Одон орон судлаачид тойрог замын "Хаббл" телескопоор өөр оддыг тойрон эргэлдэж байгаа гарагийн агаар мандлаас нүүрсхүчлийн хий илрүүлсэн нь Нарны системээс гадна амьдралын химийн ул мөр эрж хайх замыг нээж байна гэж Америкийн агаарын нислэг, сансрын уудмыг шинжлэн судлах үндэсний төв болон Европын сансрын агентлагийн хамтарсан төслийн сайтад мэдээлжээ.

Эрдэмтэд хэт ягаан туяаны камер хийгээд NICMOS спектрометрээр Дэлхийгээс 63 гэрлийн жилийн зайд орших "HD 189733b" гарагийн хэт ягаан туяаг шинжилсэн байна. Уг гарагийн агаар мандлын хийн молекулууд гарагуудын цацрагийн хэсгүүдийг залгихдаа хосгүй "хурууны мөр" үлдээж байв. Энэ нь эрдэмтдийг тэндхийн агаар мандлыг сонирхоход хүргэж байгаа аж. Гарагуудын хийн бүрхүүлд нүүрсхүчлийн хийнээс гадна угаарын хий ч илэрчээ.
"HD 189733b" гараг хэмжээгээрээ Бархасвадь гараг шиг боловч амьдрал байх боломжгүй, маш халуун аж. Гэвч "Хаббл"-ын ажиглалтаас үзвэл, усны уур, озон, метанаас гадна нүүрсхүчлийн хий байгаа нь амьд организм байгаагийн илрэл юм байна.

Үүнээс өмнө "Хаббл", "Спитцер"-ээр уг гарагт усны уур байгааг олж мэджээ.

Өөр оддыг тойрон эргэлддэг анхны гарагийг 1995 онд Пегас одны ордоос илрүүлсэн байна. Тэгвэл одоо гарагийн 260 гаруй системд багтдаг 300 гаруй гараг тодорхой болоод байгаа ажээ. Тэдгээрийн дийлэнхийг "халуун бархасвадь" гэж нэрлэсэн байна. Учир нь хийн аварга том Бархадвадьтай төстэй аж.

Үүний сацуу Дэлхийгээс 5-7 дахин хүнд, "хатуу" гарагууд аль хэдийнэ олдсон нь дэлхий шиг тэнгэрийн эрхсүүд байж болохыг нотолж байна.

З.Амгалан