УИХ-ын дарга Г.Занданшатар НӨАТ-ын буцаан олголтыг одоо хоёр хувь байгааг тав болгох санал дэвшүүлсэн. Түүний саналыг иргэд талархан хүлээн авч, 24 цагийн дотор 40 мянган хүн цахимаар санал өгчээ.

Харин Сангийн сайд Б.Жавхлан эсрэг байр суурьтай байна. Тэрээр “НӨАТ-ыг нэмэх ямар ч боломжгүй. Би Дэлийн банк, Олон улсын валютын сангийн хуралд суугаад өчигдөр ирлээ. Иртэл ийм асуудал болжээ. НӨАТ-ын буцаан олголт нь татварын тогтолцооны асуудал. Гэнэт шийдэхгүй. Төсөвт, татварын суурьд, эдийн засгийн харилцаанд оролцогчдод буюу иргэд, ААН-үүдэд  хэрхэн нөлөөлөхийг судлах хэрэгтэй. Бүх талаас нь судлах шаардлагатай.

Татварыг олон нийтийн санал асуулгаар шийдэх нь зөв үү? Эрүүгийн хэргийг ч мөн адил. Татвар төлөгчөөс энэ талаар асуухад юу гэж хариулах нь ойлгомжтой. Надаас бусад бүх хүн 5 хувь болгох санал өгнө шүү дээ. Мэргэжлийн байгууллага, мэргэжлийн яамнаас санал авбал бид бэлэн. Манай улсын НӨАТ-ын тогтолцоо 25 жилийн түүхтэй" гэв.

НӨАТ-ын иргэдийн урамшууллын буцаан олголтын хэмжээг 50% болгон нэмэх нь дундаж давхаргыг бус цөөн тооны өндөр хэрэглээтэй чинээлэг иргэдийг дэмжсэн үр дүнгүй бодлого юм. Ийнхүү буцаан олгох хэмжээг нэмэгдүүлэхэд төсөвт нэмэлт 600 тэрбум төгрөг шаардлагатай боловч энэ эх үүсвэрийн 50 хувийг хамгийн өндөр орлоготой 10 хувь л хүртэх юм.

Харин бага, дундаж орлоготой дийлэнх иргэдийн сард дунджаар 15 мянган төгрөг нэмж авах болно. Иймд төсөвт их хэмжээний нэмэлт ачаалал үүсгэх замаар чинээлэг иргэдээ дэмжсэн буруу бодлого хэрэгжүүлэх шаардлагагүй.

Буцаан олголтын хэмжээг 50% болгон нэмэх нь дундаж давхаргыг бус цөөн тооны өндөр хэрэглээтэй чинээлэг иргэдийг дэмжсэн үр дүнгүй бодлого юм.
 

НӨАТ нь эдийн засгийн аль ч хямралын үед эдийн засаг, төсвийн хамгийн тогтвортой, найдвартай эх үүсвэр байдаг. Иймд НӨАТ-ын урамшууллын буцаан олголтыг нэмэх нь эдийн засаг, төсвийн тогтвортой байдлыг алдагдуулах, өрийн дарамтыг нэмэгдүүлэх цаашлаад гадаад өрийн дефолтод орох ноцтой үр дагавартай.

Тухайлбал, Шри Ланк Улс нь НӨАТ-ын хувь хэмжээг 15 хувиас 8 хувь бууруулснаар эдийн засгийн гүн хямралд орсон гашуун туршлагыг бид давтах учиргүй.

Бид жил бүр далд эдийн засгийг бууруулах зорилт тавьж орлогоо төлөвлөдөг. Ирэх жилийн хувьд бид НӨАТ-ын орлогыг 613 тэрбум буюу 34 хувиар нэмж төвлөрүүлэхээр тооцсон. Үүнд бүх төрлийн и-баримт өгдөггүй далд эдийн засгийн хамрагдалтыг нэмэх зорилт туссан. Татварын орлого 23.9 хувиар өсөж,  бид НӨАТ дээр далд эдийн засгаа бууруулж и-баримтаа нэмэгдүүлж хамрагдалтыг нэмэгдүүлнэ гэдгээ тооцоод 34 хувиар нэмж тооцсон гэсэн үг.

Татварын орлого 23.9 хувиар өсаж байхад бид НӨАТ дээр далд эдийн засгаа бууруулж и-баримтаа нэмэгдүүлж хамрагдалтыг нэмэгдүүлнэ гэдгээ тооцоод 34 хувиар нэмж тооцсон гэсэн үг гэв.