын онцлогт тохируулан боловсруулсан байдлаар, англи хэл дээр дүүргэж төгсөнө. Мөн багш нарыг чадавхжуулж, судалгааны олон улсын лабораторийг бий болгож онол практикийг хослуулсан.
Оюу Толгой ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Дэйрдрэ Лингенфэлдер төгсөгчдөд хандаж хэлсэн үгэндээ “Та бүгдийг хараад би мөн өөрийнхөө төгсөлтийн өдрөө эргэн дурслаа. Өнөөдөр та бүгдийн хувьд зүгээр ч нэг төгсөлтийн баяр биш, цар тахлын бэрхшээлтэй үеийг туулж дөрвөн жилийн хөтөлбөрийг дүүргэсэн нөр их хүч хөдөлмөрийн үр дүн юм.
Өдгөө уул уурхайн салбар маань тогтвортой хөгжил, ногоон ирээдүйд чиглэсэн маш чухал үе дээрээ явж буй энэ үед бид боловсон хүчиндээ анхаарах хэрэгтэй. Тиймээс энэхүү салбарт нэгдэн орж, ирээдүйн шинэ хуудсаа эхлүүлж буй залуу боловсон хүчин та бүхэнд баяр хүргэе. Уул уурхайн салбар нь технологийн дэвшлийг эрчимжүүлэх, цаг уурын өөрчлөлт, тогтвортой байдал зэрэг тулгамдаж буй асуудлуудыг шийдвэрлэх зөвхөн Монгол орон ч биш дэлхий даяар чухал үүрэгтэй юм” гэлээ.
"ДЭЛХИЙ ДАЯАР ГЕОТЕХНИКИЙН ИНЖЕНЕР МЭРГЭЖЛИЙН ЭРЭЛТ ХЭРЭГЦЭЭ ИХ БИЙ"
Рио Тинто, Зэсийн группийн техник сургалт хариуцсан удирдагч Ч.Наранцогт:
- Монголд төдийгүй дэлхий даяар геотехникийн инженер мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ их бий болсон. Тэгэхээр монголчуудад энэ мэргэжлээр сурч боловсон хүчин бэлтгэх эрэлт хэрэгцээ байгааг олж харсан. Одоогоор нийт 80 гаруй залуус сурч байна. Төгсөж буй боловсон хүчнийг ажилд авах сонирхол томоохон уул уурхайн компаниудад байна. Тэгэхээр яг энэ мэргэжлийн хувьд боломж их бий. Дэлхий даяар уул уурхайн сургуулиудын оюутнуудын элсэлт буурсан, ажиллаж байгаа хүмүүсийн ихэнх нь дараагийн 10 жилд тэтгэвэрт гарах насанд ойртож байгаа гэх судалгаа бий. Тиймээс энэхүү салбарт ажиллах чадварлаг боловсон хүчний асуудал их хурцаар тавигдаж байна. Өөрөөр хэлбэл уул уурхайн томоохон төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд хүний нөөцөөс үүдэлтэй бэрхшээл гарах төлөвтэй.
“БИД ДЭЛХИЙН УУЛ УУРХАЙН САЛБАРТ ӨРСӨЛДӨХ ГАРААНД ИРСЭНД БАЯРТАЙ БАЙНА”
Монгол Улсын анхны зөвлөх инженер, ШУТИС-ийн Геологи уул уурхайн сургуулийн Дэд Профессор Б.Ганзориг:
- Геотехникийн инженер нь тэргүүлэх эрэлттэй мэргэжлийн жагсаалтад орохгүй ч Монгол Улсын уул уурхайн салбарт нэн шаардлагатай мэргэжил юм. Бид "Судалгаанд суурилсан их сургууль болно" хэмээх эрхэм зорилгынхоо хүрээнд Рио Тинто групп, “Оюу толгой” компанитай хамтран энэхүү хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлж, цаашлаад дэлхийн уул уурхайн салбарт өрсөлдөх гараан дээрээ ирсэнд туйлын баяртай байна. Төгсөгчид маань уул уурхайн томоохон компаниудад ажлын байртай болно гэдэгт анги даасан багшийнх нь хувьд итгэлтэй байна.
Геологи уул уурхайн сургуулийн геотехникийн инженер мэргэжлээр төгсөгч Г.Хонгорзул:
- Монгол орны хөгжилд хувь нэмэр оруулахуйц, ховор мэргэжил учраас геотехникийн инженер болохоор шийдэж өнөөдөр сургуулиа төгсөж буйд баяртай байна. Манай ангийн дийлэнх нь цааш үргэлжлүүлэн магистрын зэрэгт сурахаар төлөвлөсөн байсан. Миний хувьд өөрийн эзэмшсэн ил уурхайн геотехникийн инженер мэргэжлээрээ багагүй хугацаанд ажиллаж, туршлага хуримтлуулаад мэдлэгээ бататгах дараагийн алхмуудаа хийхээр төлөвлөж байна.
Уг хөтөлбөрийн хүрээнд Компьютерын лаборатори ШУТИС-д хүлээлгэн өгсөн бол “Оюу толгой” компанийн нэмэлт 366 мянган ам.долларын санхүүжилтээр Чулуулгийн лаборатори мөн байгуулсан байна. Энэхүү лабораториуд нь оюутнууд мэргэжлийн программ хангамж ашиглаж сургалт судалгаа хийх, Монгол орны байгалийн тогтоц, чулуулгийн бүтцийн онцлогийг илүү нарийвчлан судалж, үйлдвэрлэлд ашиглах бодит боломжийг бүрдүүлж өгч байгаагаараа онцлогтой.
Рио Тинто групп, “Оюу толгой” компани нь Монгол Улсын уул уурхайн салбарт эрэлт хэрэгцээтэй мэргэжилтнүүдийг сургах, дээд боловсролын хөгжилд хувь нэмэр оруулахад чиглэсэн санал санаачилга, үйл ажиллагааг дэмжин ажилладаг бөгөөд уг зорилгын хүрээнд боловсролын салбарын шинэчлэл хөгжилд түүчээлсэн олон улсын жишиг хөтөлбөрийг тогтвортой үргэлжлүүлнэ.
Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургууль, Рио Тинто групп, “Оюу толгой” компани хамтран Монгол Улсад анх удаа уул уурхайн "амин сүнс" болсон геотехникийн инженерүүдийг бэлтгэж, өнөөдөр анхны төгсөгчдөдөө бакалаврын диплом гардууллаа.
Ингэснээр уул уурхайн нарийн мэргэжлээр сурах сонирхолтой залуус эх орондоо дэлхийн жишигт нийцсэн мэдлэг боловсрол эзэмшин, цаашид Оюу толгой төдийгүй олон улсын томоохон уурхайд ажиллах суурь нөхцөл бүрдэж байгаа юм.
Геотехникийн инженер нь ашигт малтмалын орд, уул уурхай, барилга байгууламжийн хөрс чулуулаг, газрын гадаргын тогтцыг үнэн зөв тодорхойлох, зураг төсөл боловсруулахад шаардагдах инженер-геологийн үзүүлэлтүүдийг нарийвчлан тогтоох, цаашдын хувиралт, өөрчлөлтөд үнэлэлт өгдөг уул уурхай болон барилгын салбарт өндөр ач холбогдолтой мэргэжил юм.
2021 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн энэхүү хөтөлбөр нь 2.42 сая ам.долларын санхүүжилттэй бөгөөд өдгөө ШУТИС-д нийт 100 гаруй оюутан суралцаж байна. Цаашид магистрын хөтөлбөр нэвтрүүлэх, олон улсад магадлан итгэмжлүүлэх, багш нарыг чадавхжуулах, судалгааны төв байгуулах хэтийн зорилготой аж.
“ЭХ ОРНЫХОО ИРЭЭДҮЙГ ЦОГЦЛООХЫН ТУЛД СОНИУЧ БАЙЖ ШИНИЙГ ЭРЭЛХИЙЛЖ УЛАМ ИХИЙГ БҮТЭЭГЭЭРЭЙ”
Рио Тинто Монгол ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Х.Амаржаргал:
- Та бүхний сонгосон зам бол амаргүй бөгөөд хүнд бэрх. Уурхайчид түүхийн туршид эр зоригтнууд байж хүний гар хүрээгүй алс хол, газрын гүнд нуугдсан нөөцийг эрэн хайж, олборлож, жинхэнэ баялаг болгох хүнд ажлыг хийдэг. Мэргэжлийн чинь онцлог ийм тул зоригтой байж илүү алс хол, илүү гүнд аялаарай.
Дүү нартаа үргэлж шинийг эрэлхийлэгч, сониуч байхыг уриалмаар байна.
2030 он гэхэд Оюу Толгой дэлхийн дөрөв дэх том зэсийн уурхай болох төлөвтэй байна. Монгол орны зэс, байгалийн бусад баялгийг орчин үеийн дэвшилтэт технологи, чадварлаг хүний нөөцтэй хослуулж чадвал дэлхийн эрчим хүчний шилжилтэд голлох үүрэгтэй орон болох, цаашлаад эдийн засгийн өндөр үр шим хүртэх боломж бидэнд байна.
Та бүхэн ирээдүйн олон арван Оюу Толгойг бүтээн байгуулах агуу үйлст зогсолтгүй тэмүүлж, эх орныхоо ирээдүйг цогцлоохын тулд сониуч байж шинийг эрэлхийлж улам ихийг бүтээгээрэй гэж захья. Монгол Улсын хөгжлийг түүчээлэх шилдэг залуустаа цаашдын ажил амьдралд нь өндрөөс өндөр амжилт хүсье.
8 ТӨГСӨГЧ ОНЦЛОХ ДИПЛОМТОЙ, 1 ОЮУТАН ШИЛДЭГ ТӨГСӨГЧ БОЛЛОО
Рио Тинто Монгол ХХК-ийн Түншлэл, хамтын ажиллагаа хариуцсан Захирал Б.Даваасүрэн:
- Рио Тинто групп, Оюу толгой ХХК Монгол Улсын Шинжлэх ухааны их сургуулийн Геологи уул уурхайн сургуультай хамтран геотехникийн инженер бэлтгэх хамтын ажиллагааны төслийг эхлүүлж байсан нь саяхан мэт санагдаж байна. Өнөөдөр ийнхүү анхны төгсөгчид дипломоо гардан авч, сургуулиа амжилттай төгсөж байна. Рио Тинто нь дэлхийн 35 улсад үйл ажиллагаа явуулдаг, 50 мянга гаруй албан хаагчтай тэргүүлэгч уул уурхайн компаниудын нэг юм. Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа багагүй хугацаанд хэрэгжүүлж буй нийгмийн хөрөнгө оруулалт бүхий олон төсөл хөтөлбөрийн нэг нь боловсролын салбарт чиглэдэг.
Энэхүү мэргэжлээр төгссөн залуус маань зөвхөн уул уурхай биш, барилга, зам, метро барих гэх мэт хөрстэй холбоотой чиглэлд ажиллах боломжтой
Энэ утгаараа монгол хүний оюуны чадварыг дэлхийн шилдэг сургалтын хөтөлбөр, багш нарын дэмжлэгтэйгээр Оюу Толгой ХХК-д төдийгүй олон улсад ажиллах чадварлаг боловсон хүчин болж төгсөж байна. Энэхүү мэргэжлээр төгссөн залуус маань зөвхөн уул уурхай биш, барилга, зам, метро барих гэх мэт хөрстэй холбоотой чиглэлд ажиллах боломжтой. Оюутнууд маш амжилттай суралцсан ба 16 төгсөгчөөс 8 нь онцлох дипломтой, нэг оюутан шилдэг төгсөгч болжээ. Бакалавр болон магистрын хөтөлбөр хэрэгжих ба Австрали, Канадын шилдэг сургуулийн хөтөлбөрийг Монгол Улсын онцлогт тохируулан боловсруулсан байдлаар, англи хэл дээр дүүргэж төгсөнө. Мөн багш нарыг чадавхжуулж, судалгааны олон улсын лабораторийг бий болгож онол практикийг хослуулсан.
Оюу Толгой ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Дэйрдрэ Лингенфэлдер төгсөгчдөд хандаж хэлсэн үгэндээ “Та бүгдийг хараад би мөн өөрийнхөө төгсөлтийн өдрөө эргэн дурслаа. Өнөөдөр та бүгдийн хувьд зүгээр ч нэг төгсөлтийн баяр биш, цар тахлын бэрхшээлтэй үеийг туулж дөрвөн жилийн хөтөлбөрийг дүүргэсэн нөр их хүч хөдөлмөрийн үр дүн юм.
Өдгөө уул уурхайн салбар маань тогтвортой хөгжил, ногоон ирээдүйд чиглэсэн маш чухал үе дээрээ явж буй энэ үед бид боловсон хүчиндээ анхаарах хэрэгтэй. Тиймээс энэхүү салбарт нэгдэн орж, ирээдүйн шинэ хуудсаа эхлүүлж буй залуу боловсон хүчин та бүхэнд баяр хүргэе. Уул уурхайн салбар нь технологийн дэвшлийг эрчимжүүлэх, цаг уурын өөрчлөлт, тогтвортой байдал зэрэг тулгамдаж буй асуудлуудыг шийдвэрлэх зөвхөн Монгол орон ч биш дэлхий даяар чухал үүрэгтэй юм” гэлээ.
"ДЭЛХИЙ ДАЯАР ГЕОТЕХНИКИЙН ИНЖЕНЕР МЭРГЭЖЛИЙН ЭРЭЛТ ХЭРЭГЦЭЭ ИХ БИЙ"
Рио Тинто, Зэсийн группийн техник сургалт хариуцсан удирдагч Ч.Наранцогт:
- Монголд төдийгүй дэлхий даяар геотехникийн инженер мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ их бий болсон. Тэгэхээр монголчуудад энэ мэргэжлээр сурч боловсон хүчин бэлтгэх эрэлт хэрэгцээ байгааг олж харсан. Одоогоор нийт 80 гаруй залуус сурч байна. Төгсөж буй боловсон хүчнийг ажилд авах сонирхол томоохон уул уурхайн компаниудад байна. Тэгэхээр яг энэ мэргэжлийн хувьд боломж их бий. Дэлхий даяар уул уурхайн сургуулиудын оюутнуудын элсэлт буурсан, ажиллаж байгаа хүмүүсийн ихэнх нь дараагийн 10 жилд тэтгэвэрт гарах насанд ойртож байгаа гэх судалгаа бий. Тиймээс энэхүү салбарт ажиллах чадварлаг боловсон хүчний асуудал их хурцаар тавигдаж байна. Өөрөөр хэлбэл уул уурхайн томоохон төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд хүний нөөцөөс үүдэлтэй бэрхшээл гарах төлөвтэй.
“БИД ДЭЛХИЙН УУЛ УУРХАЙН САЛБАРТ ӨРСӨЛДӨХ ГАРААНД ИРСЭНД БАЯРТАЙ БАЙНА”
Монгол Улсын анхны зөвлөх инженер, ШУТИС-ийн Геологи уул уурхайн сургуулийн Дэд Профессор Б.Ганзориг:
- Геотехникийн инженер нь тэргүүлэх эрэлттэй мэргэжлийн жагсаалтад орохгүй ч Монгол Улсын уул уурхайн салбарт нэн шаардлагатай мэргэжил юм. Бид "Судалгаанд суурилсан их сургууль болно" хэмээх эрхэм зорилгынхоо хүрээнд Рио Тинто групп, “Оюу толгой” компанитай хамтран энэхүү хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлж, цаашлаад дэлхийн уул уурхайн салбарт өрсөлдөх гараан дээрээ ирсэнд туйлын баяртай байна. Төгсөгчид маань уул уурхайн томоохон компаниудад ажлын байртай болно гэдэгт анги даасан багшийнх нь хувьд итгэлтэй байна.
Геологи уул уурхайн сургуулийн геотехникийн инженер мэргэжлээр төгсөгч Г.Хонгорзул:
- Монгол орны хөгжилд хувь нэмэр оруулахуйц, ховор мэргэжил учраас геотехникийн инженер болохоор шийдэж өнөөдөр сургуулиа төгсөж буйд баяртай байна. Манай ангийн дийлэнх нь цааш үргэлжлүүлэн магистрын зэрэгт сурахаар төлөвлөсөн байсан. Миний хувьд өөрийн эзэмшсэн ил уурхайн геотехникийн инженер мэргэжлээрээ багагүй хугацаанд ажиллаж, туршлага хуримтлуулаад мэдлэгээ бататгах дараагийн алхмуудаа хийхээр төлөвлөж байна.
Уг хөтөлбөрийн хүрээнд Компьютерын лаборатори ШУТИС-д хүлээлгэн өгсөн бол “Оюу толгой” компанийн нэмэлт 366 мянган ам.долларын санхүүжилтээр Чулуулгийн лаборатори мөн байгуулсан байна. Энэхүү лабораториуд нь оюутнууд мэргэжлийн программ хангамж ашиглаж сургалт судалгаа хийх, Монгол орны байгалийн тогтоц, чулуулгийн бүтцийн онцлогийг илүү нарийвчлан судалж, үйлдвэрлэлд ашиглах бодит боломжийг бүрдүүлж өгч байгаагаараа онцлогтой.
Рио Тинто групп, “Оюу толгой” компани нь Монгол Улсын уул уурхайн салбарт эрэлт хэрэгцээтэй мэргэжилтнүүдийг сургах, дээд боловсролын хөгжилд хувь нэмэр оруулахад чиглэсэн санал санаачилга, үйл ажиллагааг дэмжин ажилладаг бөгөөд уг зорилгын хүрээнд боловсролын салбарын шинэчлэл хөгжилд түүчээлсэн олон улсын жишиг хөтөлбөрийг тогтвортой үргэлжлүүлнэ.