Монгол орны байгалийн ургамлын тухай “Шим ертөнц” баримтат киноны “Даланхальс” цувралыг толилуулж байна. Сэтгүүлч Х.Болормаа эх орныхоо байгалийн ургамлыг устахаас нь өмнө дүрс бичлэгийг нь хийж үлдэх, олон нийтэд таниулах, нэн ховор, ховор ургамлыг хамгаалах зорилгоор 2019 оноос өөрийн санаачилгаар “Шим ертөнц” цуврал баримтат киног хийж байгаа аж.

Манай оронд таван зүйлийн даланхальс Хангай, Хөвсгөл, Хэнтий, Монгол Дагуурын тойрогт шинэсэн болон хуш-шинэсэн ой, ойн зах, хад цохио, нураг, сөөгөн шугуйд ургана.
 

• Алтайн даланхальс - Lonicera Altaica
• Алтан цэцэгт даланхальс - Lonicera chrysantha
• Арзгар үст даланхальс - Lonicera hispida  
• Бяцхан навчит даланхальс - Lonicera microphylla  
• Турчаниновын даланхальс  - Lonicera Turczaninovii

Алтайн даланхальс бол хөх жимстэй, эмчилгээний сөөг. Бусад нь улаан жимстэй, жимс нь хортой учраас хүнс, эмэнд хэрэглэдэггүй. Эдгээр 5 зүйлийн даланхальс бүгд гоё цэцэгтэй, хашаа, цэцэрлэгт гоёл чимэглэлийн зориулалтаар тарих боломжтой.

Байгаль дээр зэрлэгээр ургадаг Алтайн даланхальс жимс маш гашуун амттай, хүнсний зориулалтаар хэрэглэх боломжгүй, зөвхөн эмийн зориулалтаар хэрэглэдэг. Тэгвэл ургамал судлаачид даланхальсыг эрлийзжүүлэн, хүнсний зориулалттай олон сорт гаргаж авсан байдаг. Сортын даланхальс гашуун биш, чихэрлэг амттай тул хүнсэнд хэрэглэж болно. Монголчууд Алтайн даланхальсыг чонын элэг гэж нэрлэдэг. Яагаад ингэж нэрлэсний учрыг “Шим ертөнц” баримтат киноны “Даланхальс” цувралаас мэдэж аваарай.    

“Шим ертөнц” баримтат киноны бүх цувралыг Youtube-ээс UdriinSite сувгаар үзнэ үү.

1.    Арц
2.    Алтанхундгана
3.    Бөлбөө
4.    Бэрцэцэг
5.    Гишүүнэ
6.    Гэзэгцэцэг
7.    Даланхальс
8.    Саахуу
9.    Сараана
10.    Хаг

Х.Болормаа