“Боловсролын салбар дахь ёс зүйн асуудал” хэлэлцүүлэг АТГ-т болж байна. "Монголчуудын үнэт зүйл" социологийн судалгааны үр дүнг СУИС-ийн Соёл, урлаг судлалын хүрээлэнгийн секторын эрхлэгч доктор М.Золзаяа "Монголчуудын үнэт зүйл" социологийн судалгааны зарим үр дүнг танилцууллаа.

Маш олон янзын судалгаа байдаг хэдий ч монголчуудынхаа үнэт зүйлсийн талаарх ойлголтыг судалсан. Бид судалгааныхаа хүрээнд хувь хүний эрхэмлэх зүйлийг асуухад эрүүл мэнд, мэдлэг боловсрол, эх орон, хүнлэг ёс гэсэн хариултыг дийлэнх хувь нь өгсөн.

Нийгмийн ухамсрын түвшин ямар байгааг судалсан. Үүнд ёс суртахуун болон улс төрийн ухамсар дорой байна. Харин гоо  сайхны ухамсар нэлээд дээшилсэн гэсэн хариу байна.

Энэхүү судалгаанд хүмүүсийн харилцаанд илэрч буй эерэг сөрөг зан чанарыг судалсан. Үүнд бялдууч, хувиа хичээсэн, үрэлгэн зан чанар их байна. Үүнээс үзэхэд нийгмийн итгэлцэл байхгүй болж буйн шинж юм.

Мөн олон шашныг тэгш үзэхэд иргэд болгоомжтой ханддаг юм байна.

Түүнчлэн иргэд Монгол төрийн түшээ хүн эх оронч, мэдлэг боловсролтой, өв тэгш зөв хүн байх ёстой гэж үздэг.

Хүүхэд залууст үнэт зүйлсийг төлөвшүүлэхэд гэр бүлийн хүмүүжил, өв уламжлалаа өвлүүлэх чухал.

Эрүүл мэнд, боловсрол, нинжин сэтгэлийг эрхэмлэдэг үнэт зүйлээ гэж үздэг хэмээн хариулсан байна. Мөн Монгол хүнд эх орон, газар нутаг, өв уламжлал хамгийн чухал.

Хөдөлмөрлөж байвал мөнгө олдоно. Нэр төр эрх мэдлийг чухалд тооцохгүй байна гэсэн байна.

Монголчуудын эрхэмлэн дээдэлдэг зүйлсийн судалгаа зарим талаараа бодит байдалтай зөрүүтэй байгаа тул бид цаашид дэлгэрүүлэн анхааран авч үзнэ.

Иргэдийн эрхэмлэх ёстой үнэт зүйлийн хандлага харьцангуй өндөр үзүүлэлттэй байлаа. Эх орныхоо ирээдүйд итгэлтэй байна уу гэсэн асуултад 63 хувь нь үгүй гэж хариулжээ.

Цаашдаа нийгмийн соён гэгээрүүлэх зүйлст анхаарах шаардлагатай байна хэмээн судалгааны үр дүнг танилцуулж дуусав.

“Багш мэргэжлийн ёс зүйн асуудал ба авлига” сэдвээр МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн Философи, шашин судлалын тэнхимийн доктор, профессор Р.Дарьхүү илтгэл тавьж байна.

Багш бол хамгийн эртний мэргэжлүүдийн нэг. Боловсролын салбарыг багшгүйгээр төсөөлөх боломжгүй. Боловсролын ёс зүй нь багш нарын ёс зүйтэй хамааралтай.

Хүүхэд багшаас ёс зүйгүй байхыг сурлаа. Багш нар хоорондоо манай энэ хүүхдийн дүнг гайгүй гаргаад өгөөрэй гэж хэлдэг. Улсын шалгалтын үеэр 5 мянган төгрөг хураасан. Эрх мэдэлтэй гэр бүлээс гаралтай хүүхдэд багш, удирдлагууд бусад хүүхдүүдээс ялгаж сайхан ханддаг тухай хүүхдүүдээс судалгаа авах үеэр ярьсан.

Багшид авлига өгөх явдал байсаар байна. 

Мөн ном борлуулах, багшийн санаачилгаар төлбөртэй сургалт явуулах, сургалт цэцэрлэгт элсүүлэхээс татгалзах зэрэг зөрчлүүд байна.

Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэхэд дараах гурван дүгнэлтэд хүрлээ. Үүнд:

• Багш мэргэжлийн ёс суртахуун бол энэ мэргэжлийн нэг гол шалгуур. Үүнийг дээшлүүлэх нь боловсролын салбарт шударга байдлыг тогтоох боловсролын үндсэн зорилгыг хэрэгжүүлэх, авилгыг багасгах гол арга зам мөн.
• Авилга бол муу зүйл. Иймд түүний эсрэг нийгэм нийтээрээ тэмцэх хэрэгтэй. Авлигын гол шалтгаан бол иргэдийн ёс суртахууны боловсрол, хүмүүжил хангалтгүй байгаа явдал юм.
• Багш мэргэжлийн ёс зүйн асуудлаарх  суурь судалгааг мэргэжлийн эрдэмтэн судлаачдын багаар хийлгэж, бодит байдалд үнэн зөв үнэлэлт дүгнэлт өгөх, энэ чиглэлээр сургалт, соён гэгээрүүлэх ажлыг тогтмол явуулах шаардлагатай.