Баяр наадмын өдрүүд эхэлж буйтай холбогдуулан бид та бүхэнд аялал зугаалгын төв болсон Тэрэлж орчмын байгалийн үзэсгэлэнт газрууд, байгууламжуудыг цувралаар хүргэх гэж байна.

Эхний удаад Монгол улсад хоёр байдаг бясалгалын сүмийн нэг болох Аръяабалын хийд. 2004 он барьж дуусгасан энэ сүмийг “Гүнжийн сүм”-тэй андуурах нь бий. Улаанбаатараас 60 километрт орших энэ сүмийг анх Түвдийн нэгэн лам шинжиж “Энэ газар рашаан булгийн ундаргатай, байгалийн энергитэй газар учраас сүм, хийд байгуулахад тун тохиромжтой” гэжээ.

Сүм өөд өгсөх 108 чулуун шаттай. Сүмийг тойроод 108 жижиг суварга, шашны 8 тахил, хангагч эрдэнэ, соёмбо зэрэг бэлгэдлээр чимэглэсэн төмөр хашаатай бөгөөд сүмийн байшинг тойрсон 108 хүрд бий.

Санскрит хэлээр Аръяабал гэдэг нь Жанрайсиг гэсэн утгатай төдийгүй монголчилбол Чандмань эрдэнэ, лянхуа цэцэг баригч ажээ.

Аръяабал сүмийн гадна хашааны үүдэнд тасалбар худалдах цэг бий. Гадаад иргэн 2000 төгрөг, дотоод иргэн 1000 төгрөгийн тасалбараар нэвтэрнэ. Явган хүний зам дагуу бурхан багшийн сургааль номлолоос иш татсан самбарууд байрлуулжээ.